Image guided, adaptive, accelerated, high dose brachytherapy as model for advanced small volume radiotherapy
Εικονικά καθοδηγούμενη, προσαρμοστική, επιταχυνόμενη βραχυθεραπεία υψηλής δόσης ως μοντέλο για προηγμένη ακτινοθεραπεία μικρού όγκου

Received 15 September 2011
Ελήφθη στις 15 Σεπτεμβρίου 2011
Accepted 15 September 2011
Αποδεκτή 15 Σεπτεμβρίου 2011
Available online 30 September 2011
Διαθέσιμο στο διαδίκτυο στις 30 Σεπτεμβρίου 2011

Image guided brachytherapy
Βραχυθεραπεία καθοδηγούμενη από εικόνα
Adaptive brachytherapy  Προσαρμοστική βραχυθεραπεία
Accelerated brachytherapy
Επιταχυνόμενη βραχυθεραπεία
Brachytherapy research  Έρευνα βραχυθεραπείας

© 2011 Elsevier Ireland Ltd. All rights reserved. Radiotherapy and Oncology 100 (2011) 333-343
© 2011 Elsevier Ireland Ltd. Όλα τα δικαιώματα διατηρούνται. Ακτινοθεραπεία και Ογκολογία 100 (2011) 333-343

Brachytherapy has significantly benefited from advanced imaging technologies during the recent years. The physical and biological advantages of brachytherapy as the most conformal and normal tissue sparing radiotherapy techniques delivering very high doses in limited size target volumes have been widely recognized since long [1,2] but have been challenged recently by new advanced large scale external beam technologies (e.g. stereotactic radiotherapy).
Η βραχυθεραπεία έχει επωφεληθεί σημαντικά από τις προηγμένες τεχνολογίες απεικόνισης τα τελευταία χρόνια. Τα φυσικά και βιολογικά πλεονεκτήματα της βραχυθεραπείας ως της πιο σύμμορφης και φυσιολογικού ιστού ακτινοθεραπευτικής τεχνικής που παρέχει πολύ υψηλές δόσεις σε όγκους-στόχους περιορισμένου μεγέθους έχουν αναγνωριστεί ευρέως από καιρό [1,2], αλλά έχουν αμφισβητηθεί πρόσφατα από νέες προηγμένες τεχνολογίες εξωτερικής δέσμης μεγάλης κλίμακας (π.χ. στερεοτακτική ακτινοθεραπεία).

In a recent report on the patterns of care for brachytherapy in Europe an increase in the use of brachytherapy was stated, especially for prostate and breast cancer although gynecological brachytherapy remains the most common application [3], which is in line with the data from national surveys, as performed e.g. for the Netherlands [4,5], the United Kingdom and Spain [6]. In the GEC-ESTRO survey, 633/1121 European centers had answered the questionnaire and an average of 138 patients per center were treated with
Σε μια πρόσφατη έκθεση σχετικά με τα πρότυπα περίθαλψης για τη βραχυθεραπεία στην Ευρώπη διαπιστώθηκε αύξηση της χρήσης της βραχυθεραπείας, ιδίως για τον καρκίνο του προστάτη και του μαστού, αν και η γυναικολογική βραχυθεραπεία παραμένει η πιο κοινή εφαρμογή [3], γεγονός που συμφωνεί με τα δεδομένα από εθνικές έρευνες, όπως αυτές που πραγματοποιήθηκαν π.χ. για τις Κάτω Χώρες [4,5], το Ηνωμένο Βασίλειο και την Ισπανία [6]. Στην έρευνα GEC-ESTRO, 633/1121 ευρωπαϊκά κέντρα είχαν απαντήσει στο ερωτηματολόγιο και κατά μέσο όρο 138 ασθενείς ανά κέντρο υποβλήθηκαν σε θεραπεία με

brachytherapy per year. The use of 3D techniques for dosimetry had increased as well, mainly CT-based, but using MRI, PET-CT, and ultrasound, when compared to the results of the survey conducted in 2002 [3]. Of interest were also the findings showing that $60\mathrm{\%}$$60\mathrm{\%}$60%60 \% of the centers followed the GEC-ESTRO recommendations for cervix cancer, underlining the interest in the use of image guidance to improve cervix cancer brachytherapy [7,8].
βραχυθεραπεία ανά έτος. Η χρήση τρισδιάστατων τεχνικών για τη δοσιμετρία είχε επίσης αυξηθεί, κυρίως με βάση την αξονική τομογραφία, αλλά και με τη χρήση μαγνητικής τομογραφίας, PET-CT και υπερήχων, σε σύγκριση με τα αποτελέσματα της έρευνας που διεξήχθη το 2002 [3]. Ενδιαφέρον είχαν επίσης τα ευρήματα που έδειχναν ότι $60\mathrm{\%}$$60\mathrm{\%}$60%60 \% από τα κέντρα ακολουθούσαν τις συστάσεις GEC-ESTRO για τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας, υπογραμμίζοντας το ενδιαφέρον για τη χρήση της καθοδήγησης μέσω εικόνας για τη βελτίωση της βραχυθεραπείας του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας [7,8].

Prostate brachytherapy has steadily spread using ultrasound guidance with the further elaboration of the transperineal approach and has received continuously growing attention within the scientific radiation oncology community in Europe during the last decade. After a more sporadic discussion of prostate brachytherapy in the green journal in the last decade of the last century, one specific issue of Radiotherapy and Oncology which was dedicated to prostate brachytherapy in 2000 [9] marked the starting point of a more intensive discussion in this journal. The first (GEC) ESTRO recommendations (in cooperation with EAU and EORTC) were then published on permanent seed implantation for
Η βραχυθεραπεία του προστάτη εξαπλώνεται σταθερά με την καθοδήγηση με υπερήχους με την περαιτέρω ανάπτυξη της διακοιλιακής προσέγγισης και έχει λάβει συνεχώς αυξανόμενη προσοχή από την επιστημονική κοινότητα της ακτινοθεραπευτικής ογκολογίας στην Ευρώπη κατά την τελευταία δεκαετία. Μετά από μια πιο σποραδική συζήτηση για τη βραχυθεραπεία του προστάτη στο πράσινο περιοδικό κατά την τελευταία δεκαετία του περασμένου αιώνα, ένα ειδικό τεύχος του περιοδικού Radiotherapy and Oncology που ήταν αφιερωμένο στη βραχυθεραπεία του προστάτη το 2000 [9] αποτέλεσε την αφετηρία μιας πιο εντατικής συζήτησης στο εν λόγω περιοδικό. Στη συνέχεια δημοσιεύθηκαν οι πρώτες (GEC) συστάσεις της ESTRO (σε συνεργασία με την EAU και την EORTC) σχετικά με τη μόνιμη εμφύτευση σπόρων για την
localized prostate cancer, which provided a straightforward evidence based pathway for good clinical practice of this new treatment modality and were extremely well recognized [10] and succeeded by a supplement by the Probate group of GEC ESTRO in 2007 [11,12]. In the following, for prostate brachytherapy we will focus, for pragmatic reasons, on the growing field of scientific discussion in Europe, being aware that major contributions in research and development have been brought forward in the US.
εντοπισμένο καρκίνο του προστάτη, οι οποίες παρείχαν μια απλή, τεκμηριωμένη πορεία για την ορθή κλινική πρακτική αυτής της νέας θεραπευτικής μεθόδου και έτυχαν εξαιρετικής αναγνώρισης [10] και διαδέχθηκε ένα συμπλήρωμα από την ομάδα Probate της GEC ESTRO το 2007 [11,12]. Στη συνέχεια, για τη βραχυθεραπεία του προστάτη θα επικεντρωθούμε, για πραγματιστικούς λόγους, στο αναπτυσσόμενο πεδίο της επιστημονικής συζήτησης στην Ευρώπη, έχοντας επίγνωση ότι σημαντικές συνεισφορές στην έρευνα και την ανάπτυξη έχουν προωθηθεί στις ΗΠΑ.

Various seed applications and more and more sophisticated imaging and treatment planning (software) have been introduced and investigated and seem to have a significant impact on the accuracy of the seed placement and on dose-volume parameters [13-28]. The implant quality assessed essentially by imaging (ultrasound, computed tomography, (magnetic resonance tomography $[29,30]$$[29,30]$[29,30][29,30] )) post-implant (day $28/1$$28/1$28//128 / 1 ) and/or on line is widely recognized as one of the key issues of brachytherapy efficacy and requires at the same time comprehensive scientific evaluation and discussion, as many quality assessment aspects still need clarification [13,31-38]. The issue of “dose painting” based on functional imaging may gain importance in the future for specific risk groups [39].
Έχουν εισαχθεί και διερευνηθεί διάφορες εφαρμογές σπόρων και όλο και πιο εξελιγμένη απεικόνιση και σχεδιασμός της θεραπείας (λογισμικό), οι οποίες φαίνεται να έχουν σημαντικό αντίκτυπο στην ακρίβεια της τοποθέτησης του σπόρου και στις παραμέτρους δόσης-όγκου [13-28]. Η ποιότητα του εμφυτεύματος που εκτιμάται ουσιαστικά με απεικόνιση (υπερηχογράφημα, υπολογιστική τομογραφία, (μαγνητική τομογραφία $[29,30]$$[29,30]$[29,30][29,30] )) μετά την εμφύτευση (ημέρα $28/1$$28/1$28//128 / 1 ) ή/και on line αναγνωρίζεται ευρέως ως ένα από τα βασικά ζητήματα της αποτελεσματικότητας της βραχυθεραπείας και απαιτεί ταυτόχρονα συνολική επιστημονική αξιολόγηση και συζήτηση, καθώς πολλές πτυχές της αξιολόγησης της ποιότητας χρήζουν ακόμη αποσαφήνισης [13,31-38]. Το ζήτημα της "ζωγραφικής της δόσης" με βάση τη λειτουργική απεικόνιση μπορεί να αποκτήσει σημασία στο μέλλον για συγκεκριμένες ομάδες κινδύνου [39].

There is further growing comprehensive evidence, mainly from large institutional series (US [40,41]) and from multi-institutional patient cohorts (US [42]), on the excellent clinical outcome after prostate cancer permanent brachytherapy with endpoints mainly addressing freedom from biochemical failure approaching and reaching beyond $90\mathrm{\%}$$90\mathrm{\%}$90%90 \% at $10+$$10+$10+10+ years. There have also been several reports from large European centers which provide similar evidence, however, mostly with smaller numbers and less follow-up [21,4350]. There are interesting findings for prostate brachytherapy fol-low-up in regard to the specific PSA kinetics (nadir [51]) and also to the prognostic value of PSA bounce.
Υπάρχουν περαιτέρω αυξανόμενα ολοκληρωμένα στοιχεία, κυρίως από μεγάλες ιδρυματικές σειρές (ΗΠΑ [40,41]) και από πολυϊδρυματικές ομάδες ασθενών (ΗΠΑ [42]), σχετικά με την εξαιρετική κλινική έκβαση μετά από μόνιμη βραχυθεραπεία καρκίνου του προστάτη με τελικά σημεία που αφορούν κυρίως την ελευθερία από βιοχημική αποτυχία που πλησιάζει και φτάνει πέρα από το $90\mathrm{\%}$$90\mathrm{\%}$90%90 \% στα $10+$$10+$10+10+ έτη. Υπήρξαν επίσης αρκετές αναφορές από μεγάλα ευρωπαϊκά κέντρα που παρέχουν παρόμοια στοιχεία, κυρίως όμως με μικρότερο αριθμό και μικρότερη παρακολούθηση [21,4350]. Υπάρχουν ενδιαφέροντα ευρήματα για τη βραχυθεραπεία του προστάτη fol-low-up όσον αφορά την ειδική κινητική του PSA (ναδίρ [51]) αλλά και την προγνωστική αξία της αναπήδησης του PSA.

Factors influencing adverse side effects are becoming more accurately defined. For urinary function pre-treatment prostate volume and the International Prostate Symptom Score seem to be relevant [52,53]. Dose-volume parameters for the urethra and/or the bladder and/or the prostate are (widely) used, however, their value has not been finally clarified yet [27,53-55].
Οι παράγοντες που επηρεάζουν τις ανεπιθύμητες παρενέργειες προσδιορίζονται με μεγαλύτερη ακρίβεια. Για τη λειτουργία του ουροποιητικού συστήματος ο όγκος του προστάτη πριν από τη θεραπεία και η Διεθνής Βαθμολογία Συμπτωμάτων του Προστάτη φαίνεται να έχουν σημασία [52,53]. Οι παράμετροι δόσης-όγκου για την ουρήθρα και/ή την ουροδόχο κύστη και/ή τον προστάτη χρησιμοποιούνται (ευρέως), ωστόσο η αξία τους δεν έχει ακόμη αποσαφηνιστεί οριστικά [27,53-55].

There seems to be more evidence for factors with impact on rectal morbidity. This may be expressed as absolute volume with a given dose or with a percentage of the prescribed dose [56], or e.g. as the number of seeds being close to the rectum [24]. However, there seems to be no consensus reached on a certain parameter by now.
Φαίνεται να υπάρχουν περισσότερα στοιχεία για παράγοντες με αντίκτυπο στην ορθική νοσηρότητα. Αυτό μπορεί να εκφραστεί ως απόλυτος όγκος με δεδομένη δόση ή με ποσοστό της συνταγογραφούμενης δόσης [56], ή π.χ. ως αριθμός σπόρων που βρίσκονται κοντά στο ορθό [24]. Ωστόσο, δεν φαίνεται να έχει επιτευχθεί μέχρι σήμερα συναίνεση σχετικά με μια συγκεκριμένη παράμετρο.

There seems to be no clear evidence so far for factors influencing erectile dysfunction after brachytherapy [57], although there are mono-institutional reports indicating a correlation between dose-volume relations and erectile dysfunction [21].
Μέχρι στιγμής δεν φαίνεται να υπάρχουν σαφή στοιχεία για τους παράγοντες που επηρεάζουν τη στυτική δυσλειτουργία μετά από βραχυθεραπεία [57], αν και υπάρχουν μονοθεσμικές αναφορές που υποδεικνύουν συσχέτιση μεταξύ των σχέσεων δόσης-όγκου και στυτικής δυσλειτουργίας [21].

Quality of life issues have been addressed increasingly during the last years. Overall, the impairment in the quality of life seems not to be pronounced mid or long term, with the major domains reflecting urinary toxicity and erectile dysfunction [55,58]. There have been major efforts to validate a patient-reported questionnaire which had been adapted from the Late Effect Normal Tissue (LENT) subjective toxicity questionnaire to the Common Toxicity Criteria Adverse Events (CTCAE) data platform [59].
Τα ζητήματα ποιότητας ζωής αντιμετωπίζονται όλο και περισσότερο τα τελευταία χρόνια. Συνολικά, η έκπτωση της ποιότητας ζωής δεν φαίνεται να είναι έντονη μεσοπρόθεσμα ή μακροπρόθεσμα, με τους σημαντικότερους τομείς να αντικατοπτρίζουν την τοξικότητα στην ούρηση και τη στυτική δυσλειτουργία [55,58]. Έχουν γίνει σημαντικές προσπάθειες για την επικύρωση ενός ερωτηματολογίου που αναφέρεται από τον ασθενή και το οποίο είχε προσαρμοστεί από το ερωτηματολόγιο υποκειμενικής τοξικότητας Late Effect Normal Tissue (LENT) στην πλατφόρμα δεδομένων Common Toxicity Criteria Adverse Events (CTCAE) [59].

In a recent survey, the appropriateness criteria for permanent prostate brachytherapy in terms of patient selection, treatment planning, treatment, post-implant evaluation, and biochemical and quality-of-life outcomes were published through common scenarios highlighting relevant clinical issues for treatment, evidencing the increasing role of brachytherapy in patients with favorable prognosis [60]. This international survey confirms the evidence as summarized above, that high-quality brachytherapy provides excellent long-term outcome. In a review of 1816 patients coming from three different institutions (University Medical Center Utrecht, Princess Margaret Hospital Toronto, and Seattle
Σε μια πρόσφατη έρευνα, δημοσιεύθηκαν τα κριτήρια καταλληλότητας για τη μόνιμη βραχυθεραπεία του προστάτη όσον αφορά την επιλογή του ασθενούς, τον σχεδιασμό της θεραπείας, τη θεραπεία, την αξιολόγηση μετά την εμφύτευση και τα βιοχημικά αποτελέσματα και την ποιότητα ζωής μέσω κοινών σεναρίων που αναδεικνύουν τα σχετικά κλινικά ζητήματα για τη θεραπεία, αποδεικνύοντας τον αυξανόμενο ρόλο της βραχυθεραπείας σε ασθενείς με ευνοϊκή πρόγνωση [60]. Αυτή η διεθνής έρευνα επιβεβαιώνει τα στοιχεία, όπως συνοψίζονται παραπάνω, ότι η υψηλής ποιότητας βραχυθεραπεία παρέχει άριστα μακροπρόθεσμα αποτελέσματα. Σε μια ανασκόπηση 1816 ασθενών που προέρχονταν από τρία διαφορετικά ιδρύματα (University Medical Center Utrecht, Princess Margaret Hospital Toronto και Seattle

Prostate Institute) the authors concluded that the outcomes after prostate brachytherapy were even better than when predicted using the prostogram [61].
Prostate Institute), οι συγγραφείς κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι τα αποτελέσματα μετά τη βραχυθεραπεία του προστάτη ήταν ακόμη καλύτερα από ό,τι προβλεπόταν με τη χρήση του προστατογραφήματος [61].

The lack of randomized trials comparing radical prostatectomy and brachytherapy has been raised on a regular basis, especially by the urologist community. A review of 31 studies with only one randomized trial was recently published $[62,63]$$[62,63]$[62,63][62,63]. The authors insisted on the high risk of bias within all the studies. Randomized trials are difficult to conduct nowadays, as the patient himself has become an active actor in the choice of his treatment. The American College of Surgeons Oncology Group phase III comparing radical prostatectomy and brachytherapy was closed after 2 years due to poor accrual, even with the possibility of integrating the patient’s decision into the trial. A total of 190 patients underwent either brachytherapy or radical prostatectomy. A new approach for achieving level 1 evidence is coming up in Germany within a comprehensive trial setting combining various questions, treatment methods and research methodologies (personal communication T. Wiegel). Health-related quality of life was studied by Crook et al., at a mean of 5.3 years for 168 trial-eligible men [64]. This quality of life assessment showed an advantage for brachytherapy over radical prostatectomy in the urinary and sexual domains and also in patient satisfaction.
Η έλλειψη τυχαιοποιημένων μελετών που να συγκρίνουν τη ριζική προστατεκτομή και τη βραχυθεραπεία έχει τεθεί σε τακτική βάση, ιδίως από την κοινότητα των ουρολόγων. Πρόσφατα δημοσιεύθηκε $[62,63]$$[62,63]$[62,63][62,63] μια ανασκόπηση 31 μελετών με μία μόνο τυχαιοποιημένη μελέτη. Οι συγγραφείς επέμειναν στον υψηλό κίνδυνο μεροληψίας σε όλες τις μελέτες. Οι τυχαιοποιημένες μελέτες είναι δύσκολο να διεξαχθούν στις μέρες μας, καθώς ο ίδιος ο ασθενής έχει γίνει ενεργός παράγοντας στην επιλογή της θεραπείας του. Η φάση ΙΙΙ της Ογκολογικής Ομάδας του Αμερικανικού Κολλεγίου Χειρουργών που συνέκρινε τη ριζική προστατεκτομή και τη βραχυθεραπεία έκλεισε μετά από 2 χρόνια λόγω χαμηλής συρροής, ακόμη και με τη δυνατότητα ενσωμάτωσης της απόφασης του ασθενούς στη μελέτη. Συνολικά 190 ασθενείς υποβλήθηκαν είτε σε βραχυθεραπεία είτε σε ριζική προστατεκτομή. Μια νέα προσέγγιση για την επίτευξη αποδεικτικών στοιχείων επιπέδου 1 έρχεται στη Γερμανία στο πλαίσιο μιας ολοκληρωμένης δοκιμής που συνδυάζει διάφορα ερωτήματα, μεθόδους θεραπείας και ερευνητικές μεθοδολογίες (προσωπική επικοινωνία T. Wiegel). Η σχετιζόμενη με την υγεία ποιότητα ζωής μελετήθηκε από τους Crook και συν. σε μέσο όρο 5,3 ετών για 168 άνδρες που ήταν επιλέξιμοι για δοκιμή [64]. Αυτή η αξιολόγηση της ποιότητας ζωής έδειξε πλεονέκτημα για τη βραχυθεραπεία έναντι της ριζικής προστατεκτομής στον τομέα της ούρησης και της σεξουαλικής ζωής, καθώς και στην ικανοποίηση των ασθενών.

If low-dose rate brachytherapy is most frequently used in low risk patients, high-dose rate brachytherapy has also been investigated in the same population [65]. Martinez et al. reported excellent biochemical control in 248 patients treated with high-dose rate hypo-fractionated accelerated brachytherapy ( $4\times 9\mathrm{Gy}$$4\times 9\mathrm{Gy}$4xx9Gy4 \times 9 \mathrm{~Gy}; $6\times 7\mathrm{Gy})$$6\times 7\mathrm{Gy})$6xx7Gy)6 \times 7 \mathrm{~Gy}) compared to 206 patients treated with low-dose rate brachytherapy, with less acute and chronic genitourinary and gastrointestinal toxicities [65]. Analogue results are reported e.g. by the Osaka, the Offenbach, the Gothenborg and the Peter McCallum group [66-70]. Dose and fractionation schedules are still under investigation with the aim of reducing the number of fractions and increasing the dose per fraction (see below [70,71]). All the various fractionation schedules in HDR brachytherapy applying large doses per fraction take advantage of the well recognized high sensitivity to dose fractionation of prostate adenocarcinomas with large fractions maximizing the cytotoxic tumor effect, however, with important issues remaining unsolved $[72,73]$$[72,73]$[72,73][72,73].
Αν η βραχυθεραπεία χαμηλής δόσης χρησιμοποιείται συχνότερα σε ασθενείς χαμηλού κινδύνου, η βραχυθεραπεία υψηλής δόσης έχει επίσης διερευνηθεί στον ίδιο πληθυσμό [65]. Οι Martinez και συν. ανέφεραν εξαιρετικό βιοχημικό έλεγχο σε 248 ασθενείς που υποβλήθηκαν σε θεραπεία με υπο-κλασματική επιταχυνόμενη βραχυθεραπεία υψηλού ρυθμού δόσεων ( $4\times 9\mathrm{Gy}$$4\times 9\mathrm{Gy}$4xx9Gy4 \times 9 \mathrm{~Gy} ; $6\times 7\mathrm{Gy})$$6\times 7\mathrm{Gy})$6xx7Gy)6 \times 7 \mathrm{~Gy}) σε σύγκριση με 206 ασθενείς που υποβλήθηκαν σε θεραπεία με βραχυθεραπεία χαμηλού ρυθμού δόσεων, με λιγότερες οξείες και χρόνιες τοξικότητες του ουροποιητικού και του γαστρεντερικού συστήματος [65]. Ανάλογα αποτελέσματα αναφέρονται π.χ. από τις ομάδες Osaka, Offenbach, Gothenborg και Peter McCallum [66-70]. Τα προγράμματα δόσης και κλασματοποίησης εξακολουθούν να διερευνώνται με στόχο τη μείωση του αριθμού των κλασμάτων και την αύξηση της δόσης ανά κλάσμα (βλέπε παρακάτω [70,71]). Όλα τα διάφορα προγράμματα κλασματοποίησης στην HDR βραχυθεραπεία που εφαρμόζουν μεγάλες δόσεις ανά κλάσμα εκμεταλλεύονται την καλά αναγνωρισμένη υψηλή ευαισθησία στην κλασματοποίηση της δόσης των αδενοκαρκινωμάτων του προστάτη με μεγάλα κλάσματα που μεγιστοποιούν το κυτταροτοξικό αποτέλεσμα στον όγκο, ωστόσο, με σημαντικά ζητήματα να παραμένουν άλυτα $[72,73]$$[72,73]$[72,73][72,73] .

In patients with intermediate and high-risk prostate cancers, there is (slowly) increasing dosimetric and clinical evidence mainly from mono-institutional series for the efficacy of high-dose rate brachytherapy which is used as boost combined with external beam radiotherapy [74-79]. The number of fractions and the dose per fraction vary considerably; one fraction with a high dose may be sufficient, as also discussed in this issue (e.g. $15\mathrm{Gy}[80,81]$$15\mathrm{Gy}[80,81]$15Gy[80,81]15 \mathrm{~Gy}[80,81] ).
Σε ασθενείς με καρκίνο του προστάτη ενδιάμεσου και υψηλού κινδύνου, υπάρχουν (αργά) αυξανόμενα δοσιμετρικά και κλινικά στοιχεία κυρίως από μονοθεσμικές σειρές για την αποτελεσματικότητα της βραχυθεραπείας υψηλής δόσης που χρησιμοποιείται ως ώθηση σε συνδυασμό με εξωτερική ακτινοθεραπεία [74-79]. Ο αριθμός των κλασμάτων και η δόση ανά κλάσμα ποικίλλουν σημαντικά- ένα κλάσμα με υψηλή δόση μπορεί να είναι αρκετό, όπως επίσης συζητείται σε αυτό το τεύχος (π.χ. $15\mathrm{Gy}[80,81]$$15\mathrm{Gy}[80,81]$15Gy[80,81]15 \mathrm{~Gy}[80,81] ).

In addition, there are recent mono-institutional and multicenter reports indicating that also the addition of permanent LDR brachytherapy may have a similar efficacy in these risk groups when used as a boost combined with external beam radiotherapy [82,83]. This efficacy may also be true for permanent brachytherapy alone [84]. Experience has also been reported using pulsed dose-rate brachytherapy combined with external radiotherapy [85].
Επιπλέον, υπάρχουν πρόσφατες μονοθεσμικές και πολυκεντρικές αναφορές που δείχνουν ότι και η προσθήκη μόνιμης βραχυθεραπείας LDR μπορεί να έχει παρόμοια αποτελεσματικότητα σε αυτές τις ομάδες κινδύνου όταν χρησιμοποιείται ως ενίσχυση σε συνδυασμό με εξωτερική ακτινοθεραπεία [82,83]. Η αποτελεσματικότητα αυτή μπορεί επίσης να ισχύει και για τη μόνιμη βραχυθεραπεία μόνη της [84]. Έχει επίσης αναφερθεί εμπειρία από τη χρήση βραχυθεραπείας με παλμικό ρυθμό δόσης σε συνδυασμό με εξωτερική ακτινοθεραπεία [85].

In a recent systematic literature review, however, the inferiority of LDR BT boost or EBT alone compared to HDR brachytherapy has been clearly stated with Hazard Ratios of $1.4/1.4$$1.4/1.4$1.4//1.41.4 / 1.4 for biochemical recurrence and 2.3/1.5 for overall survival [86]. This is in line with a recent publication showing the superiority of HDR Brachytherapy ( $3\times 7\mathrm{Gy}$$3\times 7\mathrm{Gy}$3xx7Gy3 \times 7 \mathrm{~Gy} ) and 50.4 Gy IMRT compared to ultra high dose IMRT alone (86.4 Gy [87]) and with a randomized study comparing EBRT alone with EBRT plus HDR brachytherapy boost which underlined the feasibility and efficacy of dose escalation with HDR brachytherapy boost [88].
Σε μια πρόσφατη συστηματική βιβλιογραφική ανασκόπηση, ωστόσο, η κατωτερότητα της LDR BT boost ή της EBT μόνο σε σύγκριση με την HDR βραχυθεραπεία έχει δηλωθεί σαφώς με λόγους κινδύνου $1.4/1.4$$1.4/1.4$1.4//1.41.4 / 1.4 για τη βιοχημική υποτροπή και 2,3/1,5 για τη συνολική επιβίωση [86]. Αυτό συνάδει με μια πρόσφατη δημοσίευση που δείχνει την υπεροχή της HDR βραχυθεραπείας ( $3\times 7\mathrm{Gy}$$3\times 7\mathrm{Gy}$3xx7Gy3 \times 7 \mathrm{~Gy} ) και της IMRT 50,4 Gy σε σύγκριση με την υπερυψηλής δόσης IMRT μόνη της (86,4 Gy [87]) και με μια τυχαιοποιημένη μελέτη που συνέκρινε την EBRT μόνη της με την EBRT συν την ενίσχυση της HDR βραχυθεραπείας, η οποία υπογράμμισε τη σκοπιμότητα και την αποτελεσματικότητα της κλιμάκωσης της δόσης με την ενίσχυση της HDR βραχυθεραπείας [88].

HDR brachytherapy boost combined with external beam radiotherapy is associated with low and relatively stable rates of
Η ενίσχυση της βραχυθεραπείας HDR σε συνδυασμό με εξωτερική ακτινοθεραπεία σχετίζεται με χαμηλά και σχετικά σταθερά ποσοστά
long-term bowel and urinary morbidity, and compares favorably with external beam results in most reported series (see above and e.g. [89]). The most frequently reported side effect seems to be urethral stricture, which is easily manageable by minimal invasive procedures [90]. In the large study from Peter McCallum [89], the actuarial incidence methods were compared with prevalence methods indicating that the only use of actuarial methods tends to overstate the burden of toxicity, as there is substantial recovery noted in most morbidity domains. We understand this to be an important message for future morbidity evaluation. A significant rate of G3 urethral toxicity (11% actuarial rate) was reported in a small series when combined with IMRT, with overall excellent biochemical control [91].
μακροχρόνια νοσηρότητα του εντέρου και της ούρησης και συγκρίνεται ευνοϊκά με τα αποτελέσματα της εξωτερικής δέσμης στις περισσότερες αναφερόμενες σειρές (βλ. ανωτέρω και π.χ. [89]). Η πιο συχνά αναφερόμενη παρενέργεια φαίνεται να είναι η στένωση της ουρήθρας, η οποία είναι εύκολα αντιμετωπίσιμη με ελάχιστα επεμβατικές διαδικασίες [90]. Στη μεγάλη μελέτη του Peter McCallum [89], οι αναλογιστικές μέθοδοι επίπτωσης συγκρίθηκαν με τις μεθόδους επιπολασμού, γεγονός που δείχνει ότι η χρήση μόνο των αναλογιστικών μεθόδων τείνει να υπερεκτιμά την επιβάρυνση της τοξικότητας, καθώς παρατηρείται σημαντική ανάκαμψη στους περισσότερους τομείς νοσηρότητας. Αντιλαμβανόμαστε ότι αυτό αποτελεί σημαντικό μήνυμα για τη μελλοντική αξιολόγηση της νοσηρότητας. Σε μια μικρή σειρά αναφέρθηκε σημαντικό ποσοστό τοξικότητας της ουρήθρας G3 (αναλογιστικό ποσοστό 11%) όταν συνδυάστηκε με IMRT, με συνολικό άριστο βιοχημικό έλεγχο [91].

Recent clinical experience with high-dose-rate brachytherapy monotherapy has exploited this radiobiological advantage. Hoskin et al. reported a series of 197 patients at moderate or high risk of biochemical recurrence treated with high-dose rate brachytherapy alone [71]. Treatment consisted of 34 Gy in four fractions, 36 Gy in four fractions, 31.5 Gy in three fractions, or 26 Gy in two fractions. At 3 years, $99\mathrm{\%}$$99\mathrm{\%}$99%99 \% of the patients with intermediate-risk and $91\mathrm{\%}$$91\mathrm{\%}$91%91 \% with high-risk disease were free of biochemical relapse (log-rank $p=0.02$$p=0.02$p=0.02p=0.02 ). There was no significant difference in urinary and rectal morbidity between these schedules. Knowing that dose escalation is one of the key issues in the treatment of prostate cancer, one of the questions that was raised is what is the best schedule to deliver these high doses without exceeding normal tissue tolerance. Overall, the normal tissue tolerance in HDR mono-brachytherapy seems to be favorable compared to LDR BT.
Η πρόσφατη κλινική εμπειρία με μονοθεραπεία βραχυθεραπείας υψηλής δόσης έχει εκμεταλλευτεί αυτό το ραδιοβιολογικό πλεονέκτημα. Οι Hoskin και συν. ανέφεραν μια σειρά 197 ασθενών με μέτριο ή υψηλό κίνδυνο βιοχημικής υποτροπής που αντιμετωπίστηκαν μόνο με βραχυθεραπεία υψηλής δόσης [71]. Η θεραπεία περιελάμβανε 34 Gy σε τέσσερα κλάσματα, 36 Gy σε τέσσερα κλάσματα, 31,5 Gy σε τρία κλάσματα ή 26 Gy σε δύο κλάσματα. Στα 3 έτη, $99\mathrm{\%}$$99\mathrm{\%}$99%99 \% των ασθενών με νόσο ενδιάμεσου κινδύνου και $91\mathrm{\%}$$91\mathrm{\%}$91%91 \% με νόσο υψηλού κινδύνου ήταν απαλλαγμένοι από βιοχημική υποτροπή (log-rank $p=0.02$$p=0.02$p=0.02p=0.02 ). Δεν υπήρχε σημαντική διαφορά στην ουροποιητική και ορθική νοσηρότητα μεταξύ αυτών των προγραμμάτων. Γνωρίζοντας ότι η κλιμάκωση της δόσης είναι ένα από τα βασικά ζητήματα στη θεραπεία του καρκίνου του προστάτη, ένα από τα ερωτήματα που τέθηκαν είναι ποιο είναι το καλύτερο χρονοδιάγραμμα για τη χορήγηση αυτών των υψηλών δόσεων χωρίς να υπερβεί την ανοχή του φυσιολογικού ιστού. Συνολικά, η ανοχή του φυσιολογικού ιστού στη μονοβραχυθεραπεία HDR φαίνεται να είναι ευνοϊκή σε σύγκριση με την LDR BT.

Catheter placement accuracy is an important issue for fractionated HDR brachytherapy, in particular in regard to fractionated dose delivery within one application. As a consequence of catheter displacement inter-fraction correction of catheter movement based on re-imaging and re-planning has to be performed for each fraction in order to secure high precision [92-94]. Such displacement can be minimized by self-anchoring catheters [95]. Posture change in fractionated dose delivery between treatment plans based on US images and later CT images have also been taken into account [96].
Η ακρίβεια τοποθέτησης του καθετήρα αποτελεί σημαντικό ζήτημα για την κλασματική βραχυθεραπεία HDR, ιδίως όσον αφορά την κλασματική χορήγηση δόσης εντός μιας εφαρμογής. Ως συνέπεια της μετατόπισης του καθετήρα πρέπει να πραγματοποιείται διόρθωση της κίνησης του καθετήρα μεταξύ των κλασμάτων με βάση την επανεικόνιση και τον επανασχεδιασμό για κάθε κλάσμα, προκειμένου να διασφαλίζεται υψηλή ακρίβεια [92-94]. Η εν λόγω μετατόπιση μπορεί να ελαχιστοποιηθεί με καθετήρες αυτόματης αγκύρωσης [95]. Έχει επίσης ληφθεί υπόψη η μεταβολή της στάσης στην παροχή κλασματικής δόσης μεταξύ των σχεδίων θεραπείας που βασίζονται σε εικόνες US και σε μεταγενέστερες εικόνες CT [96].

High-dose rate brachytherapy as boost and also as monotherapy (limited clinical evidence so far) may therefore become an important alternative to low-dose rate brachytherapy. This may be of special importance for regions with limited resources due to less costs and comparable effectiveness.
Η βραχυθεραπεία υψηλών δόσεων ως ενίσχυση αλλά και ως μονοθεραπεία (περιορισμένα κλινικά στοιχεία μέχρι στιγμής) μπορεί επομένως να αποτελέσει σημαντική εναλλακτική λύση έναντι της βραχυθεραπείας χαμηλών δόσεων. Αυτό μπορεί να έχει ιδιαίτερη σημασία για περιοχές με περιορισμένους πόρους λόγω του μικρότερου κόστους και της συγκρίσιμης αποτελεσματικότητας.

For gynecologic brachytherapy, the recommendations by the Gynecological GEC-ESTRO working group published in Radiotherapy and Oncology in 2005 and 2006 [7,8] introducing the adaptive concepts of “high risk” CTV and “intermediate risk” CTV, taking into account tumor spread at the time of brachytherapy and at diagnosis, respectively, have been widely accepted and have become the frame for the development of this adaptive image guided treatment approach worldwide with an increasing number of publications during the last years referring to these recommendations. This new treatment which enables individual 4D target volume optimization based on MRI with appropriate dose-volume constraints for target and organs at risk is increasingly translated into clinical practice and has led to growing mono-institutional clinical experience, first mainly in Europe, now spreading also outside Europe. This is reflected by a growing number of presentations, publications and overall attention within the scientific community: the number of publications on gynecologic brachytherapy worldwide has increased by a factor of 1.9 from 2000 to 2010 and 110 publications, the majority on cervix cancer [97]. First clinical series
Για τη γυναικολογική βραχυθεραπεία, οι συστάσεις της ομάδας εργασίας GEC-ESTRO για τη γυναικολογική θεραπεία που δημοσιεύθηκαν στο Radiotherapy and Oncology το 2005 και το 2006 [7,8], οι οποίες εισάγουν τις προσαρμοστικές έννοιες της CTV "υψηλού κινδύνου" και της CTV "ενδιάμεσου κινδύνου", λαμβάνοντας υπόψη την εξάπλωση του όγκου κατά τη στιγμή της βραχυθεραπείας και κατά τη διάγνωση, αντίστοιχα, έχουν γίνει ευρέως αποδεκτές και έχουν αποτελέσει το πλαίσιο για την ανάπτυξη αυτής της προσαρμοστικής προσέγγισης θεραπείας με καθοδηγούμενη εικόνα παγκοσμίως, με έναν αυξανόμενο αριθμό δημοσιεύσεων τα τελευταία χρόνια που αναφέρονται στις εν λόγω συστάσεις. Αυτή η νέα θεραπεία, η οποία επιτρέπει τη βελτιστοποίηση του όγκου στόχου με βάση τη μαγνητική τομογραφία με κατάλληλους περιορισμούς δόσης-όγκου για το στόχο και τα όργανα που διατρέχουν κίνδυνο, μεταφράζεται όλο και περισσότερο στην κλινική πρακτική και έχει οδηγήσει σε αυξανόμενη μονοθεσμική κλινική εμπειρία, αρχικά κυρίως στην Ευρώπη, η οποία τώρα εξαπλώνεται και εκτός Ευρώπης. Αυτό αντικατοπτρίζεται από έναν αυξανόμενο αριθμό παρουσιάσεων, δημοσιεύσεων και συνολικής προσοχής εντός της επιστημονικής κοινότητας: ο αριθμός των δημοσιεύσεων για τη γυναικολογική βραχυθεραπεία παγκοσμίως αυξήθηκε κατά 1,9 φορές από το 2000 έως το 2010 και 110 δημοσιεύσεις, η πλειονότητα των οποίων αφορά τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας [97]. Πρώτες κλινικές σειρές
indicate a clear improvement in local control which also seems to translate into a survival benefit [98-104]. Whereas anatomical MRI based treatment planning is regarded as gold standard [105], Computed Tomography and Ultrasound have been additionally clinically implemented and evaluated for target and/or organs at risk assessment [106-110], which will likely further evolve soon. The value of functional imaging as PET CT and/or functional MRI for tumor related target delineation has not been clarified yet [111-116].
δείχνουν σαφή βελτίωση του τοπικού ελέγχου, η οποία φαίνεται επίσης να μεταφράζεται σε όφελος επιβίωσης [98-104]. Ενώ ο σχεδιασμός της θεραπείας με βάση την ανατομική μαγνητική τομογραφία θεωρείται ως ο χρυσός κανόνας [105], η υπολογιστική τομογραφία και το υπερηχογράφημα έχουν εφαρμοστεί και αξιολογηθεί κλινικά για την εκτίμηση του στόχου και/ή των οργάνων που διατρέχουν κίνδυνο [106-110], κάτι που πιθανότατα θα εξελιχθεί περαιτέρω σύντομα. Η αξία της λειτουργικής απεικόνισης όπως η PET CT ή/και η λειτουργική μαγνητική τομογραφία για την οριοθέτηση στόχων που σχετίζονται με τον όγκο δεν έχει αποσαφηνιστεί ακόμη [111-116].

Applicator reconstruction is a challenging issue when using sectional images for treatment planning, and even more particular for MRI [117-123]. Systematic recommendation for correct and accurate applicator reconstructions have recently been published by the Gyn GEC ESTRO group to ensure that reconstruction uncertainties in the various applicator scenarios will have a limited impact on dose delivery [124].
Η ανακατασκευή του εφαρμογέα είναι ένα δύσκολο ζήτημα όταν χρησιμοποιούνται εικόνες τομής για το σχεδιασμό της θεραπείας, και ακόμη πιο συγκεκριμένα για τη μαγνητική τομογραφία [117-123]. Συστηματικές συστάσεις για την ορθή και ακριβή ανακατασκευή του εφαρμοστή δημοσιεύθηκαν πρόσφατα από την ομάδα Gyn GEC ESTRO για να διασφαλιστεί ότι οι αβεβαιότητες ανακατασκευής στα διάφορα σενάρια εφαρμοστή θα έχουν περιορισμένο αντίκτυπο στην παροχή δόσης [124].

Several issues for the complex procedure for image guided adaptive treatment planning following applicator reconstruction have been recently addressed. Most of these issues will have to be further elaborated in future studies:
Πρόσφατα εξετάστηκαν διάφορα ζητήματα για την πολύπλοκη διαδικασία προσαρμοστικού σχεδιασμού της θεραπείας με καθοδήγηση εικόνας μετά την ανακατασκευή του εφαρμοστή. Τα περισσότερα από αυτά τα ζητήματα θα πρέπει να αναπτυχθούν περαιτέρω σε μελλοντικές μελέτες:

Contouring uncertainties for target and for Organs at risk have been discussed in interobserver studies with high conformity indices (1.6-1.7), however with limited number of cases and/or observers so far [125-127].
Οι αβεβαιότητες διαμόρφωσης του περιγράμματος για τον στόχο και για τα όργανα σε κίνδυνο έχουν συζητηθεί σε μελέτες μεταξύ παρατηρητών με υψηλούς δείκτες συμμόρφωσης (1,6-1,7), ωστόσο με περιορισμένο αριθμό περιπτώσεων ή/και παρατηρητών μέχρι στιγμής [125-127].

The classical safety margin concept with a shell around the CTV as traditionally recommended and used in external beam therapy has been basically questioned recently [128].
Η κλασική έννοια του περιθωρίου ασφαλείας με ένα κέλυφος γύρω από το CTV, όπως παραδοσιακά συνιστάται και χρησιμοποιείται στη θεραπεία με εξωτερική δέσμη, έχει ουσιαστικά αμφισβητηθεί πρόσφατα [128].

The process and the effect of dose optimization balancing target and organ at risk dose has been described in several studies from different centers. There is agreement on the findings, that the therapeutic window is significantly larger when applying the MRI based optimization approach [129-133]. The different tools available so far for inverse planning have been controversially discussed [134-138].
Η διαδικασία και το αποτέλεσμα της βελτιστοποίησης της δόσης που εξισορροπεί τη δόση στόχου και το όργανο σε κίνδυνο έχουν περιγραφεί σε διάφορες μελέτες από διαφορετικά κέντρα. Υπάρχει συμφωνία ως προς τα ευρήματα, ότι το θεραπευτικό παράθυρο είναι σημαντικά μεγαλύτερο όταν εφαρμόζεται η προσέγγιση βελτιστοποίησης με βάση τη μαγνητική τομογραφία [129-133]. Τα διάφορα εργαλεία που είναι διαθέσιμα μέχρι σήμερα για τον αντίστροφο σχεδιασμό έχουν συζητηθεί αμφιλεγόμενα [134-138].

Large variations in dose prescription have been altogether reported, in particular for the target volume and also to some minor degree for organs at risk constraints [99,100,102,103,130-132]. Of interest are findings showing less variation in regard to target coverage and OAR dose, when 3D image-based optimization is performed with a uniform prescription protocol with treatment planning for gynecologic brachytherapy based on different traditions (Gyn GEC ESTRO network workshop Lubljana 2007 [139]). Two examples of advanced cervix cancer treated with tandem-ring applicators were provided and six centers planned these two cases first according to their local traditions and then following a joint protocol with three of them using a combined intracavitary/interstitial approach for the extensive volume case. The results showed that dose variation between institutions becomes significantly smaller after 3D image-based dose optimization using a joint protocol for dose prescription to the target and dose constraints for the organs at risk. This will be of interest for future clinical mul-ti-center studies integrating 3D image based brachytherapy following a defined protocol for dose-volume parameters.
Έχουν αναφερθεί συνολικά μεγάλες διακυμάνσεις στη συνταγογράφηση της δόσης, ιδίως όσον αφορά τον όγκο-στόχο και επίσης, σε μικρότερο βαθμό, για τα όργανα που βρίσκονται σε κίνδυνο [99,100,102,103,130-132]. Ενδιαφέρον παρουσιάζουν τα ευρήματα που δείχνουν μικρότερη διακύμανση όσον αφορά την κάλυψη του στόχου και τη δόση OAR, όταν η βελτιστοποίηση με βάση την τρισδιάστατη εικόνα πραγματοποιείται με ένα ενιαίο πρωτόκολλο συνταγογράφησης με σχεδιασμό θεραπείας για γυναικολογική βραχυθεραπεία που βασίζεται σε διαφορετικές παραδόσεις (Gyn GEC ESTRO network workshop Lubljana 2007 [139]). Παρουσιάστηκαν δύο παραδείγματα προχωρημένου καρκίνου του τραχήλου της μήτρας που αντιμετωπίστηκαν με εφαρμογείς δακτυλίου tandem και έξι κέντρα σχεδίασαν αυτές τις δύο περιπτώσεις αρχικά σύμφωνα με τις τοπικές τους παραδόσεις και στη συνέχεια ακολουθώντας ένα κοινό πρωτόκολλο, με τρία από αυτά να χρησιμοποιούν συνδυασμένη ενδοκοιλιακή/διαδερμική προσέγγιση για την περίπτωση εκτεταμένου όγκου. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι η διακύμανση της δόσης μεταξύ των ιδρυμάτων γίνεται σημαντικά μικρότερη μετά τη βελτιστοποίηση της δόσης με βάση την τρισδιάστατη εικόνα, χρησιμοποιώντας ένα κοινό πρωτόκολλο για τη συνταγογράφηση της δόσης στο στόχο και τους περιορισμούς δόσης για τα όργανα σε κίνδυνο. Αυτό θα έχει ενδιαφέρον για μελλοντικές κλινικές μελέτες πολλαπλών κέντρων που θα ενσωματώνουν τη βραχυθεραπεία με βάση την τρισδιάστατη εικόνα ακολουθώντας ένα καθορισμένο πρωτόκολλο για τις παραμέτρους δόσης-όγκου.

A rather conservative strategy for image guided adaptive treatment planning has been followed so far within the GEC ESTRO network experience - the leading European cooperative group in the field. All centers adapt mainly based on their traditional loading pattern and consecutive dose distributions [129-133] and not exclusively based on the configuration of the HR/IR CTV [134,140], which is in contrast to a strict inverse planning approach only taking into account the contoured target and organ structures [135].
Μια μάλλον συντηρητική στρατηγική για τον καθοδηγούμενο από την εικόνα προσαρμοστικό σχεδιασμό της θεραπείας έχει ακολουθηθεί μέχρι σήμερα στο πλαίσιο της εμπειρίας του δικτύου GEC ESTRO - της κορυφαίας ευρωπαϊκής ομάδας συνεργασίας στον τομέα αυτό. Όλα τα κέντρα προσαρμόζονται κυρίως με βάση το παραδοσιακό πρότυπο φόρτισης και τις διαδοχικές κατανομές δόσης [129-133] και όχι αποκλειστικά με βάση τη διαμόρφωση του HR/IR CTV [134,140], γεγονός που έρχεται σε αντίθεση με μια αυστηρή προσέγγιση αντίστροφου σχεδιασμού που λαμβάνει υπόψη μόνο το περίγραμμα του στόχου και τις δομές των οργάνων [135].

The calculation of various doses and dose rates to follow the linearquadratic model has been proposed [8] by some adaptation and has been widely accepted in a rather pragmatic approach [141,142]. However, it is evident, that there are limitations in applying this model, as e.g. for tumors with different biological characteristics (alpha/beta values), for high doses (rates) per fraction (bladder/tar-
Ο υπολογισμός των διαφόρων δόσεων και ρυθμών δόσης σύμφωνα με το γραμμικό-τετραγωνικό μοντέλο έχει προταθεί [8] από κάποια προσαρμογή και έχει γίνει ευρέως αποδεκτή σε μια μάλλον ρεαλιστική προσέγγιση [141,142]. Ωστόσο, είναι προφανές, ότι υπάρχουν περιορισμοί στην εφαρμογή αυτού του μοντέλου, όπως π.χ. για όγκους με διαφορετικά βιολογικά χαρακτηριστικά (τιμές άλφα/β), για υψηλές δόσεις (ρυθμούς) ανά κλάσμα (ουροδόχος κύστη/ταρ-
get) and the not well known half time of repair (PDR) [143]. Further clinical and biological research in this field is therefore mandatory.
get) και τον μη γνωστό μισό χρόνο επιδιόρθωσης (PDR) [143]. Συνεπώς, η περαιτέρω κλινική και βιολογική έρευνα στον τομέα αυτό είναι υποχρεωτική.

Inter- and intrafraction (application) variations have been recognized with only preliminary data yet [144] showing little impact on target dose, however some impact on organs at risk dose. More studies are coming up soon according to what has been discussed recently, e.g. at the London (GEC) ESTRO and the Aarhus Gyn GEC ESTRO network meeting (07/2011). A comprehensive assessment and clarification of these essential issues for image guided adaptive gynecologic brachytherapy seems to be mandatory in order to ensure a valid and reliable dose delivery within this 4D treatment approach. This is in particular true as the dose-volume parameters from the Gyn GEC ESTRO recommendations (II) assume a “worst case scenario” with no movement between different fractions [8].
Έχουν αναγνωριστεί οι διακυμάνσεις μεταξύ και εντός των κλασμάτων (εφαρμογή) με προκαταρκτικά μόνο δεδομένα [144] που δείχνουν μικρή επίδραση στη δόση στόχου, ωστόσο κάποια επίδραση στη δόση των οργάνων που διατρέχουν κίνδυνο. Σύντομα θα υπάρξουν περισσότερες μελέτες σύμφωνα με όσα συζητήθηκαν πρόσφατα, π.χ. στη συνάντηση του ESTRO στο Λονδίνο (GEC) και στη συνάντηση του δικτύου Aarhus Gyn GEC ESTRO (07/2011). Μια ολοκληρωμένη αξιολόγηση και αποσαφήνιση αυτών των βασικών ζητημάτων για την καθοδηγούμενη με εικόνα προσαρμοστική γυναικολογική βραχυθεραπεία φαίνεται να είναι υποχρεωτική προκειμένου να διασφαλιστεί μια έγκυρη και αξιόπιστη χορήγηση δόσης στο πλαίσιο αυτής της 4D θεραπευτικής προσέγγισης. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα καθώς οι παράμετροι δόσης-όγκου από τις συστάσεις Gyn GEC ESTRO (II) υποθέτουν ένα "χειρότερο σενάριο" χωρίς μετακίνηση μεταξύ των διαφόρων κλασμάτων [8].

Large discrepancies in reporting total doses among the different centers when using 3D based brachytherapy and following their traditions of dose prescription have been found with doses varying between 65 Gy and 95+ Gy in regard to the D90 in the HR CTV for comparable clinical settings - an outstanding finding of discrepancy in radiotherapy in general [99,100,110,129-133,145]. These discrepancies are not well understood yet and are one of the key research questions of the ongoing clinical multicenter study on MRI guided cervix brachytherapy, EMBRACE. The different experiences using GEC-ESTRO recommendations for treatment planning and reporting have also evidenced that, in large tumors extending far into the parametria at the time of brachytherapy, a combined intracavitary/interstitial approach provides better HR-CTV coverage $[133,137,146-148]$$[133,137,146-148]$[133,137,146-148][133,137,146-148] and may replace the traditional parametrial boost delivered by external beam radiotherapy [149]. However, it remains still unclear, how optimization should be performed, and, for instance, what should be the weighting of interstitial needles.
Διαπιστώθηκαν μεγάλες αποκλίσεις στην αναφορά των συνολικών δόσεων μεταξύ των διαφόρων κέντρων όταν χρησιμοποιούν τρισδιάστατη βραχυθεραπεία και ακολουθούν τις παραδόσεις τους για τη συνταγογράφηση της δόσης, με δόσεις που κυμαίνονται μεταξύ 65 Gy και 95+ Gy όσον αφορά το D90 στο HR CTV για συγκρίσιμες κλινικές ρυθμίσεις - ένα εξαιρετικό εύρημα αποκλίσεων στην ακτινοθεραπεία γενικά [99,100,110,129-133,145]. Αυτές οι αποκλίσεις δεν είναι ακόμη καλά κατανοητές και αποτελούν ένα από τα βασικά ερευνητικά ερωτήματα της εν εξελίξει κλινικής πολυκεντρικής μελέτης για την καθοδηγούμενη με μαγνητική τομογραφία βραχυθεραπεία του τραχήλου της μήτρας, EMBRACE. Οι διαφορετικές εμπειρίες με τη χρήση των συστάσεων GEC-ESTRO για τον σχεδιασμό της θεραπείας και την υποβολή εκθέσεων έχουν επίσης αποδείξει ότι, σε μεγάλους όγκους που εκτείνονται πολύ μέσα στην παραμετρική περιοχή κατά τη στιγμή της βραχυθεραπείας, μια συνδυασμένη ενδοκοιλιακή/διάμεση προσέγγιση παρέχει καλύτερη κάλυψη του HR-CTV $[133,137,146-148]$$[133,137,146-148]$[133,137,146-148][133,137,146-148] και μπορεί να αντικαταστήσει την παραδοσιακή παραμετρική ενίσχυση που παρέχεται με εξωτερική ακτινοθεραπεία [149]. Ωστόσο, παραμένει ακόμη ασαφές, πώς θα πρέπει να γίνεται η βελτιστοποίηση και, για παράδειγμα, ποια θα πρέπει να είναι η στάθμιση των διαδερμικών βελόνων.

Overall, the total dose to be recommended to the HR-CTV or the IR CTV has not been established yet, as there is only very limited reported experience linking clinical outcome of this image guided adaptive approach to dose-volume parameters. Therefore, the definition of appropriate total dose represents one of the essential future clinical research questions in this field. Based on the Vienna experience Dimopoulos et al. evidenced a significant dependence of local control on D100 and D90 for HR-CTV, with a tumor control rate $>90\mathrm{\%}$$>90\mathrm{\%}$> 90%>90 \% if the total D90 dose was at least 86 Gy [101], which applies mainly for large tumors. In this issue, Schmid explored the local recurrences in a matched pair approach going beyond the pure volume approach (D90/D100) by integrating both dosimetric and topographic analyses for patients with cervix cancer treated with image guided adaptive brachytherapy [150]. This study demonstrates that most local recurrences can be explained by a low dose (“minimum point dose”) in the specific region of the HR-CTV where the recurrence occurred later.
Συνολικά, η συνολική δόση που πρέπει να συνιστάται στο HR-CTV ή στο IR CTV δεν έχει ακόμη καθοριστεί, καθώς υπάρχει μόνο πολύ περιορισμένη εμπειρία που συνδέει το κλινικό αποτέλεσμα αυτής της προσαρμοστικής προσέγγισης με καθοδηγούμενη εικόνα με τις παραμέτρους δόσης-όγκου. Ως εκ τούτου, ο ορισμός της κατάλληλης συνολικής δόσης αποτελεί ένα από τα βασικά μελλοντικά κλινικά ερευνητικά ερωτήματα στον τομέα αυτό. Με βάση την εμπειρία της Βιέννης, οι Dimopoulos και συν. απέδειξαν σημαντική εξάρτηση του τοπικού ελέγχου από τις δόσεις D100 και D90 για την HR-CTV, με ποσοστό ελέγχου του όγκου $>90\mathrm{\%}$$>90\mathrm{\%}$> 90%>90 \% εάν η συνολική δόση D90 ήταν τουλάχιστον 86 Gy [101], γεγονός που ισχύει κυρίως για μεγάλους όγκους. Σε αυτό το τεύχος, ο Schmid διερεύνησε τις τοπικές υποτροπές σε μια προσέγγιση αντιστοιχισμένου ζεύγους που υπερβαίνει την προσέγγιση καθαρού όγκου (D90/D100), ενσωματώνοντας τόσο δοσιμετρικές όσο και τοπογραφικές αναλύσεις για ασθενείς με καρκίνο του τραχήλου της μήτρας που υποβλήθηκαν σε θεραπεία με προσαρμοστική βραχυθεραπεία καθοδηγούμενη από εικόνα [150]. Η μελέτη αυτή καταδεικνύει ότι οι περισσότερες τοπικές υποτροπές μπορούν να εξηγηθούν από μια χαμηλή δόση ("ελάχιστη σημειακή δόση") στη συγκεκριμένη περιοχή του HR-CTV όπου η υποτροπή εμφανίστηκε αργότερα.

For organs at risk dose in specific small volumes, D2cc, D1cc and D0.1cc, defined as the minimum doses to the most exposed volumes of these organs, have been recommended to be systematically recorded and were proposed for rectum, sigmoid and bladder [8]. There is only limited clinical evidence so far in regard to the numeric value of these parameters to be taken for dose-volume constraints. However, the dose ranges used for dose constraints in an “empiric” way are less wide compared to those for target doses with 70-75 Gy EQD2 for rectum and sigmoid D2cc and 90 Gy EQD2 for bladder D2cc [99,100,110,130-133,145,151]. Such values are often referred to in the literature as GEC ESTRO Recommendations. However, this is a false interpretation of this publication, as only the methodology for reporting had been recommended, not any numeric values [8]: these values have to be based on clinical experience, favorably collected within prospective clinical studies. There is (retrospective) scientific evaluation
Για τα όργανα που διατρέχουν κίνδυνο, η δόση σε συγκεκριμένους μικρούς όγκους, D2cc, D1cc και D0.1cc, που ορίζονται ως οι ελάχιστες δόσεις στους πιο εκτεθειμένους όγκους των οργάνων αυτών, συνιστάται να καταγράφονται συστηματικά και προτάθηκαν για το ορθό, το σιγμοειδές και την ουροδόχο κύστη [8]. Μέχρι στιγμής υπάρχουν μόνο περιορισμένα κλινικά στοιχεία όσον αφορά την αριθμητική τιμή αυτών των παραμέτρων που πρέπει να λαμβάνονται για τους περιορισμούς δόσης-όγκου. Ωστόσο, τα εύρη δόσεων που χρησιμοποιούνται για τους περιορισμούς δόσης με "εμπειρικό" τρόπο είναι λιγότερο ευρεία σε σύγκριση με εκείνα για τις δόσεις-στόχους με 70-75 Gy EQD2 για το ορθό και το σιγμοειδές D2cc και 90 Gy EQD2 για το D2cc της ουροδόχου κύστης [99,100,110,130-133,145,151]. Οι τιμές αυτές αναφέρονται συχνά στη βιβλιογραφία ως συστάσεις GEC ESTRO. Ωστόσο, πρόκειται για λανθασμένη ερμηνεία της εν λόγω δημοσίευσης, καθώς είχε συστηθεί μόνο η μεθοδολογία αναφοράς και όχι οποιεσδήποτε αριθμητικές τιμές [8]: οι τιμές αυτές πρέπει να βασίζονται στην κλινική εμπειρία, η οποία συλλέγεται ευνοϊκά στο πλαίσιο προοπτικών κλινικών μελετών. Υπάρχει (αναδρομική) επιστημονική αξιολόγηση
of clinical experience mainly from two groups reporting clinical and endoscopic data in actuarial and dose response analyses addressing rectal side effects (mainly bleeding) and linking them to dose-volume parameters [109,152-155] with no straightforward data supporting in a valid and reliable way numerical values for rectal dose-volume constraints. Clinical late rectal side effects varied in actuarial estimates between $12\mathrm{\%}$$12\mathrm{\%}$12%12 \% and $42\mathrm{\%}$$42\mathrm{\%}$42%42 \% and for a rectal D2cc of $76/78\mathrm{Gy}$$76/78\mathrm{Gy}$76//78Gy76 / 78 \mathrm{~Gy} in dose response analyses between $50\mathrm{\%}$$50\mathrm{\%}$50%50 \% and $10\mathrm{\%}$$10\mathrm{\%}$10%10 \% (both G2-4). There is recent discussion on these issues which gives possible explanations for these divergent data and underlines the need for more prospective clinical research $[153,155]$$[153,155]$[153,155][153,155]. For the sigmoid, no prediction could be found because of too limited data; furthermore, variation in the sigmoid position relative to the tandem has been recognized [156]. For the bladder, dose-volume histogram parameters were predictive only for major toxicity. For the bowel (non-sigmoid/rectum) analogue volumes are being discussed. For the vagina, no dose-volume parameters have been proposed so far [157], as there are inherent problems in recording and reporting [158]. In a recent clinical analysis no correlations to side effects for a vaginal D2cc could be found within a mono-institutional clinical setting in which very high doses to the upper vaginal wall had been applied [159]. However, according to ongoing discussions in the Gyn GEC ESTRO network some possible ways for vaginal reporting will be suggested in near future which will be essential to take into account vaginal doses in this image guided adaptive approach. Hopefully, such constraints will contribute to minimize vaginal side effects by adapting the dose distributions appropriately.
της κλινικής εμπειρίας κυρίως από δύο ομάδες που αναφέρουν κλινικά και ενδοσκοπικά δεδομένα σε αναλογιστικές αναλύσεις και αναλύσεις απόκρισης δόσης που αφορούν τις ορθικές παρενέργειες (κυρίως αιμορραγία) και τις συνδέουν με παραμέτρους δόσης-όγκου [109,152-155], χωρίς να υπάρχουν σαφή δεδομένα που να υποστηρίζουν με έγκυρο και αξιόπιστο τρόπο αριθμητικές τιμές για τους περιορισμούς δόσης-όγκου του ορθού. Οι κλινικές όψιμες ορθικές παρενέργειες κυμάνθηκαν στις αναλογιστικές εκτιμήσεις μεταξύ $12\mathrm{\%}$$12\mathrm{\%}$12%12 \% και $42\mathrm{\%}$$42\mathrm{\%}$42%42 \% και για ορθικό D2cc $76/78\mathrm{Gy}$$76/78\mathrm{Gy}$76//78Gy76 / 78 \mathrm{~Gy} στις αναλύσεις απόκρισης δόσης μεταξύ $50\mathrm{\%}$$50\mathrm{\%}$50%50 \% και $10\mathrm{\%}$$10\mathrm{\%}$10%10 \% (και οι δύο G2-4). Υπάρχει πρόσφατη συζήτηση σχετικά με αυτά τα ζητήματα, η οποία δίνει πιθανές εξηγήσεις για αυτά τα αποκλίνοντα δεδομένα και υπογραμμίζει την ανάγκη για περισσότερη προοπτική κλινική έρευνα $[153,155]$$[153,155]$[153,155][153,155] . Για το σιγμοειδές, δεν μπόρεσε να βρεθεί καμία πρόβλεψη λόγω πολύ περιορισμένων δεδομένων- επιπλέον, έχει αναγνωριστεί η διαφοροποίηση της θέσης του σιγμοειδούς σε σχέση με το τάντεμ [156]. Για την ουροδόχο κύστη, οι παράμετροι του ιστογράμματος δόσης-όγκου ήταν προγνωστικές μόνο για τη μείζονα τοξικότητα. Για το έντερο (μη σιγμοειδές/ορθό) συζητούνται ανάλογοι όγκοι. Για τον κόλπο, δεν έχουν προταθεί μέχρι στιγμής παράμετροι δόσης-όγκου [157], καθώς υπάρχουν εγγενή προβλήματα στην καταγραφή και την υποβολή εκθέσεων [158]. Σε μια πρόσφατη κλινική ανάλυση δεν μπόρεσαν να βρεθούν συσχετίσεις με παρενέργειες για ένα κολπικό D2cc εντός ενός μονοθεσμικού κλινικού πλαισίου στο οποίο είχαν εφαρμοστεί πολύ υψηλές δόσεις στο άνω κολπικό τοίχωμα [159]. Ωστόσο, σύμφωνα με τις τρέχουσες συζητήσεις στο δίκτυο Gyn GEC ESTRO θα προταθούν στο εγγύς μέλλον ορισμένοι πιθανοί τρόποι για την κολπική αναφορά, οι οποίοι θα είναι απαραίτητοι για να ληφθούν υπόψη οι κολπικές δόσεις σε αυτή την προσαρμοστική προσέγγιση με καθοδηγούμενη εικόνα. Ας ελπίσουμε ότι οι εν λόγω περιορισμοί θα συμβάλουν στην ελαχιστοποίηση των κολπικών παρενεργειών με την κατάλληλη προσαρμογή των κατανομών της δόσης.

The ongoing prospective multicenter EMBRACE study (at present >500 patients enrolled; information available at: http:// www.embracestudy.dk) is addressing many of these issues in an explorative way including also the important Quality of Life issue (compare [160]). It can be expected that based on a comprehensive dosimetric, biological and clinical evaluation of this large patient cohort, this new field of adaptive image guided cervix cancer brachytherapy can take important steps to move forward.
Η εν εξελίξει προοπτική πολυκεντρική μελέτη EMBRACE (προς το παρόν έχουν εγγραφεί >500 ασθενείς- πληροφορίες είναι διαθέσιμες στη διεύθυνση: http:// www.embracestudy.dk) εξετάζει πολλά από αυτά τα ζητήματα με διερευνητικό τρόπο, συμπεριλαμβανομένου και του σημαντικού ζητήματος της Ποιότητας Ζωής (συγκρίνετε [160]). Μπορεί να αναμένεται ότι με βάση μια ολοκληρωμένη δοσιμετρική, βιολογική και κλινική αξιολόγηση αυτής της μεγάλης ομάδας ασθενών, αυτός ο νέος τομέας της προσαρμοστικής βραχυθεραπείας του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας με καθοδήγηση εικόνας μπορεί να κάνει σημαντικά βήματα προς τα εμπρός.

Further spread of this promising image guided adaptive approach to other sites (e.g. gynecologic, anorectal) with adaptations of the procedure and improvements expected in clinical outcome are currently under investigation. In this issue, Fokdal present a new image and laparoscopic based treatment planning concept in vaginal malignancies [161]. They report challenging results for local control similar to findings for primary vaginal cancer treated with the modified adaptive image guided approach [162].
Η περαιτέρω εξάπλωση αυτής της πολλά υποσχόμενης προσαρμοστικής προσέγγισης με καθοδηγούμενη εικόνα σε άλλες περιοχές (π.χ. γυναικολογικές, ανορεκτικές) με προσαρμογές της διαδικασίας και αναμενόμενες βελτιώσεις στο κλινικό αποτέλεσμα βρίσκονται επί του παρόντος υπό διερεύνηση. Σε αυτό το τεύχος, ο Fokdal παρουσιάζει μια νέα ιδέα σχεδιασμού της θεραπείας με βάση την εικόνα και τη λαπαροσκοπική καθοδήγηση στις κακοήθειες του κόλπου [161]. Αναφέρουν προκλητικά αποτελέσματα για τον τοπικό έλεγχο παρόμοια με τα ευρήματα για τον πρωτοπαθή καρκίνο του κόλπου που αντιμετωπίστηκε με την τροποποιημένη προσαρμοστική προσέγγιση καθοδηγούμενη από την εικόνα [162].

Clinical evidence for postoperative vaginal brachytherapy in patients with endometrial cancer has significantly evolved during recent years, in particular in regard to patient selection and outcome from prospective randomized clinical trials with risk factors becoming better defined.
Τα κλινικά στοιχεία για τη μετεγχειρητική κολπική βραχυθεραπεία σε ασθενείς με καρκίνο του ενδομητρίου έχουν εξελιχθεί σημαντικά τα τελευταία χρόνια, ιδίως όσον αφορά την επιλογή των ασθενών και την έκβαση των προοπτικών τυχαιοποιημένων κλινικών δοκιμών, με τους παράγοντες κινδύνου να καθορίζονται καλύτερα.

In low-risk FIGO stage IA-IB endometrial carcinoma grade 1-2, a prospective, randomized trial of 645 patients from six European gynecologic cancer centers evaluated the role of postoperative prophylactic vaginal brachytherapy compared to follow-up alone. The conclusions were that the impact of postoperative brachytherapy even on the locoregional recurrence rate appeared to be limited in patients with low-risk endometrial carcinoma. The overall recurrence rate and survival were similar in the two groups [163]. Interestingly, in centers using a ${\mathrm{BED}}_{10}>30\mathrm{Gy}$${\mathrm{BED}}_{10}>30\mathrm{Gy}$BED_(10) > 30Gy\mathrm{BED}_{10}>30 \mathrm{~Gy}, no vaginal recurrence was observed, while four vaginal recurrences (2.2%) at centers using a ${\mathrm{BED}}_{10}<30\mathrm{Gy}(p=0.047)$${\mathrm{BED}}_{10}<30\mathrm{Gy}(p=0.047)$BED_(10) < 30Gy(p=0.047)\mathrm{BED}_{10}<30 \mathrm{~Gy}(p=0.047).
Σε καρκίνωμα του ενδομητρίου χαμηλού κινδύνου σταδίου IA-IB FIGO βαθμού 1-2, μια προοπτική, τυχαιοποιημένη δοκιμή 645 ασθενών από έξι ευρωπαϊκά κέντρα γυναικολογικού καρκίνου αξιολόγησε τον ρόλο της μετεγχειρητικής προφυλακτικής κολπικής βραχυθεραπείας σε σύγκριση με την παρακολούθηση μόνο. Τα συμπεράσματα ήταν ότι η επίδραση της μετεγχειρητικής βραχυθεραπείας ακόμη και στο ποσοστό τοπικής υποτροπής φάνηκε να είναι περιορισμένη σε ασθενείς με ενδομητρικό καρκίνωμα χαμηλού κινδύνου. Το συνολικό ποσοστό υποτροπής και η επιβίωση ήταν παρόμοια στις δύο ομάδες [163]. Είναι ενδιαφέρον ότι στα κέντρα που χρησιμοποιούσαν ${\mathrm{BED}}_{10}>30\mathrm{Gy}$${\mathrm{BED}}_{10}>30\mathrm{Gy}$BED_(10) > 30Gy\mathrm{BED}_{10}>30 \mathrm{~Gy} , δεν παρατηρήθηκε καμία κολπική υποτροπή, ενώ τέσσερις κολπικές υποτροπές (2,2%) στα κέντρα που χρησιμοποιούσαν ${\mathrm{BED}}_{10}<30\mathrm{Gy}(p=0.047)$${\mathrm{BED}}_{10}<30\mathrm{Gy}(p=0.047)$BED_(10) < 30Gy(p=0.047)\mathrm{BED}_{10}<30 \mathrm{~Gy}(p=0.047) .

In the first Postoperative Radiation Therapy for Endometrial Carcinoma-1 trial (PORTEC-1) and in the Gynecologic Oncology
Στην πρώτη μελέτη Postoperative Radiation Therapy for Endometrial Carcinoma-1 (PORTEC-1) και στη μελέτη Gynecologic Oncology

Group-99 trials, age, depth of myometrial invasion and Grade 3 were identified as significant risk factors for loco-regional recurrence [164,165]. Based on these factors, a high-intermediate risk group was defined. In PORTEC-1, for the high-intermediate risk group, external irradiation was able to reduce the local recurrence rate from $20\mathrm{\%}$$20\mathrm{\%}$20%20 \% to $5\mathrm{\%}$$5\mathrm{\%}$5%5 \% at 5 years, without any benefit in overall survival. In the PORTEC-2 trial, vaginal brachytherapy alone was as effective as external irradiation in reducing the risk of vaginal recurrence, and was associated with significantly less treatment toxicity and a better quality of life [160]. Vaginal brachytherapy has therefore become the new standard of care for adjuvant treatment of patients with high-intermediate risk endometrial cancer [166,167]. The same conclusions were more recently drawn from a randomized trial in patients with medium-risk endometrial carcinoma, comparing external irradiation and vaginal brachytherapy in 527 patients [168].
Στις μελέτες της ομάδας 99, η ηλικία, το βάθος της μυομητρικής διείσδυσης και ο βαθμός 3 αναγνωρίστηκαν ως σημαντικοί παράγοντες κινδύνου για την τοπική υποτροπή [164,165]. Με βάση αυτούς τους παράγοντες, ορίστηκε μια ομάδα υψηλού ενδιάμεσου κινδύνου. Στο PORTEC-1, για την ομάδα υψηλού ενδιάμεσου κινδύνου, η εξωτερική ακτινοβόληση ήταν ικανή να μειώσει το ποσοστό τοπικής υποτροπής από $20\mathrm{\%}$$20\mathrm{\%}$20%20 \% σε $5\mathrm{\%}$$5\mathrm{\%}$5%5 \% στα 5 έτη, χωρίς κανένα όφελος στη συνολική επιβίωση. Στη μελέτη PORTEC-2, η κολπική βραχυθεραπεία μόνη της ήταν εξίσου αποτελεσματική με την εξωτερική ακτινοβόληση όσον αφορά τη μείωση του κινδύνου κολπικής υποτροπής και συσχετίστηκε με σημαντικά μικρότερη τοξικότητα της θεραπείας και καλύτερη ποιότητα ζωής [160]. Συνεπώς, η κολπική βραχυθεραπεία έχει γίνει το νέο πρότυπο θεραπείας για την επικουρική θεραπεία ασθενών με καρκίνο του ενδομητρίου υψηλού-μέσου κινδύνου [166,167]. Τα ίδια συμπεράσματα εξήχθησαν πιο πρόσφατα από μια τυχαιοποιημένη μελέτη σε ασθενείς με καρκίνο του ενδομητρίου μέσου κινδύνου, στην οποία συγκρίθηκαν η εξωτερική ακτινοβόληση και η κολπική βραχυθεραπεία σε 527 ασθενείς [168].

Even if this high-dose rate prophylactic vaginal brachytherapy appears to be a simple and straightforward procedure, some care should be taken in terms of dosimetric issues, as e.g. some air pockets between high-dose rate vaginal cylinder applicators and the vaginal mucosa have been reported and may result in reduced radiation dose to the vaginal mucosa [169].
Ακόμη και αν αυτή η προληπτική κολπική βραχυθεραπεία υψηλού ρυθμού δόσης φαίνεται να είναι μια απλή και ευχερής διαδικασία, θα πρέπει να δοθεί κάποια προσοχή όσον αφορά δοσιμετρικά ζητήματα, καθώς έχουν αναφερθεί π.χ. κάποιοι θύλακες αέρα μεταξύ των εφαρμοστών κολπικών κυλίνδρων υψηλού ρυθμού δόσης και του κολπικού βλεννογόνου, οι οποίοι μπορεί να οδηγήσουν σε μειωμένη δόση ακτινοβολίας στον κολπικό βλεννογόνο [169].

There is also potential for individualization according to individual vaginal wall thickness and individual topography of the vagina and adjacent organs at risk, which has, however, not been explored much so far.
Υπάρχει επίσης δυνατότητα εξατομίκευσης ανάλογα με το πάχος του κολπικού τοιχώματος και την τοπογραφία του κόλπου και των παρακείμενων οργάνων που διατρέχουν κίνδυνο, η οποία, ωστόσο, δεν έχει διερευνηθεί πολύ μέχρι σήμερα.

Breast brachytherapy has been recently intensively evaluated, in particular within the frame of accelerated partial-breast irradiation (APBI) [170]. During the preceding period the major interest had been in boost interstitial breast brachytherapy after external beam radiotherapy, for various issues, as e.g. technique, dose and dose rate, treatment planning, clinical outcome, which require further research efforts [171-188].
Η βραχυθεραπεία του μαστού αξιολογήθηκε πρόσφατα εντατικά, ιδίως στο πλαίσιο της επιταχυνόμενης μερικής ακτινοβόλησης του μαστού (APBI) [170]. Κατά την προηγούμενη περίοδο το κύριο ενδιαφέρον είχε εστιαστεί στην ενίσχυση της διατοιχωματικής βραχυθεραπείας του μαστού μετά από εξωτερική ακτινοθεραπεία, για διάφορα ζητήματα, όπως π.χ. τεχνική, δόση και ρυθμός δόσης, σχεδιασμός θεραπείας, κλινικά αποτελέσματα, τα οποία απαιτούν περαιτέρω ερευνητικές προσπάθειες [171-188].

GEC-ESTRO recommendations on patient selection for APBI after breast-conserving surgery have been recently published based on the review of three randomized and 19 prospective non-randomized studies with a minimum median follow-up time of 4 years [189]. Several large phase III trials are ongoing in Europe and the US comparing APBI with whole breast radiotherapy and the results will become available during the next years [190].
Οι συστάσεις της GEC-ESTRO σχετικά με την επιλογή ασθενών για APBI μετά από χειρουργική επέμβαση διατήρησης του μαστού δημοσιεύθηκαν πρόσφατα με βάση την ανασκόπηση τριών τυχαιοποιημένων και 19 προοπτικών μη τυχαιοποιημένων μελετών με ελάχιστο μέσο χρόνο παρακολούθησης 4 ετών [189]. Αρκετές μεγάλες μελέτες φάσης ΙΙΙ βρίσκονται σε εξέλιξη στην Ευρώπη και τις ΗΠΑ, οι οποίες συγκρίνουν την APBI με την ακτινοθεραπεία ολόκληρου του μαστού και τα αποτελέσματα θα γίνουν διαθέσιμα τα επόμενα χρόνια [190].

A recent 12-year update of the prospective mono-institutional Budapest clinical study on APBI using multicatheter interstitial high-dose rate brachytherapy demonstrated good long-term local control and cosmetic results [176,191].
Μια πρόσφατη 12ετής επικαιροποίηση της προοπτικής μονοθεσμικής κλινικής μελέτης της Βουδαπέστης για την APBI με τη χρήση πολυκαθετηριακής διαθερμικής βραχυθεραπείας υψηλής δόσης έδειξε καλό μακροχρόνιο τοπικό έλεγχο και καλλυντικά αποτελέσματα [176,191].

For the German-Austrian multicenter phase II trial using interstitial multicatheter brachytherapy alone after breast-conserving surgery strict selection criteria were applied (tumor size $<3\mathrm{cm}$$<3\mathrm{cm}$< 3cm<3 \mathrm{~cm}, clear resection margins by at least 2 mm , no lymph node metastases, age $>35$$>35$> 35>35 years, positive hormone receptors, and histologic grades 1 or 2 ) and 274 patients entered the study [192,193]. A total of 175 patients ( $64\mathrm{\%}$$64\mathrm{\%}$64%64 \% ) received pulse-dose-rate brachytherapy and 99 (36%) received high-dose-rate brachytherapy. With a median follow-up of 63 months, only 8 of 274 (2.9%) patients developed an ipsilateral in-breast tumor recurrence at the time of analysis. The 5 -year actuarial local recurrence-free survival probability was $98\mathrm{\%}$$98\mathrm{\%}$98%98 \% and favorably compared with the outcome following other radiation modalities.
Για τη γερμανοαυστριακή πολυκεντρική μελέτη φάσης ΙΙ με τη χρήση μόνο της διατοιχωματικής πολυκαθετηριακής βραχυθεραπείας μετά από χειρουργική επέμβαση διατήρησης του μαστού εφαρμόστηκαν αυστηρά κριτήρια επιλογής (μέγεθος όγκου $<3\mathrm{cm}$$<3\mathrm{cm}$< 3cm<3 \mathrm{~cm} , καθαρά όρια εκτομής κατά τουλάχιστον 2 mm , δεν υπήρχαν λεμφαδενικές μεταστάσεις, ηλικία $>35$$>35$> 35>35 ετών, θετικοί ορμονικοί υποδοχείς και ιστολογικοί βαθμοί 1 ή 2 ) και 274 ασθενείς συμμετείχαν στη μελέτη [192,193]. Συνολικά 175 ασθενείς ( $64\mathrm{\%}$$64\mathrm{\%}$64%64 \% ) έλαβαν βραχυθεραπεία με παλμική δόση και 99 (36%) έλαβαν βραχυθεραπεία με υψηλή δόση. Με διάμεση παρακολούθηση 63 μηνών, μόνο 8 από τους 274 (2,9 %) ασθενείς εμφάνισαν υποτροπή του όγκου στην έσω πλευρά του μαστού κατά τη στιγμή της ανάλυσης. Η 5 -ετής αναλογιστική πιθανότητα επιβίωσης χωρίς τοπική υποτροπή ήταν $98\mathrm{\%}$$98\mathrm{\%}$98%98 \% και συγκρίθηκε ευνοϊκά με την έκβαση μετά από άλλες μεθόδους ακτινοβολίας.

Technical, imaging and dosimetric issues for application and treatment planning within the modern frame of brachytherapy have been elaborated and discussed only to a limited degree so far and clearly need more attention to further promote breast brachytherapy in the future [194].
Τεχνικά, απεικονιστικά και δοσιμετρικά ζητήματα για την εφαρμογή και τον σχεδιασμό της θεραπείας στο σύγχρονο πλαίσιο της βραχυθεραπείας έχουν αναπτυχθεί και συζητηθεί μόνο σε περιορισμένο βαθμό μέχρι σήμερα και χρειάζονται σαφώς μεγαλύτερη προσοχή για την περαιτέρω προώθηση της βραχυθεραπείας του μαστού στο μέλλον [194].

Interstitial multi-catheter breast brachytherapy has remained the most frequently applied technique for breast cancer (boost and APBI) within the European context [3], whereas the intracavitary breast balloon technique has spread significantly in the US being discussed critically in Europe [195-200].
Η διατοιχωματική πολυκαθετηριακή βραχυθεραπεία του μαστού παραμένει η πιο συχνά εφαρμοζόμενη τεχνική για τον καρκίνο του μαστού (boost και APBI) στο ευρωπαϊκό πλαίσιο [3], ενώ η τεχνική του ενδοκαθετηριακού μπαλονιού του μαστού έχει εξαπλωθεί σημαντικά στις ΗΠΑ και συζητείται κριτικά στην Ευρώπη [195-200].

Which imaging is most appropriate for target volume delineation after open or closed cavity surgery, remains an open question which has not been clarified so far: ultrasound, CT, MRI [201-205]. There is an interesting contribution on CT/MRI fusion in this issue, which shows a decrease in the interobserver variation for target contouring when using fused information from both imaging modalities [206]. CT based treatment planning is favorably discussed, within the context of computer assisted 3D dose calculation, however, the dominant approach is still X-ray based treatment planning. A variety of parameters for the evaluation of dosimetric parameters has been proposed $[207,208]$$[207,208]$[207,208][207,208] which are mainly directed at dose distribution within the target volume and which have been introduced to assure high quality dosimetric outcome reporting in the ongoing multicenter studies. There is limited information available at present, in which way organs at risk doses have to be addressed (e.g. skin [209,210]), in particular in the setting of 3D treatment planning [194,208,211]. However, there is evidence from treatment planning studies that dose to the lung and the heart compares favorably with what is to be expected from external beam radiotherapy, even when using advanced techniques [211-214].
Ποια απεικόνιση είναι η καταλληλότερη για την οριοθέτηση του όγκου στόχου μετά από χειρουργική επέμβαση ανοικτής ή κλειστής κοιλότητας, παραμένει ένα ανοικτό ερώτημα που δεν έχει αποσαφηνιστεί μέχρι στιγμής: υπερηχογράφημα, αξονική τομογραφία, μαγνητική τομογραφία [201-205]. Σε αυτό το τεύχος υπάρχει μια ενδιαφέρουσα συνεισφορά σχετικά με τη συγχώνευση CT/MRI, η οποία δείχνει μείωση της διατήρησης της διατήρησης του περιγράμματος του στόχου μεταξύ των παρατηρητών, όταν χρησιμοποιούνται συγχωνευμένες πληροφορίες από τις δύο απεικονιστικές μεθόδους [206]. Ο σχεδιασμός της θεραπείας με βάση την αξονική τομογραφία συζητείται ευνοϊκά, στο πλαίσιο του υπολογισμού της τρισδιάστατης δόσης με τη βοήθεια υπολογιστή, ωστόσο, η κυρίαρχη προσέγγιση εξακολουθεί να είναι ο σχεδιασμός της θεραπείας με βάση τις ακτίνες Χ. Έχει προταθεί μια ποικιλία παραμέτρων για την αξιολόγηση των δοσιμετρικών παραμέτρων $[207,208]$$[207,208]$[207,208][207,208] οι οποίες απευθύνονται κυρίως στην κατανομή της δόσης εντός του όγκου-στόχου και οι οποίες έχουν εισαχθεί για τη διασφάλιση υψηλής ποιότητας αναφοράς δοσιμετρικών αποτελεσμάτων στις εν εξελίξει πολυκεντρικές μελέτες. Προς το παρόν υπάρχουν περιορισμένες πληροφορίες σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο πρέπει να αντιμετωπιστούν οι δόσεις των οργάνων κινδύνου (π.χ. δέρμα [209,210]), ιδίως στο πλαίσιο του τρισδιάστατου σχεδιασμού της θεραπείας [194,208,211]. Ωστόσο, υπάρχουν στοιχεία από μελέτες σχεδιασμού της θεραπείας, σύμφωνα με τα οποία η δόση στον πνεύμονα και την καρδιά συγκρίνεται ευνοϊκά με την αναμενόμενη δόση από την εξωτερική ακτινοθεραπεία, ακόμη και όταν χρησιμοποιούνται προηγμένες τεχνικές [211-214].

Breast conservation applying postoperative salvage APBI alone for selected patients with breast cancer recurrence after primary breast conserving surgery with postoperative radiotherapy has been suggested recently and was favorably discussed for selected patient groups resulting in high local control rates and moderate, tolerable side effects [215-218].
Πρόσφατα προτάθηκε η διατήρηση του μαστού με εφαρμογή μόνο μετεγχειρητικής σωτήριας APBI για επιλεγμένες ασθενείς με υποτροπή του καρκίνου του μαστού μετά από πρωτογενή χειρουργική επέμβαση διατήρησης του μαστού με μετεγχειρητική ακτινοθεραπεία, η οποία συζητήθηκε ευνοϊκά για επιλεγμένες ομάδες ασθενών με αποτέλεσμα υψηλά ποσοστά τοπικού ελέγχου και μέτριες, ανεκτές παρενέργειες [215-218].

In the remaining fields of brachytherapy there has been more sporadic activities during the recent period with only few publications focussing on various aspects of intraluminal, contact or interstitial brachytherapy, as e.g. in bronchus cancer [219-221], esophageal cancer [222-225], eye melanoma [226], rectum cancer [227], sarcoma. Endosvascular brachytherapy has widely disappeared from the stage although having been proven to be efficient (level I evidence) [228]. Head and neck brachytherapy has significantly decreased during the last years. Some specific indications however remain widely accepted, such as exclusive brachytherapy for lip tumors. Guibert et al. reported recently excellent outcome and cosmetic results in a series of 172 consecutive patients with T1-T2 lip tumors treated with low-dose rate brachytherapy [229]. Brachytherapy has been also considered as a perioperative therapeutic strategy in selected head and neck cases. MartinezMonge et al. reported a series of 103 patients treated either with perioperative brachytherapy, either as the sole modality or combined with external irradiation [230]. Local failure rate was relatively low, being $15.2\mathrm{\%}$$15.2\mathrm{\%}$15.2%15.2 \% in patients treated with brachytherapy alone and $12.3\mathrm{\%}$$12.3\mathrm{\%}$12.3%12.3 \% in patients treated with a combination of external irradiation and brachytherapy. Grade >3 RTOG complications were observed in 20 patients treated with brachytherapy alone (43.5%) and 17 patients treated with a combination of external irradiation and brachytherapy ( $28.8\mathrm{\%}$$28.8\mathrm{\%}$28.8%28.8 \% ). Tselis et al. reported a series of 74 patients treated for inoperable recurrent cervix lymph nodes with hypofractionated accelerated HDR brachytherapy [231]. Good palliation was achieved. An interesting approach for 3D guided oropharyngeal brachytherapy combined with external beam radiotherapy was recently presented by the Rotterdam group [232] supported by challenging preceding clinical results [233].
Στους υπόλοιπους τομείς της βραχυθεραπείας υπήρξαν πιο σποραδικές δραστηριότητες κατά την πρόσφατη περίοδο με λίγες μόνο δημοσιεύσεις που επικεντρώνονται σε διάφορες πτυχές της ενδοσωληναριακής, επαφής ή διάμεσης βραχυθεραπείας, όπως π.χ. στον καρκίνο των βρόγχων [219-221], στον καρκίνο του οισοφάγου [222-225], στο μελάνωμα του οφθαλμού [226], στον καρκίνο του ορθού [227], στο σάρκωμα. Η ενδοαγγειακή βραχυθεραπεία έχει σε μεγάλο βαθμό εξαφανιστεί από το στάδιο, αν και έχει αποδειχθεί ότι είναι αποτελεσματική (αποδεικτικά στοιχεία επιπέδου Ι) [228]. Η βραχυθεραπεία κεφαλής και τραχήλου έχει μειωθεί σημαντικά τα τελευταία χρόνια. Ωστόσο, ορισμένες ειδικές ενδείξεις παραμένουν ευρέως αποδεκτές, όπως η αποκλειστική βραχυθεραπεία για όγκους των χειλέων. Οι Guibert και συν. ανέφεραν πρόσφατα άριστα αποτελέσματα και αισθητικά αποτελέσματα σε μια σειρά 172 διαδοχικών ασθενών με όγκους χειλέων T1-T2 που αντιμετωπίστηκαν με βραχυθεραπεία χαμηλού ρυθμού δόσεων [229]. Η βραχυθεραπεία έχει επίσης εξεταστεί ως περιεγχειρητική θεραπευτική στρατηγική σε επιλεγμένες περιπτώσεις κεφαλής και τραχήλου. Οι MartinezMonge και συν. ανέφεραν μια σειρά 103 ασθενών που αντιμετωπίστηκαν είτε με περιεγχειρητική βραχυθεραπεία, είτε ως μοναδική μέθοδος είτε σε συνδυασμό με εξωτερική ακτινοβολία [230]. Το ποσοστό τοπικής αποτυχίας ήταν σχετικά χαμηλό, καθώς ήταν $15.2\mathrm{\%}$$15.2\mathrm{\%}$15.2%15.2 \% στους ασθενείς που αντιμετωπίστηκαν μόνο με βραχυθεραπεία και $12.3\mathrm{\%}$$12.3\mathrm{\%}$12.3%12.3 \% στους ασθενείς που αντιμετωπίστηκαν με συνδυασμό εξωτερικής ακτινοβολίας και βραχυθεραπείας. Επιπλοκές βαθμού >3 RTOG παρατηρήθηκαν σε 20 ασθενείς που έλαβαν θεραπεία μόνο με βραχυθεραπεία (43,5 %) και σε 17 ασθενείς που έλαβαν θεραπεία με συνδυασμό εξωτερικής ακτινοβολίας και βραχυθεραπείας ( $28.8\mathrm{\%}$$28.8\mathrm{\%}$28.8%28.8 \% ). Οι Tselis και συν. ανέφεραν μια σειρά 74 ασθενών που υποβλήθηκαν σε θεραπεία για ανεγχείρητους υποτροπιάζοντες λεμφαδένες του τραχήλου της μήτρας με υποεκχυλισμένη επιταχυνόμενη HDR βραχυθεραπεία [231]. Επιτεύχθηκε καλή ανακούφιση. Μια ενδιαφέρουσα προσέγγιση για τρισδιάστατη καθοδηγούμενη στοματοφαρυγγική βραχυθεραπεία σε συνδυασμό με εξωτερική ακτινοθεραπεία παρουσιάστηκε πρόσφατα από την ομάδα του Ρότερνταμ [232], η οποία υποστηρίζεται από απαιτητικά προηγούμενα κλινικά αποτελέσματα [233].

Accurate physical dosimetry is an ultimate requirement in radiation oncology including brachytherapy. The uncertainty of brachytherapy dosimetry was recently reported in a joint AAPM GEC-ESTRO report [234]. To provide a more accurate metrological basis for the dosimetry of radioactive sources used in the clinic for brachytherapy across Europe in July 2008 the brachytherapy T2.J06 Euramet project was established by National Metrology Institutes (NMIs) in Europe. In contrast to external beam therapy, no primary standard for absorbed dose to water $D_W$$D_W$D_(W)D_{W} exists for brachytherapy. New primary calibration standards have to be developed for LDR and HDR. Against this background the work of Schneider and Selbach [235] is of great importance. They describe the realization of absorbed dose to water for I-125 seeds using a new designed large air-filled extrapolation chamber. For their studies a method was developed based on the radiation transport theory which offers a clear analytical equation to determine $D_W$$D_W$D_(W)D_{W}. In their approach uncertainties in conversion factors, that are necessary in reference air kerma dosimetry, could be reduced from $10\mathrm{\%}$$10\mathrm{\%}$10%10 \% to $1\mathrm{\%}$$1\mathrm{\%}$1%1 \%. Accuracy is also a crucial factor for dose computations in treatment planning systems. The standard algorithm for dose calculation in brachytherapy is TG-43 [236]. In the last years many efforts were made to improve treatment planning using more advanced algorithms like Monte-Carlo (MC) or Model-based-dosecalculation algorithms (MBDCAs) in brachytherapy. MBDCAs and MC approaches require information of tissue density from CT data and published elemental compositions. Nevertheless, these elemental compositions have uncertainties influencing the accuracy of dose computation. In their study Landry et al. [237] simulate dose calculation accuracy based on dual energy CT. Using dual energy CT offers the possibility to determine the effective atomic number of tissue in addition to their mass density with improved tissue segmentation. They found out that errors up to $20\mathrm{\%}$$20\mathrm{\%}$20%20 \% were detected in MC dose calculations based on single energy CT in contrast to the dual CT case. Data for LDR Pd-103 seed phantom scenario consisting of 72 seeds were analyzed in this work. Such studies are of particular interest since the application of modern treatment planning algorithms will play an important role in the future of brachytherapy. For the prevention of errors in brachytherapy (incorrect source strength, wrong source stepping distances, interchange of applicators, etc.) Kertzscher et al. [238] presented a method using a real-time fiber-coupled carbon doped aluminum oxide $({\mathrm{Al}}_2{\mathrm{O}}_3:\mathrm{C})$$\left({\mathrm{Al}}_2{\mathrm{O}}_3:\mathrm{C}\right)$(Al_(2)O_(3):C)\left(\mathrm{Al}_{2} \mathrm{O}_{3}: \mathrm{C}\right) crystal dosimeter. The detector is positioned in the tumor region in a spare applicator. With these device phantom studies of two gynecological PDR and one prostate HDR patient treatment plans were carried out. It was shown that ${\mathrm{Al}}_2{\mathrm{O}}_3:\mathrm{C}$${\mathrm{Al}}_2{\mathrm{O}}_3:\mathrm{C}$Al_(2)O_(3):C\mathrm{Al}_{2} \mathrm{O}_{3}: \mathrm{C} real-time dosimetry can detect interchanged guide tubes and applicator displacements $⩾5\mathrm{mm}$$⩾5\mathrm{mm}$>= 5mm\geqslant 5 \mathrm{~mm} during delivery of PDR and HDR brachytherapy.
Η ακριβής φυσική δοσιμέτρηση αποτελεί ύψιστη απαίτηση στην ακτινοθεραπευτική ογκολογία, συμπεριλαμβανομένης της βραχυθεραπείας. Η αβεβαιότητα της δοσιμετρίας της βραχυθεραπείας αναφέρθηκε πρόσφατα σε κοινή έκθεση της AAPM GEC-ESTRO [234]. Για την παροχή μιας ακριβέστερης μετρολογικής βάσης για τη δοσιμετρία των ραδιενεργών πηγών που χρησιμοποιούνται στην κλινική για βραχυθεραπεία σε όλη την Ευρώπη, τον Ιούλιο του 2008, ιδρύθηκε το έργο Brachytherapy T2.J06 Euramet από τα Εθνικά Ινστιτούτα Μετρολογίας (NMIs) στην Ευρώπη. Σε αντίθεση με την εξωτερική ακτινοθεραπεία, για τη βραχυθεραπεία δεν υπάρχει πρωτογενές πρότυπο για την απορροφούμενη δόση στο νερό $D_W$$D_W$D_(W)D_{W} . Πρέπει να αναπτυχθούν νέα πρωτογενή πρότυπα βαθμονόμησης για LDR και HDR. Σε αυτό το πλαίσιο, η εργασία των Schneider και Selbach [235] έχει μεγάλη σημασία. Περιγράφουν την πραγματοποίηση της απορροφούμενης δόσης στο νερό για σπόρους I-125 χρησιμοποιώντας έναν νέο σχεδιασμένο μεγάλο θάλαμο παρέκτασης γεμάτο αέρα. Για τις μελέτες τους αναπτύχθηκε μια μέθοδος βασισμένη στη θεωρία μεταφοράς ακτινοβολίας η οποία προσφέρει μια σαφή αναλυτική εξίσωση για τον προσδιορισμό του $D_W$$D_W$D_(W)D_{W} . Με την προσέγγισή τους οι αβεβαιότητες στους συντελεστές μετατροπής, που είναι απαραίτητοι στη δοσιμετρία kerma αέρα αναφοράς, θα μπορούσαν να μειωθούν από $10\mathrm{\%}$$10\mathrm{\%}$10%10 \% σε $1\mathrm{\%}$$1\mathrm{\%}$1%1 \% . Η ακρίβεια είναι επίσης ένας κρίσιμος παράγοντας για τους υπολογισμούς της δόσης στα συστήματα σχεδιασμού θεραπείας. Ο τυπικός αλγόριθμος για τον υπολογισμό της δόσης στη βραχυθεραπεία είναι ο TG-43 [236]. Τα τελευταία χρόνια καταβλήθηκαν πολλές προσπάθειες για τη βελτίωση του σχεδιασμού θεραπείας με τη χρήση πιο προηγμένων αλγορίθμων, όπως οι αλγόριθμοι Monte-Carlo (MC) ή οι αλγόριθμοι υπολογισμού δόσης με βάση το μοντέλο (MBDCA) στη βραχυθεραπεία. Οι MBDCAs και οι προσεγγίσεις MC απαιτούν πληροφορίες για την πυκνότητα των ιστών από δεδομένα CT και δημοσιευμένες στοιχειακές συνθέσεις. Ωστόσο, αυτές οι στοιχειακές συνθέσεις έχουν αβεβαιότητες που επηρεάζουν την ακρίβεια του υπολογισμού της δόσης. Στη μελέτη τους οι Landry et al. [237] προσομοιώνουν την ακρίβεια υπολογισμού της δόσης με βάση την αξονική τομογραφία διπλής ενέργειας. Η χρήση της αξονικής τομογραφίας διπλής ενέργειας προσφέρει τη δυνατότητα προσδιορισμού του πραγματικού ατομικού αριθμού των ιστών εκτός από την πυκνότητα μάζας τους με βελτιωμένη τμηματοποίηση των ιστών. Διαπίστωσαν ότι εντοπίστηκαν σφάλματα έως και $20\mathrm{\%}$$20\mathrm{\%}$20%20 \% στους υπολογισμούς δόσης MC με βάση την CT μίας ενέργειας σε αντίθεση με την περίπτωση της διπλής CT. Στην παρούσα εργασία αναλύθηκαν δεδομένα για το σενάριο φαντομίων σπόρων LDR Pd-103 που αποτελούνται από 72 σπόρους. Τέτοιες μελέτες παρουσιάζουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον, δεδομένου ότι η εφαρμογή σύγχρονων αλγορίθμων σχεδιασμού θεραπείας θα διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στο μέλλον της βραχυθεραπείας. Για την πρόληψη των σφαλμάτων στη βραχυθεραπεία (λανθασμένη ισχύς πηγής, λανθασμένες αποστάσεις βηματισμού πηγής, εναλλαγή εφαρμογέων κ.λπ.) οι Kertzscher και συν [238] παρουσίασαν μια μέθοδο που χρησιμοποιεί ένα δοσίμετρο κρυστάλλου οξειδίου αλουμινίου $({\mathrm{Al}}_2{\mathrm{O}}_3:\mathrm{C})$$\left({\mathrm{Al}}_2{\mathrm{O}}_3:\mathrm{C}\right)$(Al_(2)O_(3):C)\left(\mathrm{Al}_{2} \mathrm{O}_{3}: \mathrm{C}\right) ντοπαρισμένου με άνθρακα με ίνες σε πραγματικό χρόνο. Ο ανιχνευτής τοποθετείται στην περιοχή του όγκου σε έναν εφεδρικό εφαρμοστή. Με τη συσκευή αυτή πραγματοποιήθηκαν μελέτες φαντάσματος για δύο σχέδια θεραπείας γυναικολογικής PDR και ενός ασθενούς με HDR προστάτη. Αποδείχθηκε ότι η ${\mathrm{Al}}_2{\mathrm{O}}_3:\mathrm{C}$${\mathrm{Al}}_2{\mathrm{O}}_3:\mathrm{C}$Al_(2)O_(3):C\mathrm{Al}_{2} \mathrm{O}_{3}: \mathrm{C} δοσιμετρία πραγματικού χρόνου μπορεί να ανιχνεύσει τις εναλλασσόμενες σωληνώσεις οδηγού και τις μετατοπίσεις του εφαρμοστή $⩾5\mathrm{mm}$$⩾5\mathrm{mm}$>= 5mm\geqslant 5 \mathrm{~mm} κατά τη διάρκεια της χορήγησης βραχυθεραπείας PDR και HDR.

Brachytherapy related publications show overall during the last three decades a significant increase representing the actual issues of development and research during the respective periods. Using “brachytherapy” as keyword Pubmed lists 148 articles in 1980, 384 in 1990 (factor 2.6), 685 in 2000 (1.8) and 895 in 2010 (1.3) with an overall increase of 6.1 from 1980 to 2010 [97]:
Οι δημοσιεύσεις που σχετίζονται με τη βραχυθεραπεία παρουσιάζουν συνολικά κατά τις τρεις τελευταίες δεκαετίες σημαντική αύξηση που αντιπροσωπεύει τα πραγματικά ζητήματα ανάπτυξης και έρευνας κατά τις αντίστοιχες περιόδους. Χρησιμοποιώντας ως λέξη-κλειδί τη "βραχυθεραπεία" το Pubmed παραθέτει 148 άρθρα το 1980, 384 το 1990 (συντελεστής 2,6), 685 το 2000 (1,8) και 895 το 2010 (1,3) με συνολική αύξηση 6,1 από το 1980 έως το 2010 [97]:

endovascular $0.3(n=8)$$0.3(n=8)$0.3(n=8)0.3(n=8); head and neck $(n=15)$$(n=15)$(n=15)(n=15), skin $(n=3)$$(n=3)$(n=3)(n=3) and sarcoma ( $n=12$$n=12$n=12n=12 ) with a stable small number;
ενδοαγγειακά $0.3(n=8)$$0.3(n=8)$0.3(n=8)0.3(n=8) ; κεφαλής και τραχήλου $(n=15)$$(n=15)$(n=15)(n=15) , δέρματος $(n=3)$$(n=3)$(n=3)(n=3) και σαρκώματος ( $n=12$$n=12$n=12n=12 ) με σταθερά μικρό αριθμό,
CT and MRI based treatment planning from 1990/2000/2010 by 2.9/1.6 for CT and 6.0/2.2 for MRI, with 119 (CT), 79 (MRI) and 72 (US) publications in 2010;
Σχεδιασμός θεραπείας με βάση την αξονική και τη μαγνητική τομογραφία από το 1990/2000/2010 κατά 2,9/1,6 για την αξονική τομογραφία και 6,0/2,2 για τη μαγνητική τομογραφία, με 119 (αξονική τομογραφία), 79 (μαγνητική τομογραφία) και 72 (ΗΠΑ) δημοσιεύσεις το 2010,
Medical Physics from 2000 to 2010 by 2.5 and mean $\sim 69$$\sim 69$∼69\sim 69 publications per year in the recent years. Radiobiology with 5-10 publications per year rather stable and low.
Ιατρικής Φυσικής από το 2000 έως το 2010 κατά 2,5 και μέσο όρο $\sim 69$$\sim 69$∼69\sim 69 δημοσιεύσεων ανά έτος τα τελευταία χρόνια. Ραδιοβιολογία με 5-10 δημοσιεύσεις ανά έτος μάλλον σταθερή και χαμηλή.

During this 30 year-period significant developments not only took place in the various areas of research and development but also related to the methods of research and scientific publications. These changes have been pronounced in the clinical and translational field [239]. The instrument of the “clinical trial” has been established (phase I-III), with a broad spectrum of clinical research methodologies nowadays available and applied, also for radiotherapy and oncology. Whereas in the past clinical evidence had been mainly derived from single center experience following a certain protocol, this has been steadily replaced during the last decades by prospective hypothesis driven (multicenter) trials with a well designed prospective assessment of variables and endpoints from the start on throughout the trial and follow-up period. Accordingly, different levels of clinical evidence have been suggested (levels 15) which form the basis for clinical guidelines becoming increasingly important for the standard practice in (radiation) oncology [240].
Κατά τη διάρκεια αυτής της 30ετούς περιόδου σημειώθηκαν σημαντικές εξελίξεις όχι μόνο στους διάφορους τομείς της έρευνας και της ανάπτυξης, αλλά και στις μεθόδους έρευνας και στις επιστημονικές δημοσιεύσεις. Οι αλλαγές αυτές ήταν έντονες στον κλινικό και μεταφραστικό τομέα [239]. Καθιερώθηκε το εργαλείο της "κλινικής δοκιμής" (φάση I-III), με ένα ευρύ φάσμα μεθοδολογιών κλινικής έρευνας να είναι σήμερα διαθέσιμες και να εφαρμόζονται, επίσης για την ακτινοθεραπεία και την ογκολογία. Ενώ στο παρελθόν τα κλινικά στοιχεία προέρχονταν κυρίως από την εμπειρία ενός κέντρου που ακολουθούσε ένα συγκεκριμένο πρωτόκολλο, αυτό αντικαταστάθηκε σταθερά τις τελευταίες δεκαετίες από τις προοπτικές μελέτες (πολυκεντρικές) με βάση την υπόθεση, με μια καλά σχεδιασμένη προοπτική αξιολόγηση των μεταβλητών και των τελικών σημείων από την αρχή και καθ' όλη τη διάρκεια της δοκιμής και της περιόδου παρακολούθησης. Κατά συνέπεια, έχουν προταθεί διαφορετικά επίπεδα κλινικών αποδείξεων (επίπεδα 15), τα οποία αποτελούν τη βάση για τις κλινικές κατευθυντήριες γραμμές που γίνονται όλο και πιο σημαντικές για την καθιερωμένη πρακτική στην (ακτινο)ογκολογία [240].

The pattern of brachytherapy publications only partly reflects this general trend toward an increase of prospective trials. Comparing numbers by Pubmed research there are only few prospective trials during the whole period 2000-2010, with a mean value of 7-11 phase II trials per year for all the fields of clinical brachytherapy and altogether 17 brachytherapy related phase III trials from 2000 to 2010 ( 9 endovascular, 3 prostate, 2 gynecology, 3 palliative). This trend is in accordance with the publication pattern in “Radiotherapy and Oncology” during the years 2007-2010 in the field of the clinical brachytherapy editor. The majority of published clinical brachytherapy papers $(n=31)$$(n=31)$(n=31)(n=31) was based on retrospective evaluation of clinical experience ( $n=28$$n=28$n=28n=28 ), whereas there were only 3 prospective clinical trials and 2 of them phase III [88,224]. From the submitted manuscripts on clinical studies in 2007-2010 the majority had to be rejected mainly due to the limitations in clinical study design, with an overall rejection rate of $76\mathrm{\%}$$76\mathrm{\%}$76%76 \% (96/127). This trend will likely increase according to the journal guidelines which are in line with any peer reviewed journals in regard to acceptance mainly or only of prospective clinical trials.
Το πρότυπο των δημοσιεύσεων για τη βραχυθεραπεία αντικατοπτρίζει μόνο εν μέρει αυτή τη γενική τάση για αύξηση των προοπτικών δοκιμών. Συγκρίνοντας τους αριθμούς ανά έρευνα στο Pubmed υπάρχουν ελάχιστες προοπτικές μελέτες καθ' όλη τη διάρκεια της περιόδου 2000-2010, με μέση τιμή 7-11 μελέτες φάσης ΙΙ ανά έτος για όλους τους τομείς της κλινικής βραχυθεραπείας και συνολικά 17 μελέτες φάσης ΙΙΙ σχετικές με τη βραχυθεραπεία από το 2000 έως το 2010 ( 9 ενδοαγγειακές, 3 προστάτη, 2 γυναικολογικές, 3 παρηγορητικές). Η τάση αυτή είναι σύμφωνη με το πρότυπο δημοσίευσης στο περιοδικό "Radiotherapy and Oncology" κατά τα έτη 2007-2010 στον τομέα της κλινικής βραχυθεραπείας συντάκτης. Η πλειονότητα των δημοσιευμένων άρθρων για την κλινική βραχυθεραπεία $(n=31)$$(n=31)$(n=31)(n=31) βασίστηκε σε αναδρομική αξιολόγηση της κλινικής εμπειρίας ( $n=28$$n=28$n=28n=28 ), ενώ υπήρχαν μόνο 3 προοπτικές κλινικές δοκιμές και οι 2 από αυτές φάσης ΙΙΙ [88,224]. Από τα υποβληθέντα χειρόγραφα για κλινικές μελέτες την περίοδο 2007-2010 η πλειονότητα χρειάστηκε να απορριφθεί κυρίως λόγω των περιορισμών στο σχεδιασμό κλινικών μελετών, με συνολικό ποσοστό απόρριψης $76\mathrm{\%}$$76\mathrm{\%}$76%76 \% (96/127). Η τάση αυτή πιθανόν να αυξηθεί σύμφωνα με τις κατευθυντήριες γραμμές του περιοδικού, οι οποίες είναι σύμφωνες με κάθε περιοδικό με κριτές όσον αφορά την αποδοχή κυρίως ή μόνο προοπτικών κλινικών μελετών.

Another increasingly large category of publications may be called “translational” and is defined in regard to treatment planning, medical physics and imaging, which is usually in limited patient (material) cohorts and only partly related to the outcome. This type of research is present in particular in the field of prostate and gynecology brachytherapy and has had a recent rejection rate of $67\mathrm{\%}$$67\mathrm{\%}$67%67 \%, with 48 manuscripts accepted.
Μια άλλη ολοένα και μεγαλύτερη κατηγορία δημοσιεύσεων μπορεί να ονομαστεί "μεταφραστική" και ορίζεται όσον αφορά τον σχεδιασμό της θεραπείας, την ιατρική φυσική και την απεικόνιση, η οποία συνήθως αφορά περιορισμένες ομάδες ασθενών (υλικό) και σχετίζεται μόνο εν μέρει με το αποτέλεσμα. Αυτός ο τύπος έρευνας είναι παρών ιδίως στον τομέα της βραχυθεραπείας του προστάτη και της γυναικολογίας και είχε πρόσφατα ποσοστό απόρριψης $67\mathrm{\%}$$67\mathrm{\%}$67%67 \% , με 48 χειρόγραφα που έγιναν δεκτά.

It seems therefore urgent for the whole brachytherapy field to increase the amount of prospective clinical research including “translational” research with impact on the clinical field. High level clinical evidence has to be provided to promote brachytherapy according to its high potential due to its large therapeutic window in various areas of clinical (radiation) oncology, in particular in clinical scenarios requiring small volume radiotherapy accessible to brachytherapy.
Συνεπώς, φαίνεται επείγον για ολόκληρο τον τομέα της βραχυθεραπείας να αυξηθεί ο όγκος της προοπτικής κλινικής έρευνας, συμπεριλαμβανομένης της "μεταφραστικής" έρευνας με αντίκτυπο στον κλινικό τομέα. Πρέπει να παρασχεθούν κλινικά στοιχεία υψηλού επιπέδου για την προώθηση της βραχυθεραπείας σύμφωνα με τις υψηλές δυνατότητές της λόγω του μεγάλου θεραπευτικού της παραθύρου σε διάφορους τομείς της κλινικής (ακτινο)ογκολογίας, ιδίως σε κλινικά σενάρια που απαιτούν ακτινοθεραπεία μικρού όγκου προσιτή στη βραχυθεραπεία.

[1] Pötter R. Image-guided brachytherapy sets benchmarks in advanced radiotherapy. Radiother Oncol 2009;91:141-6.
[1] Pötter R. Η βραχυθεραπεία με καθοδήγηση εικόνας θέτει σημεία αναφοράς στην προηγμένη ακτινοθεραπεία. Radiother Oncol 2009;91:141-6.
[2] Mazeron JJ. Brachytherapy: a new era. Radiother Oncol 2005;74:223-5.
[2] Mazeron JJ. Βραχυθεραπεία: μια νέα εποχή. Radiother Oncol 2005;74:223-5.
[3] Guedea F, Venselaar J, Hoskin P, et al. Patterns of care for brachytherapy in Europe: updated results. Radiother Oncol 2010;97:514-20.
[4] Poortmans PM, Aarts MJ, Jobsen JJ, et al. A population-based study on the utilisation rate of primary radiotherapy for prostate cancer in 4 regions in The Netherlands, 1997-2008. Radiother Oncol 2011;99:207-13.
[4] Poortmans PM, Aarts MJ, Jobsen JJ, et al. Μελέτη με βάση τον πληθυσμό σχετικά με το ποσοστό χρήσης της πρωτογενούς ακτινοθεραπείας για τον καρκίνο του προστάτη σε 4 περιοχές των Κάτω Χωρών, 1997-2008. Radiother Oncol 2011;99:207-13.
[5] Venselaar J, Slotman BJ, Guedea F, Ventura M, Londres B, Francois G. Patterns of care study for brachytherapy: results of the questionnaire for the years 2002 and 2007 in The Netherlands. J Contemp Brachyther 2010;2:145-52.
[5] Venselaar J, Slotman BJ, Guedea F, Ventura M, Londres B, Francois G. Patterns of care study for brachytherapy: αποτελέσματα του ερωτηματολογίου για τα έτη 2002 και 2007 στις Κάτω Χώρες. J Contemp Brachyther 2010;2:145-52.
[6] Guedea F, Hoskin P, Mazeron JJ, et al. Brachytherapy in the United Kingdom and Spain: a subset analysis of a European pattern of care survey. Clin Transl Oncol 2009;11:534-8.
[7] Haie-Meder C, Pötter R, Van Limbergen E, et al. Recommendations from Gynaecological (GYN) GEC-ESTRO Working Group (I): concepts and terms in 3D image based 3D treatment planning in cervix cancer brachytherapy with emphasis on MRI assessment of GTV and CTV. Radiother Oncol 2005;74:235-45.
[8] Pötter R, Haie-Meder C, Van Limbergen E, et al. Recommendations from Gynaecological (GYN) GEC ESTRO Working Group (II): concepts and terms in 3D image-based treatment planning in cervix cancer brachytherapy-3D dosevolume parameters and aspects of 3D image-based anatomy, radiation physics, radiobiology. Radiother Oncol 2006;78:67-77.
[9] In: Battermann J, volume editor. Brachytherapy for localized prostate cancer. Radiother Oncol 2000;57:249-352.
[9] Στο: Battermann J. Brachytherapy for localized prostate cancer. Radiother Oncol 2000;57:249-352.
[10] Ash D, Flynn A, Battermann J, de Reijke T, Lavagnini P, Blank L. ESTRO/EAU/ EORTC recommendations on permanent seed implantation for localized prostate cancer. Radiother Oncol 2000;57:315-21.
[10] Ash D, Flynn A, Battermann J, de Reijke T, Lavagnini P, Blank L. ESTRO/EAU/ EORTC recommendations on permanent seed impplantation for localized prostate cancer. Radiother Oncol 2000;57:315-21.
[11] Salembier C, Lavagnini P, Nickers P, et al. Tumour and target volumes in permanent prostate brachytherapy: a supplement to the ESTRO/EAU/EORTC recommendations on prostate brachytherapy. Radiother Oncol 2007;83:3-10.
[12] Hoskin PJ, Venselaar J. Prostate brachytherapy in Europe: growth, practice and guidelines. Radiother Oncol 2007;83:1-2.
[12] Hoskin PJ, Venselaar J. Βραχυθεραπεία του προστάτη στην Ευρώπη: ανάπτυξη, πρακτική και κατευθυντήριες γραμμές. Radiother Oncol 2007;83:1-2.
[13] Ash D, Al-Qaisieh B, Bottomley D, Carey B, Joseph J. The impact of hormone therapy on post-implant dosimetry and outcome following Iodine-125 implant monotherapy for localised prostate cancer. Radiother Oncol 2005;75:303-6.
[14] De Brabandere M, Kirisits C, Peeters R, Haustermans K, Van den Heuvel F. Accuracy of seed reconstruction in prostate postplanning studied with a CTand MRI-compatible phantom. Radiother Oncol 2006;79:190-7.
[14] De Brabandere M, Kirisits C, Peeters R, Haustermans K, Van den Heuvel F. Ακρίβεια της ανακατασκευής των σπόρων στον μετασχεδιασμό του προστάτη που μελετήθηκε με ένα συμβατό με CT και MRI φάντασμα. Radiother Oncol 2006;79:190-7.
[15] Bues M, Holupka EJ, Meskell P, Kaplan ID. Effect of random seed placement error in permanent transperineal prostate seed implant. Radiother Oncol 2006;79:70-4.
[15] Bues M, Holupka EJ, Meskell P, Kaplan ID. Επίδραση του τυχαίου σφάλματος τοποθέτησης σπόρων σε μόνιμη διαπερινεϊκή εμφύτευση σπόρων προστάτη. Radiother Oncol 2006;79:70-4.
[16] Lagerburg V, Moerland MA, Lagendijk JJ, Battermann JJ. Measurement of prostate rotation during insertion of needles for brachytherapy. Radiother Oncol 2005;77:318-23.
[16] Lagerburg V, Moerland MA, Lagendijk JJ, Battermann JJ. Μέτρηση της περιστροφής του προστάτη κατά την εισαγωγή βελόνων για βραχυθεραπεία. Radiother Oncol 2005;77:318-23.
[17] Lagerburg V, Moerland MA, van Vulpen M, Lagendijk JJ. A new robotic needle insertion method to minimise attendant prostate motion. Radiother Oncol 2006;80:73-7.
[17] Lagerburg V, Moerland MA, van Vulpen M, Lagendijk JJ. Μια νέα ρομποτική μέθοδος εισαγωγής βελόνας για την ελαχιστοποίηση της συνοδού κίνησης του προστάτη. Radiother Oncol 2006;80:73-7.
[18] Kälkner KM, Kubicek G, Nilsson J, Lundell M, Levitt S, Nilsson S. Prostate volume determination: differential volume measurements comparing CT and TRUS. Radiother Oncol 2006;81:179-83.
[18] Kälkner KM, Kubicek G, Nilsson J, Lundell M, Levitt S, Nilsson S. Προσδιορισμός του όγκου του προστάτη: διαφορικές μετρήσεις του όγκου συγκρίνοντας CT και TRUS. Radiother Oncol 2006;81:179-83.
[19] Meijer GJ, van den Berg HA, Hurkmans CW, Stijns PE, Weterings JH. Dosimetric comparison of interactive planned and dynamic dose calculated prostate seed brachytherapy. Radiother Oncol 2006;80:378-84.
[19] Meijer GJ, van den Berg HA, Hurkmans CW, Stijns PE, Weterings JH. Δοσιμετρική σύγκριση διαδραστικής προγραμματισμένης και δυναμικής υπολογισμένης δόσης βραχυθεραπείας με σπόρους προστάτη. Radiother Oncol 2006;80:378-84.
[20] Zelefsky MJ, Yamada Y, Cohen GN, et al. Intraoperative real-time planned conformal prostate brachytherapy: post-implantation dosimetric outcome and clinical implications. Radiother Oncol 2007;84:185-9.
[21] Nobes JP, Khaksar SJ, Hawkins MA, Cunningham MJ, Langley SE, Laing RW. Novel prostate brachytherapy technique: improved dosimetric and clinical outcome. Radiother Oncol 2008;88:121-6.
[21] Nobes JP, Khaksar SJ, Hawkins MA, Cunningham MJ, Langley SE, Laing RW. Νέα τεχνική βραχυθεραπείας του προστάτη: βελτιωμένο δοσιμετρικό και κλινικό αποτέλεσμα. Radiother Oncol 2008;88:121-6.
[22] Van den Bosch MR, Lips IM, Lagerburg V, van Vulpen M, Lagendijk JJW, Moerland MA. Feasibility of adequate dose coverage in permanent prostate brachytherapy using divergent needle insertion methods. Radiother Oncol 2008;86:120-5.
[22] Van den Bosch MR, Lips IM, Lagerburg V, van Vulpen M, Lagendijk JJW, Moerland MA. Σκοπιμότητα επαρκούς κάλυψης της δόσης στη μόνιμη βραχυθεραπεία του προστάτη με χρήση αποκλίνουσας μεθόδου εισαγωγής βελόνας. Radiother Oncol 2008;86:120-5.
[23] Pinkawa M, Asadpour B, Gagel B, et al. Evaluation of source displacement and dose-volume changes after permanent prostate brachytherapy with stranded seeds. Radiother Oncol 2007;84:190-6.
[23] Pinkawa M, Asadpour B, Gagel B, et al. Αξιολόγηση της μετατόπισης της πηγής και των μεταβολών δόσης-όγκου μετά από μόνιμη βραχυθεραπεία του προστάτη με κλωστούς σπόρους. Radiother Oncol 2007;84:190-6.
[24] Pinkawa M, Asadpour B, Piroth MD, et al. Rectal dosimetry following prostate brachytherapy with stranded seeds-comparison of transrectal ultrasound intra-operative planning (day 0 ) and computed tomography-postplanning (day 1 vs. day 30 ) with special focus on sources placed close to the rectal wall. Radiother Oncol 2009;91:207-12.
[25] Sejpal SV, Sathiaseelan V, Helenowski IB, et al. Intra-operative pubic arch interference during prostate seed brachytherapy in patients with CT-based pubic arch interference of 1 cm . Radiother Oncol 2009;91:249-54.
[26] Polo A, Salembier C, Venselaar J, Hoskin P. Review of intraoperative imaging and planning techniques in permanent seed prostate brachytherapy. Radiother Oncol 2010;94:12-23.
[26] Polo A, Salembier C, Venselaar J, Hoskin P. Ανασκόπηση των τεχνικών διεγχειρητικής απεικόνισης και σχεδιασμού στη βραχυθεραπεία προστάτη με μόνιμο σπόρο. Radiother Oncol 2010;94:12-23.
[27] Anderson C, Lowe G, Ostler P, et al. I-125 seed planning: an alternative method of urethra definition. Radiother Oncol 2010;94:24-9.
[28] Siebert F-A, De Brabandere M, Kirisits C, Kovács G, Venselaar J. Phantom investigations on CT seed imaging for interstitial brachytherapy. Radiother Oncol 2007;85:316-23.
[28] Siebert F-A, De Brabandere M, Kirisits C, Kovács G, Venselaar J. Έρευνες φαντάσματος για την απεικόνιση σπόρων CT για τη διάμεση βραχυθεραπεία. Radiother Oncol 2007;85:316-23.
[29] Tanaka O, Hayashi S, Sakurai K, et al. Importance of the CT/MRI fusion method as a learning tool for CT-based postimplant dosimetry in prostate brachytherapy. Radiother Oncol 2006;81:303-8.
[29] Tanaka O, Hayashi S, Sakurai K, et al. Σημασία της μεθόδου σύντηξης CT/MRI ως εργαλείο εκμάθησης για τη δοσιμετρία μετά την εμφύτευση με CT στη βραχυθεραπεία του προστάτη. Radiother Oncol 2006;81:303-8.
[30] Tanaka O, Hayashi S, Matsuo M, et al. MRI-based preplanning in low-doserate prostate brachytherapy. Radiother Oncol 2008;88:115-20.
[31] Van Gellekom MP, Moerland MA, Wijrdeman HK, Battermann JJ. Quality of permanent prostate implants using automated delivery with seedSelectron versus manual insertion of RAPID Strands. Radiother Oncol 2004;73:49-56.
[31] Van Gellekom MP, Moerland MA, Wijrdeman HK, Battermann JJ. Ποιότητα μόνιμων προστατικών εμφυτευμάτων με αυτοματοποιημένη χορήγηση με seedSelectron έναντι χειροκίνητης τοποθέτησης RAPID Strands. Radiother Oncol 2004;73:49-56.
[32] Ishiyama H, Kitano M, Satoh T, et al. Difference in rectal dosimetry between pre-plan and post-implant analysis in transperineal interstitial brachytherapy for prostate cancer. Radiother Oncol 2006;78:194-8.
[32] Ishiyama H, Kitano M, Satoh T, et al. Διαφορά στη δοσιμετρία του ορθού μεταξύ της ανάλυσης πριν από το σχέδιο και της ανάλυσης μετά την εμφύτευση στη διαπεριτοναϊκή διατοιχωματική βραχυθεραπεία για καρκίνο του προστάτη. Radiother Oncol 2006;78:194-8.
[33] Al-Qaisieh B, Smith DW, Brearley E, St. Clair S, Bownes P. Comprehensive I125 multi-seed comparison for prostate brachytherapy: dosimetry and visibility analysis. Radiother Oncol 2007;84:140-7.
[33] Al-Qaisieh B, Smith DW, Brearley E, St. Clair S, Bownes P. Ολοκληρωμένη σύγκριση πολλαπλών σπόρων I125 για βραχυθεραπεία προστάτη: ανάλυση δοσιμετρίας και ορατότητας. Radiother Oncol 2007;84:140-7.
[34] Steggerda MJ, Moonen LMF, van der Poel HG, Schneider CJ. The influence of geometrical changes on the dose distribution after I-125 seed implantation of the prostate. Radiother Oncol 2007;83:11-7.
[34] Steggerda MJ, Moonen LMF, van der Poel HG, Schneider CJ. Η επίδραση των γεωμετρικών αλλαγών στην κατανομή της δόσης μετά από εμφύτευση I-125 σπόρων στον προστάτη. Radiother Oncol 2007;83:11-7.
[35] Thomas CW, Kruk A, McGahan CE, Spadinger I, Morris WJ. Prostate brachytherapy post-implant dosimetry: a comparison between higher and lower source density. Radiother Oncol 2007;83:18-24.
[35] Thomas CW, Kruk A, McGahan CE, Spadinger I, Morris WJ. Δοσιμετρία βραχυθεραπείας του προστάτη μετά την εμφύτευση: σύγκριση μεταξύ υψηλότερης και χαμηλότερης πυκνότητας πηγής. Radiother Oncol 2007;83:18-24.
[36] Nobes JP, Laing R, Langley S. The value of Day 1 imaging following LDR prostate brachytherapy. Radiother Oncol 2008;86:288.
[36] Nobes JP, Laing R, Langley S. Η αξία της απεικόνισης ημέρας 1 μετά από βραχυθεραπεία προστάτη LDR. Radiother Oncol 2008;86:288.
[37] Moerland MA, van Deursen MJ, Elias SG, van Vulpen M, Jurgenliemk-Schulz IM, Battermann JJ. Decline of dose coverage between intraoperative planning and post implant dosimetry for I-125 permanent prostate brachytherapy: comparison between loose and stranded seed implants. Radiother Oncol 2009;91:202-6.
[37] Moerland MA, van Deursen MJ, Elias SG, van Vulpen M, Jurgenliemk-Schulz IM, Battermann JJ. Μείωση της κάλυψης της δόσης μεταξύ του διεγχειρητικού σχεδιασμού και της δοσιμετρίας μετά την εμφύτευση για τη μόνιμη βραχυθεραπεία προστάτη με I-125: σύγκριση μεταξύ χαλαρών και κλωστών εμφυτευμάτων σπόρων. Radiother Oncol 2009;91:202-6.
[38] Acher P, Puttagunta S, Rhode K, et al. An analysis of intraoperative versus post-operative dosimetry with CT, CT-MRI fusion and XMR for the evaluation of permanent prostate brachytherapy implants. Radiother Oncol 2010;96:166-71.
[39] Yuen J, Zelefsky MJ, Park JJ, et al. Long-term outcome of MRSI-directed dose escalation for prostate brachytherapy. Brachytherapy 2009;8:168.
[39] Yuen J, Zelefsky MJ, Park JJ, et al. Μακροπρόθεσμη έκβαση της κλιμάκωσης της δόσης με MRSI για βραχυθεραπεία του προστάτη. Brachytherapy 2009;8:168.
[40] Taira AV, Merrick GS, Galbreath RW, et al. Distant metastases following permanent interstitial brachytherapy for patients with clinically localized prostate cancer. Int J Radiat Oncol Biol Phys 2011;8:8.
[41] Sylvester JE, Grimm PD, Wong J, Galbreath RW, Merrick G, Blasko JC. Fifteenyear biochemical relapse-free survival, cause-specific survival, and overall survival following I(125) prostate brachytherapy in clinically localized prostate cancer: Seattle experience. Int J Radiat Oncol Biol Phys 2011;81:376-81.
[41] Sylvester JE, Grimm PD, Wong J, Galbreath RW, Merrick G, Blasko JC. Δεκαπενταετής επιβίωση χωρίς βιοχημική υποτροπή, επιβίωση για συγκεκριμένη αιτία και συνολική επιβίωση μετά από I(125) βραχυθεραπεία προστάτη σε κλινικά εντοπισμένο καρκίνο του προστάτη: Seattle. Int J Radiat Oncol Biol Phys 2011;81:376-81.
[42] Zelefsky MJ, Kuban DA, Levy LB, et al. Multi-institutional analysis of longterm outcome for stages T1-T2 prostate cancer treated with permanent seed implantation. Int J Radiat Oncol Biol Phys 2007;67:327-33.
[43] Battermann JJ, Boon TA, Moerland MA. Results of permanent prostate brachytherapy, 13 years of experience at a single institution. Radiother Oncol 2004;71:23-8.
[43] Battermann JJ, Boon TA, Moerland MA. Αποτελέσματα της μόνιμης βραχυθεραπείας του προστάτη, 13 χρόνια εμπειρίας σε ένα μόνο ίδρυμα. Radiother Oncol 2004;71:23-8.
[44] Ash D, Al-Qaisieh B, Bottomley D, Carey B, Joseph J. The correlation between D90 and outcome for I-125 seed implant monotherapy for localised prostate cancer. Radiother Oncol 2006;79:185-9.
[44] Ash D, Al-Qaisieh B, Bottomley D, Carey B, Joseph J. Η συσχέτιση μεταξύ του D90 και της έκβασης της μονοθεραπείας με εμφύτευση σπόρων I-125 για εντοπισμένο καρκίνο του προστάτη. Radiother Oncol 2006;79:185-9.
[45] Guedea F, Aguilo F, Polo A, et al. Early biochemical outcomes following permanent interstitial brachytherapy as monotherapy in 1050 patients with clinical T1-T2 prostate cancer. Radiother Oncol 2006;80:57-61.
[46] Cosset JM, Flam T, Thiounn N, et al. Selecting patients for exclusive permanent implant prostate brachytherapy: the experience of the Paris Institut Curie/Cochin Hospital/Necker Hospital group on 809 patients. Int J Radiat Oncol Biol Phys 2008;71:1042-8.
[46] Cosset JM, Flam T, Thiounn N, et al. Επιλογή ασθενών για αποκλειστική βραχυθεραπεία προστάτη με μόνιμο εμφύτευμα: η εμπειρία της ομάδας Paris Institut Curie/Cochin Hospital/Necker Hospital σε 809 ασθενείς. Int J Radiat Oncol Biol Phys 2008;71:1042-8.
[47] Aaltomaa SH, Kataja VV, Lahtinen T, Palmgren JE, Forsell T. Eight years experience of local prostate cancer treatment with permanent $\mathrm{I}(125)$$\mathrm{I}(125)$I(125)\mathrm{I}(125) seed brachytherapy - morbidity and outcome results. Radiother Oncol 2009;91:213-6.
[47] Aaltomaa SH, Kataja VV, Lahtinen T, Palmgren JE, Forsell T. Οκτώ χρόνια εμπειρίας από την τοπική θεραπεία του καρκίνου του προστάτη με μόνιμη $\mathrm{I}(125)$$\mathrm{I}(125)$I(125)\mathrm{I}(125) βραχυθεραπεία με σπόρους - νοσηρότητα και αποτελέσματα. Radiother Oncol 2009;91:213-6.
[48] Hinnen KA, Moerland MA, Battermann JJ, et al. Loose seeds versus stranded seeds in I-125 prostate brachytherapy: differences in clinical outcome. Radiother Oncol 2010;96:30-3.
[49] Henry AM, Al-Qaisieh B, Gould K, et al. Outcomes following iodine-125 monotherapy for localized prostate cancer: the results of Leeds 10 -year single-center brachytherapy experience. Int J Radiat Oncol Biol Phys 2010;76:50-6.
[49] Henry AM, Al-Qaisieh B, Gould K, et al. Αποτελέσματα μετά από μονοθεραπεία με ιώδιο-125 για εντοπισμένο καρκίνο του προστάτη: τα αποτελέσματα της 10ετούς εμπειρίας της βραχυθεραπείας ενός κέντρου Leeds. Int J Radiat Oncol Biol Phys 2010;76:50-6.
[50] Hinnen KA, Battermann JJ, van Roermund JG, et al. Long-term biochemical and survival outcome of 921 patients treated with I-125 permanent prostate brachytherapy. Int J Radiat Oncol Biol Phys 2010;76:1433-8.
[50] Hinnen KA, Battermann JJ, van Roermund JG, et al. Μακροχρόνια βιοχημικά αποτελέσματα και επιβίωση 921 ασθενών που υποβλήθηκαν σε θεραπεία με μόνιμη βραχυθεραπεία προστάτη με I-125. Int J Radiat Oncol Biol Phys 2010;76:1433-8.
[51] Pinkawa M, Piroth MD, Holy R, et al. Prostate-specific antigen kinetics following external-beam radiotherapy and temporary (Ir-192) or permanent (I-125) brachytherapy for prostate cancer. Radiother Oncol 2010;96:25-9.
[51] Pinkawa M, Piroth MD, Holy R, et al. Κινητική του ειδικού προστατικού αντιγόνου μετά από εξωτερική ακτινοθεραπεία και προσωρινή (Ir-192) ή μόνιμη (I-125) βραχυθεραπεία για τον καρκίνο του προστάτη. Radiother Oncol 2010;96:25-9.
[52] Roeloffzen EM, Vulpen MV, Battermann JJ, van Roermund JG, Saibishkumar EP, Monninkhof EM. Pretreatment nomogram to predict the risk of acute urinary retention after I-125 prostate brachytherapy. Int J Radiat Oncol Biol Phys 2010;30:30.
[52] Roeloffzen EM, Vulpen MV, Battermann JJ, van Roermund JG, Saibishkumar EP, Monninkhof EM. Προθεραπευτικό νομόγραμμα για την πρόβλεψη του κινδύνου οξείας κατακράτησης ούρων μετά από βραχυθεραπεία προστάτη με I-125. Int J Radiat Oncol Biol Phys 2010;30:30.
[53] Bottomley D, Ash D, Al-Qaisieh B, et al. Side effects of permanent I125 prostate seed implants in 667 patients treated in Leeds. Radiother Oncol 2007;82:46-9.
[53] Bottomley D, Ash D, Al-Qaisieh B, et al. Παρενέργειες των μόνιμων εμφυτευμάτων σπόρων προστάτη I125 σε 667 ασθενείς που υποβλήθηκαν σε θεραπεία στο Leeds. Radiother Oncol 2007;82:46-9.
[54] Steggerda MJ, van der Poel HG, Moonen LMF. An analysis of the relation between physical characteristics of prostate I-125 seed implants and lower urinary tract symptoms: bladder hotspot dose and prostate size are significant predictors. Radiother Oncol 2008;88:108-14.
[54] Steggerda MJ, van der Poel HG, Moonen LMF. Ανάλυση της σχέσης μεταξύ των φυσικών χαρακτηριστικών των εμφυτευμάτων σπόρων I-125 του προστάτη και των συμπτωμάτων του κατώτερου ουροποιητικού συστήματος: η δόση του hotspot της ουροδόχου κύστης και το μέγεθος του προστάτη είναι σημαντικοί παράγοντες πρόβλεψης. Radiother Oncol 2008;88:108-14.
[55] Vordermark D, Noe M, Markert K, et al. Prospective evaluation of quality of life after permanent prostate brachytherapy with I-125: importance of baseline symptoms and of prostate-V150. Radiother Oncol 2009;91:217-24.
[55] Vordermark D, Noe M, Markert K, et al. Προοπτική αξιολόγηση της ποιότητας ζωής μετά από μόνιμη βραχυθεραπεία του προστάτη με I-125: σημασία των βασικών συμπτωμάτων και του prostate-V150. Radiother Oncol 2009;91:217-24.
[56] Crook JM, Potters L, Stock RG, Zelefsky MJ. Critical organ dosimetry in permanent seed prostate brachytherapy: defining the organs at risk. Brachytherapy 2005;4:186-94.
[56] Crook JM, Potters L, Stock RG, Zelefsky MJ. Δοσιμετρία κρίσιμων οργάνων στη μόνιμη βραχυθεραπεία προστάτη με σπόρους: καθορισμός των οργάνων σε κίνδυνο. Brachytherapy 2005;4:186-94.
[57] Van der Wielen GJ, Mulhall JP, Incrocci L. Erectile dysfunction after radiotherapy for prostate cancer and radiation dose to the penile structures: a critical review. Radiother Oncol 2007;84:107-13.
[57] Van der Wielen GJ, Mulhall JP, Incrocci L. Στυτική δυσλειτουργία μετά από ακτινοθεραπεία για καρκίνο του προστάτη και δόση ακτινοβολίας στις δομές του πέους: μια κριτική ανασκόπηση. Radiother Oncol 2007;84:107-13.
[58] Pinkawa M, Asadpour B, Piroth MD, et al. Health-related quality of life after permanent I-125 brachytherapy and conformal external beam radiotherapy for prostate cancer - a matched-pair comparison. Radiother Oncol 2009;91:225-31.
[58] Pinkawa M, Asadpour B, Piroth MD, et al. Ποιότητα ζωής σχετιζόμενη με την υγεία μετά από μόνιμη βραχυθεραπεία I-125 και σύμμορφη εξωτερική ακτινοθεραπεία για καρκίνο του προστάτη - σύγκριση ζευγαριών. Radiother Oncol 2009;91:225-31.
[59] Farnell DJ, Mandall P, Anandadas C, et al. Development of a patient-reported questionnaire for collecting toxicity data following prostate brachytherapy. Radiother Oncol 2010;97:136-42.
[59] Farnell DJ, Mandall P, Anandadas C, et al. Ανάπτυξη ενός ερωτηματολογίου αναφοράς ασθενών για τη συλλογή δεδομένων τοξικότητας μετά από βραχυθεραπεία προστάτη. Radiother Oncol 2010;97:136-42.
[60] Frank SJ, Arterbery VE, Hsu IC, et al. American College of Radiology Appropriateness Criteria permanent source brachytherapy for prostate cancer. Brachytherapy 2011;10:357-62.
[61] Frank SJ, Levy LB, van Vulpen M, et al. Outcomes after prostate brachytherapy are even better than predicted. Cancer; doi:10.1002/cncr.26307.
[62] Peinemann F, Grouven U, Bartel C, et al. Permanent interstitial low-dose-rate brachytherapy for patients with localised prostate cancer: a systematic review of randomised and nonrandomised controlled clinical trials. Eur Urol; doi:10.1016/j.eururo.2011.06.044.
[63] Peinemann F, Grouven U, Hemkens LG, et al. Low-dose rate brachytherapy for men with localized prostate cancer. Cochrane Database Syst Rev 2011;6:CD008871.
[63] Peinemann F, Grouven U, Hemkens LG, et al. Βραχυθεραπεία χαμηλού ρυθμού δόσης για άνδρες με εντοπισμένο καρκίνο του προστάτη. Cochrane Database Syst Rev 2011;6:CD008871.
[64] Crook JM, Gomez-Iturriaga A, Wallace K, et al. Comparison of health-related quality of life 5 years after SPIRIT: Surgical Prostatectomy versus Interstitial Radiation Intervention Trial. J Clin Oncol 2011;29:362-8.
[65] Martinez AA, Demanes J, Vargas C, Schour L, Ghilezan M, Gustafson GS. High-dose-rate prostate brachytherapy: an excellent accelerated-hypofractionated treatment for favorable prostate cancer. Am J Clin Oncol 2010;33:481-8.
[65] Martinez AA, Demanes J, Vargas C, Schour L, Ghilezan M, Gustafson GS. Βραχυθεραπεία προστάτη με υψηλή δόση: μια εξαιρετική επιταχυνόμενη-υποδιατμηματική θεραπεία για ευνοϊκό καρκίνο του προστάτη. Am J Clin Oncol 2010;33:481-8.
[66] Aström L, Pedersen D, Mercke C, Holmang S, Johansson KA. Long-term outcome of high dose rate brachytherapy in radiotherapy of localised prostate cancer. Radiother Oncol 2005;74:157-61.
[66] Aström L, Pedersen D, Mercke C, Holmang S, Johansson KA. Μακροπρόθεσμη έκβαση της βραχυθεραπείας υψηλού ρυθμού δόσης στην ακτινοθεραπεία του εντοπισμένου καρκίνου του προστάτη. Radiother Oncol 2005;74:157-61.
[67] Yoshioka Y, Konishi K, Oh RJ, et al. High-dose-rate brachytherapy without external beam irradiation for locally advanced prostate cancer. Radiother Oncol 2006;80:62-8.
[67] Yoshioka Y, Konishi K, Oh RJ, et al. Brachytherapy high-dose-rate without external beam irradiation for locally advanced prostate cancer. Radiother Oncol 2006;80:62-8.
[68] Yoshioka Y, Konishi K, Sumida I, et al. Monotherapeutic high-dose-rate brachytherapy for prostate cancer: five-year results of an extreme hypofractionation regimen with 54 Gy in nine fractions. Int J Radiat Oncol Biol Phys 2011;80:469-75.
[69] Martin T, Baltas D, Kurek R, et al. 3-D conformal HDR brachytherapy as monotherapy for localized prostate cancer. A pilot study. Strahlenther Onkol 2004;180:225-32.
[70] Barkati M, Williams SG, Foroudi F, et al. High-dose-rate brachytherapy as a monotherapy for favorable-risk prostate cancer: a phase II trial. Int J Radiat Oncol Biol Phys; doi:10.1016/j.ijrobp.2010.09.006.
[70] Barkati M, Williams SG, Foroudi F, et al. Brachytherapy high-dose-rate as a monotherapy for favorable-risk prostate cancer: a phase II trial. Int J Radiat Oncol Biol Phys; doi:10.1016/j.ijrobp.2010.09.006.
[71] Hoskin P, Rojas A, Lowe G, et al. High-dose-rate brachytherapy alone for localized prostate cancer in patients at moderate or high risk of biochemical recurrence. Int J Radiat Oncol Biol Phys, doi:10.1016/j.ijrobp.2011.04.031.
[71] Hoskin P, Rojas A, Lowe G, et al. Βραχυθεραπεία υψηλής δόσης μόνο για εντοπισμένο καρκίνο του προστάτη σε ασθενείς με μέτριο ή υψηλό κίνδυνο βιοχημικής υποτροπής. Int J Radiat Oncol Biol Phys, doi:10.1016/j.ijrobp.2011.04.031.
[72] Williams SG, Taylor JM, Liu N, et al. Use of individual fraction size data from 3756 patients to directly determine the alpha/beta ratio of prostate cancer. Int J Radiat Oncol Biol Phys 2007;68:24-33.
[72] Williams SG, Taylor JM, Liu N, et al. Χρήση δεδομένων ατομικού μεγέθους κλάσματος από 3756 ασθενείς για τον άμεσο προσδιορισμό του λόγου άλφα/β του καρκίνου του προστάτη. Int J Radiat Oncol Biol Phys 2007;68:24-33.
[73] Nickers P, Hermesse J, Deneufbourg JM, Vanbelle S, Lartigau E. Which alpha/ beta ratio and half-time of repair are useful for predicting outcomes in prostate cancer? Radiother Oncol 2010;97:462-6.
[73] Nickers P, Hermesse J, Deneufbourg JM, Vanbelle S, Lartigau E. Ποια αναλογία άλφα/β και μισός χρόνος επιδιόρθωσης είναι χρήσιμες για την πρόβλεψη των αποτελεσμάτων στον καρκίνο του προστάτη; Radiother Oncol 2010;97:462-6.
[74] Neviani CB, Miziara MA, de Andrade Carvalho H. Results of high dose-rate brachytherapy boost before 2D or 3D external beam irradiation for prostate cancer. Radiother Oncol 2011;98:169-74.
[74] Neviani CB, Miziara MA, de Andrade Carvalho H. Αποτελέσματα της ενίσχυσης βραχυθεραπείας υψηλού ρυθμού δόσης πριν από την εξωτερική ακτινοβολία 2D ή 3D για τον καρκίνο του προστάτη. Radiother Oncol 2011;98:169-74.
[75] Martinez AA, Gonzalez J, Ye H, et al. Dose escalation improves cancer-related events at 10 years for intermediate- and high-risk prostate cancer patients treated with hypofractionated high-dose-rate boost and external beam radiotherapy. Int J Radiat Oncol Biol Phys 2011;79:363-70.
[76] Pellizzon AC, Salvajoli J, Novaes P, et al. The relationship between the biochemical control outcomes and the quality of planning of high-dose rate brachytherapy as a boost to external beam radiotherapy for locally and locally advanced prostate cancer using the RTOG-ASTRO Phoenix definition. Int J Med Sci 2008;5:113-20.
[77] Pieters BR, van de Kamer JB, van Herten YR, et al. Comparison of biologically equivalent dose-volume parameters for the treatment of prostate cancer with concomitant boost IMRT versus IMRT combined with brachytherapy. Radiother Oncol 2008;88:46-52.
[77] Pieters BR, van de Kamer JB, van Herten YR, et al. Σύγκριση των παραμέτρων βιολογικά ισοδύναμης δόσης-όγκου για τη θεραπεία του καρκίνου του προστάτη με ταυτόχρονη ώθηση IMRT έναντι IMRT σε συνδυασμό με βραχυθεραπεία. Radiother Oncol 2008;88:46-52.
[78] Galalae RM, Martinez A, Mate T, et al. Long-term outcome by risk factors using conformal high-dose-rate brachytherapy (HDR-BT) boost with or without neoadjuvant androgen suppression for localized prostate cancer. Int J Radiat Oncol Biol Phys 2004;58:1048-55.
[79] Koukourakis G, Kelekis N, Armonis V, Kouloulias V. Brachytherapy for prostate cancer: a systematic review. Adv Urol 2009;327945.
[79] Κουκουράκης Γ, Κελέκης Ν, Αρμόνης Β, Κουλουλίας Β. Βραχυθεραπεία για τον καρκίνο του προστάτη: συστηματική ανασκόπηση. Adv Urol 2009;327945.
[80] Agoston P, Major T, Frohlich G, et al. Moderate dose escalation with singlefraction high-dose rate brachytherapy boost for clinically localized intermediate- and high-risk prostate cancer: 5-year outcome of the first 100 consecutively treated patients. Brachytherapy; doi:10.1016/ j.brachy.2011.01.003.
[81] Morton G, Loblaw AD, Cheung P, et al. Is single fraction 15 Gy the preferred high dose-rate brachytherapy boost dose for prostate cancer? Radiother Oncol 2011;100:463-7.
[82] Stone NN, Potters L, Davis BJ, et al. Multicenter analysis of effect of high biologic effective dose on biochemical failure and survival outcomes in patients with Gleason score 7-10 prostate cancer treated with permanent prostate brachytherapy. Int J Radiat Oncol Biol Phys 2009;73:341-6.
[83] Nickers P, Thissen B, Jansen N, Deneufbourg JM. 192Ir or 125I prostate brachytherapy as a boost to external beam radiotherapy in locally advanced prostatic cancer: a dosimetric point of view. Radiother Oncol 2006;78:47-52.
[83] Nickers P, Thissen B, Jansen N, Deneufbourg JM. Βραχυθεραπεία του προστάτη με 192Ir ή 125I ως ενίσχυση της εξωτερικής ακτινοθεραπείας σε τοπικά προχωρημένο καρκίνο του προστάτη: δοσιμετρική άποψη. Radiother Oncol 2006;78:47-52.
[84] Munro NP, Al-Qaisieh B, Bownes P, et al. Outcomes from Gleason 7, intermediate risk, localized prostate cancer treated with lodine-125 monotherapy over 10 years. Radiother Oncol 2010;96:34-7.
[84] Munro NP, Al-Qaisieh B, Bownes P, et al. Αποτελέσματα από τον εντοπισμένο καρκίνο του προστάτη με Gleason 7, ενδιάμεσου κινδύνου, που αντιμετωπίστηκε με μονοθεραπεία με λοδίνη-125 σε διάστημα 10 ετών. Radiother Oncol 2010;96:34-7.
[85] Pieters BR, Geijsen ED, Koedooder K, et al. Treatment results of PDR brachytherapy combined with external beam radiotherapy in 106 patients with intermediate- to high-risk prostate cancer. Int J Radiat Oncol Biol Phys 2011;79:1037-42.
[85] Pieters BR, Geijsen ED, Koedooder K, et al. Θεραπευτικά αποτελέσματα της βραχυθεραπείας PDR σε συνδυασμό με εξωτερική ακτινοθεραπεία σε 106 ασθενείς με καρκίνο του προστάτη ενδιάμεσου έως υψηλού κινδύνου. Int J Radiat Oncol Biol Phys 2011;79:1037-42.
[86] Pieters BR, de Back DZ, Koning CC, Zwinderman AH. Comparison of three radiotherapy modalities on biochemical control and overall survival for the treatment of prostate cancer: a systematic review. Radiother Oncol 2009;93:168-73.
[86] Pieters BR, de Back DZ, Koning CC, Zwinderman AH. Σύγκριση τριών τρόπων ακτινοθεραπείας στον βιοχημικό έλεγχο και τη συνολική επιβίωση για τη θεραπεία του καρκίνου του προστάτη: συστηματική ανασκόπηση. Radiother Oncol 2009;93:168-73.
[87] Deutsch I, Zelefsky MJ, Zhang Z, et al. Comparison of PSA relapse-free survival in patients treated with ultra-high-dose IMRT versus combination HDR brachytherapy and IMRT. Brachytherapy 2010;9:313-8.
[87] Deutsch I, Zelefsky MJ, Zhang Z, et al. Σύγκριση της επιβίωσης χωρίς υποτροπή του PSA σε ασθενείς που υποβλήθηκαν σε θεραπεία με εξαιρετικά υψηλή δόση IMRT έναντι συνδυασμού HDR βραχυθεραπείας και IMRT. Brachytherapy 2010;9:313-8.
[88] Hoskin PJ, Motohashi K, Bownes P, Bryant L, Ostler P. High dose rate brachytherapy in combination with external beam radiotherapy in the radical treatment of prostate cancer: initial results of a randomised phase three trial. Radiother Oncol 2007;84:114-20.
[88] Hoskin PJ, Motohashi K, Bownes P, Bryant L, Ostler P. Βραχυθεραπεία υψηλού ρυθμού δόσης σε συνδυασμό με εξωτερική ακτινοθεραπεία στη ριζική θεραπεία του καρκίνου του προστάτη: αρχικά αποτελέσματα τυχαιοποιημένης δοκιμής φάσης τρία. Radiother Oncol 2007;84:114-20.
[89] Duchesne GM, Williams SG, Das R, Tai KH. Patterns of toxicity following high-dose-rate brachytherapy boost for prostate cancer: mature prospective phase I/II study results. Radiother Oncol 2007;84:128-34.
[89] Duchesne GM, Williams SG, Das R, Tai KH. Μοτίβα τοξικότητας μετά από ενίσχυση βραχυθεραπείας υψηλού ρυθμού δόσης για τον καρκίνο του προστάτη: ώριμα προοπτικά αποτελέσματα μελέτης φάσης Ι/ΙΙΙ. Radiother Oncol 2007;84:128-34.
[90] Sullivan L, Williams SG, Tai KH, Foroudi F, Cleeve L, Duchesne GM. Urethral stricture following high dose rate brachytherapy for prostate cancer. Radiother Oncol 2009;91:232-6.
[90] Sullivan L, Williams SG, Tai KH, Foroudi F, Cleeve L, Duchesne GM. Στένωση της ουρήθρας μετά από βραχυθεραπεία υψηλού ρυθμού δόσης για καρκίνο του προστάτη. Radiother Oncol 2009;91:232-6.
[91] Ghadjar P, Matzinger O, Isaak B, et al. Association of urethral toxicity with dose exposure in combined high-dose-rate brachytherapy and intensitymodulated radiation therapy in intermediate- and high-risk prostate cancer. Radiother Oncol 2009;91:237-42.
[91] Ghadjar P, Matzinger O, Isaak B, et al. Συσχέτιση της ουρηθρικής τοξικότητας με την έκθεση στη δόση σε συνδυασμένη βραχυθεραπεία υψηλού ρυθμού δόσης και ακτινοθεραπεία διαμορφωμένης έντασης σε καρκίνο του προστάτη ενδιάμεσου και υψηλού κινδύνου. Radiother Oncol 2009;91:237-42.
[92] Kolkman-Deurloo IK, Roos MA, Aluwini S. HDR monotherapy for prostate cancer: a simulation study to determine the effect of catheter displacement on target coverage and normal tissue irradiation. Radiother Oncol 2011;98:192-7.
[92] Kolkman-Deurloo IK, Roos MA, Aluwini S. Μονοθεραπεία HDR για τον καρκίνο του προστάτη: μελέτη προσομοίωσης για τον προσδιορισμό της επίδρασης της μετατόπισης του καθετήρα στην κάλυψη του στόχου και την ακτινοβόληση του φυσιολογικού ιστού. Radiother Oncol 2011;98:192-7.
[93] Simnor T, Li S, Lowe G, et al. Justification for inter-fraction correction of catheter movement in fractionated high dose-rate brachytherapy treatment of prostate cancer. Radiother Oncol 2009;93:253-8.
[94] Hoskin PJ, Bownes PJ, Ostler P, Walker K, Bryant L. High dose rate afterloading brachytherapy for prostate cancer: catheter and gland movement between fractions. Radiother Oncol 2003;68:285-8.
[94] Hoskin PJ, Bownes PJ, Ostler P, Walker K, Bryant L. Βραχυθεραπεία υψηλού ρυθμού δόσης μετά τη φόρτιση για καρκίνο του προστάτη: μετακίνηση καθετήρα και αδένα μεταξύ των κλασμάτων. Radiother Oncol 2003;68:285-8.
[95] Pieters BR, van der Grient JN, Blank LE, Koedooder K, Hulshof MC, de Reijke TM. Minimal displacement of novel self-anchoring catheters suitable for temporary prostate implants. Radiother Oncol 2006;80:69-72.
[95] Pieters BR, van der Grient JN, Blank LE, Koedooder K, Hulshof MC, de Reijke TM. Ελάχιστη μετατόπιση των νέων καθετήρων αυτόματης αγκύρωσης κατάλληλων για προσωρινά εμφυτεύματα προστάτη. Radiother Oncol 2006;80:69-72.
[96] Seppenwoolde Y, Kolkman-Deurloo I-K, Sipkema D, et al. HDR prostate monotherapy - dosimetric effects of implant deformation due to posture change between TRUS- and CT-imaging. Radiother Oncol 2008;86:114-9.
[96] Seppenwoolde Y, Kolkman-Deurloo I-K, Sipkema D, et al. Μονοθεραπεία προστάτη με HDR - Δοσιμετρικές επιδράσεις της παραμόρφωσης του εμφυτεύματος λόγω αλλαγής της στάσης του σώματος μεταξύ TRUS- και CT-απεικόνισης. Radiother Oncol 2008;86:114-9.
[97] Pötter R. Publications of brachytherapy articles: overview and current trends with focus on “Radiotherapy and Oncology”. Radiother Oncol 2011;99:S74.
[97] Pötter R. Δημοσιεύσεις άρθρων για τη βραχυθεραπεία: επισκόπηση και τρέχουσες τάσεις με έμφαση στην "Ακτινοθεραπεία και Ογκολογία". Radiother Oncol 2011;99:S74.
[98] Chargari C, Magne N, Dumas I, et al. Physics contributions and clinical outcome with 3D-MRI-based pulsed-dose-rate intracavitary brachytherapy in cervical cancer patients. Int J Radiat Oncol Biol Phys 2009;74:185-93.
[98] Chargari C, Magne N, Dumas I, et al. Συμβολή της φυσικής και κλινικό αποτέλεσμα με την ενδοκαυτηριακή βραχυθεραπεία με παλμικό ρυθμό δόσης βασισμένη σε 3D-MRI σε ασθενείς με καρκίνο του τραχήλου της μήτρας. Int J Radiat Oncol Biol Phys 2009;74:185-93.
[99] Haie-Meder C, Chargari C, Rey A, Dumas I, Morice P, Magne N. MRI-based low dose-rate brachytherapy experience in locally advanced cervical cancer patients initially treated by concomitant chemoradiotherapy. Radiother Oncol 2010;96:161-5.
[99] Haie-Meder C, Chargari C, Rey A, Dumas I, Morice P, Magne N. Εμπειρία από βραχυθεραπεία χαμηλού ρυθμού δόσης με μαγνητική τομογραφία σε ασθενείς με τοπικά προχωρημένο καρκίνο του τραχήλου της μήτρας, οι οποίοι αρχικά υποβλήθηκαν σε ταυτόχρονη χημειοακτινοθεραπεία. Radiother Oncol 2010;96:161-5.
[100] Haie-Meder C, Chargari C, Rey A, Dumas I, Morice P, Magne N. DVH parameters and outcome for patients with early-stage cervical cancer treated with preoperative MRI-based low dose rate brachytherapy followed by surgery. Radiother Oncol 2009;93:316-21.
[100] Haie-Meder C, Chargari C, Rey A, Dumas I, Morice P, Magne N. Παράμετροι DVH και έκβαση σε ασθενείς με καρκίνο του τραχήλου της μήτρας αρχικού σταδίου που υποβλήθηκαν σε προεγχειρητική βραχυθεραπεία χαμηλού ρυθμού δόσης με μαγνητική τομογραφία και ακολούθως σε χειρουργική επέμβαση. Radiother Oncol 2009;93:316-21.
[101] Dimopoulos J, Lang S, Kirisits C, et al. Dose-effect relationship for local control of cervical cancer by magnetic resonance image guided brachytherapy. Radiother Oncol 2009;93:311-5.
[102] Pötter R, Dimopoulos J, Georg P, et al. Clinical impact of MRI assisted dosevolume adaptation and dose escalation in brachytherapy of locally advanced cervix cancer. Radiother Oncol 2007;83:148-55.
[103] Pötter R, Georg P, Dimopoulos JC, et al. Clinical outcome of protocol based image (MRI) guided adaptive brachytherapy combined with 3D conformal radiotherapy with or without chemotherapy in patients with locally advanced cervical cancer. Radiother Oncol 2011;100:116-23.
[104] Mahantshetty U, Swamidas J, Khanna N, Engineer R, Merchant NH, Shrivastava S. Magnetic resonance image-based dose-volume parameters and clinical outcome with high dose rate brachytherapy in cervical cancersa validation of GYN GEC-ESTRO brachytherapy recommendations. Clin Oncol ( R Coll Radiol) 2011;23:376-7.
[104] Mahantshetty U, Swamidas J, Khanna N, Engineer R, Merchant NH, Shrivastava S. Παράμετροι δόσης-όγκου με βάση την εικόνα μαγνητικού συντονισμού και κλινική έκβαση με βραχυθεραπεία υψηλού ρυθμού δόσης σε καρκίνο του τραχήλου της μήτρας, επικύρωση των συστάσεων GYN GEC-ESTRO για βραχυθεραπεία. Clin Oncol ( R Coll Radiol) 2011;23:376-7.
[105] Dimopoulos J, Petrow P, Tanderup K, et al. Recommendations from Gynaecological (GYN) GEC-ESTRO Working Group (IV): basic principles and parameters for MR Imaging within the frame of image based adaptive cervix cancer brachytherapy. Radiother Oncol, submitted.
[105] Dimopoulos J, Petrow P, Tanderup K, et al. Recommendations from Gynaecological (GYN) GEC-ESTRO Working Group (IV): basic principles and parameters for MR Imaging within the frame of image based adaptive cervix cancer brachytherapy. Radiother Oncol, υποβληθείσα.
[106] Viswanathan AN, Dimopoulos J, Kirisits C, Berger D, Pötter R. Computed tomography versus magnetic resonance imaging-based contouring in cervical cancer brachytherapy: results of a prospective trial and
preliminary guidelines for standardized contours. Int J Radiat Oncol Biol Phys 2007;68:491-8.
προκαταρκτικές κατευθυντήριες γραμμές για τυποποιημένα περιγράμματα. Int J Radiat Oncol Biol Phys 2007;68:491-8.
[107] Tan LT, Coles CE, Hart C, Tait E. Clinical impact of computed tomographybased image-guided brachytherapy for cervix cancer using the tandem-ring applicator - the Addenbrooke’s experience. Clin Oncol ( R Coll Radiol) 2009;21:175-82.
[107] Tan LT, Coles CE, Hart C, Tait E. Κλινικός αντίκτυπος της καθοδηγούμενης με εικόνα βραχυθεραπείας με βάση την υπολογιστική τομογραφία για τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας με τη χρήση του εφαρμογέα δακτυλίου tandem - η εμπειρία του Addenbrooke's. Clin Oncol ( R Coll Radiol) 2009;21:175-82.
[108] Van Dyk S, Narayan K, Fisher R, Bernshaw D. Conformal brachytherapy planning for cervical cancer using transabdominal ultrasound. Int J Radiat Oncol Biol Phys 2009;75:64-70.
[108] Van Dyk S, Narayan K, Fisher R, Bernshaw D. Σχεδιασμός διαμορφικής βραχυθεραπείας για τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας με χρήση διακοιλιακού υπερήχου. Int J Radiat Oncol Biol Phys 2009;75:64-70.
[109] Kang HC, Shin KH, Park SY, Kim JY. 3D CT-based high-dose-rate brachytherapy for cervical cancer: clinical impact on late rectal bleeding and local control. Radiother Oncol 2010;97:507-13.
[109] Kang HC, Shin KH, Park SY, Kim JY. Βραχυθεραπεία υψηλού ρυθμού δόσης με 3D CT για τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας: κλινικές επιπτώσεις στην όψιμη αιμορραγία του ορθού και στον τοπικό έλεγχο. Radiother Oncol 2010;97:507-13.
[110] Charra-Brunaud C, Levitchi M, Delannes M, et al. Dosimetric and clinical results of a French prospective study of 3D brachytherapy for cervix carcinoma. Radiother Oncol 2011;99.
[110] Charra-Brunaud C, Levitchi M, Delannes M, et al. Δοσιμετρικά και κλινικά αποτελέσματα μιας γαλλικής προοπτικής μελέτης τρισδιάστατης βραχυθεραπείας για το καρκίνωμα του τραχήλου της μήτρας. Radiother Oncol 2011;99.
[111] Ma DJ, Zhu JM, Grigsby PW. Tumor volume discrepancies between FDG-PET and MRI for cervical cancer. Radiother Oncol 2011;98:139-42.
[111] Ma DJ, Zhu JM, Grigsby PW. Διαφορές όγκου όγκου μεταξύ FDG-PET και μαγνητικής τομογραφίας για τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας. Radiother Oncol 2011;98:139-42.
[112] Lin LL, Mutic S, Low DA, et al. Adaptive brachytherapy treatment planning for cervical cancer using FDG-PET. Int J Radiat Oncol Biol Phys 2007;67:91-6.
[113] Haie-Meder C, Mazeron R, Magne N. Clinical evidence on PET-CT for radiation therapy planning in cervix and endometrial cancers. Radiother Oncol 2010;96:351-5.
[113] Haie-Meder C, Mazeron R, Magne N. Κλινικά στοιχεία σχετικά με την PET-CT για το σχεδιασμό της ακτινοθεραπείας σε καρκίνους του τραχήλου της μήτρας και του ενδομητρίου. Radiother Oncol 2010;96:351-5.
[114] Haack S, Pedersen EM, Jespersen SN, Kallehauge JF, Lindegaard JC, Tanderup K. Apparent diffusion coefficients in GEC ESTRO target volumes for image guided adaptive brachytherapy of locally advanced cervical cancer. Acta Oncol 2010;49:978-83.
[114] Haack S, Pedersen EM, Jespersen SN, Kallehauge JF, Lindegaard JC, Tanderup K. Φαινόμενοι συντελεστές διάχυσης σε όγκους-στόχους GEC ESTRO για καθοδηγούμενη με εικόνα προσαρμοστική βραχυθεραπεία τοπικά προχωρημένου καρκίνου του τραχήλου της μήτρας. Acta Oncol 2010;49:978-83.
[115] Kallehauge JF, Tanderup K, Haack S, et al. Apparent Diffusion Coefficient (ADC) as a quantitative parameter in diffusion weighted MR imaging in gynecologic cancer: dependence on $b$$b$bb-values used. Acta Oncol 2010;49:1017-22.
[116] Schuetz M, Schmid MP, Potter R, et al. Evaluating repetitive 18F-fluoroazomycin-arabinoside (18FAZA) PET in the setting of MRI guided adaptive radiotherapy in cervical cancer. Acta Oncol 2010;49:941-7.
[117] Wills R, Lowe G, Inchley D, Anderson C, Beenstock V, Hoskin P. Applicator reconstruction for HDR cervix treatment planning using images from 0.35 T open MR scanner. Radiother Oncol 2010;94:346-52.
[117] Wills R, Lowe G, Inchley D, Anderson C, Beenstock V, Hoskin P. Ανακατασκευή εφαρμογέα για το σχεδιασμό της θεραπείας του τραχήλου της μήτρας με HDR χρησιμοποιώντας εικόνες από ανοικτό μαγνητικό τομογράφο 0,35 T. Radiother Oncol 2010;94:346-52.
[118] Tanderup K, Hellebust TP, Lang S, et al. Consequences of random and systematic reconstruction uncertainties in 3D image based brachytherapy in cervical cancer. Radiother Oncol 2008;89:156-63.
[119] Hellebust TP, Tanderup K, Bergstrand ES, Knutsen BH, Roislien J, Olsen DR. Reconstruction of a ring applicator using CT imaging: impact of the reconstruction method and applicator orientation. Phys Med Biol 2007;52:4893-904.
[119] Hellebust TP, Tanderup K, Bergstrand ES, Knutsen BH, Roislien J, Olsen DR. Ανακατασκευή ενός δακτυλιοειδούς εφαρμοστή με χρήση απεικόνισης CT: επίδραση της μεθόδου ανακατασκευής και του προσανατολισμού του εφαρμοστή. Phys Med Biol 2007;52:4893-904.
[120] Berger D, Dimopoulos J, Pötter R, Kirisits C. Direct reconstruction of the Vienna applicator on MR images. Radiother Oncol 2009;93:347-51.
[120] Berger D, Dimopoulos J, Pötter R, Kirisits C. Άμεση ανακατασκευή του εφαρμοστή της Βιέννης σε εικόνες μαγνητικής τομογραφίας. Radiother Oncol 2009;93:347-51.
[121] De Leeuw AA, Moerland MA, Nomden C, Tersteeg RH, Roesink JM, Jurgenliemk-Schulz IM. Applicator reconstruction and applicator shifts in 3D MR-based PDR brachytherapy of cervical cancer. Radiother Oncol 2009;93:341-6.
[121] De Leeuw AA, Moerland MA, Nomden C, Tersteeg RH, Roesink JM, Jurgenliemk-Schulz IM. Ανακατασκευή εφαρμογέα και μετατοπίσεις εφαρμογέα στην 3D MR-based PDR βραχυθεραπεία του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας. Radiother Oncol 2009;93:341-6.
[122] Haack S, Nielsen SK, Lindegaard JC, Gelineck J, Tanderup K. Applicator reconstruction in MRI 3D image-based dose planning of brachytherapy for cervical cancer. Radiother Oncol 2009;91:187-93.
[122] Haack S, Nielsen SK, Lindegaard JC, Gelineck J, Tanderup K. Ανακατασκευή του εφαρμοστή στο σχεδιασμό δόσης της βραχυθεραπείας για τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας με βάση την τρισδιάστατη εικόνα MRI. Radiother Oncol 2009;91:187-93.
[123] Perez-Calatayud J, Kuipers F, Ballester F, et al. Exclusive MRI-based tandem and colpostats reconstruction in gynaecological brachytherapy treatment planning. Radiother Oncol 2009;91:181-6.
[124] Hellebust TP, Kirisits C, Berger D, et al. Recommendations from Gynaecological (GYN) GEC-ESTRO Working Group: considerations and pitfalls in commissioning and applicator reconstruction in 3D image-based treatment planning of cervix cancer brachytherapy. Radiother Oncol 2010;96:153-60.
[125] Lang S, Nulens A, Briot E, et al. Intercomparison of treatment concepts for MR image assisted brachytherapy of cervical carcinoma based on GYN GECESTRO recommendations. Radiother Oncol 2006;78:185-93.
[126] Dimopoulos J, De Vos V, Berger D, et al. Inter-observer comparison of target delineation for MRI-assisted cervical cancer brachytherapy: application of the GYN GEC-ESTRO recommendations. Radiother Oncol 2009;91:166-72.
[127] Petric P, Dimopoulos J, Kirisits C, Berger D, Hudej R, Potter R. Inter- and intraobserver variation in HR-CTV contouring: intercomparison of transverse and paratransverse image orientation in 3D-MRI assisted cervix cancer brachytherapy. Radiother Oncol 2008;89:164-71.
[127] Petric P, Dimopoulos J, Kirisits C, Berger D, Hudej R, Potter R. Δια- και ενδο-παρατηρητική διακύμανση στο HR-CTV contouring: σύγκριση του εγκάρσιου και του παράπλευρου προσανατολισμού της εικόνας στην 3D-MRI υποβοηθούμενη βραχυθεραπεία του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας. Radiother Oncol 2008;89:164-71.
[128] Tanderup K, Potter R, Lindegaard JC, Berger D, Wambersie A, Kirisits C. PTV margins should not be used to compensate for uncertainties in 3D image guided intracavitary brachytherapy. Radiother Oncol 2010;97:495-500.
[129] Kirisits C, Pötter R, Lang S, Dimopoulos J, Wachter-Gerstner N, Georg D. Dose and volume parameters for MRI-based treatment planning in intracavitary brachytherapy for cervical cancer. Int J Radiat Oncol Biol Phys 2005;62:901-11.
[129] Kirisits C, Pötter R, Lang S, Dimopoulos J, Wachter-Gerstner N, Georg D. Παράμετροι δόσης και όγκου για τον σχεδιασμό θεραπείας με βάση τη μαγνητική τομογραφία στην ενδοκαυτηριακή βραχυθεραπεία για τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας. Int J Radiat Oncol Biol Phys 2005;62:901-11.
[130] De Brabandere M, Mousa AG, Nulens A, Swinnen A, Van Limbergen E. Potential of dose optimisation in MRI-based PDR brachytherapy of cervix carcinoma. Radiother Oncol 2008;88:217-26.
[130] De Brabandere M, Mousa AG, Nulens A, Swinnen A, Van Limbergen E. Δυνατότητες βελτιστοποίησης της δόσης στη βραχυθεραπεία PDR του καρκινώματος του τραχήλου της μήτρας με μαγνητική τομογραφία. Radiother Oncol 2008;88:217-26.
[131] Lindegaard JC, Tanderup K, Nielsen SK, Haack S, Gelineck J. MRI-guided 3D optimization significantly improves DVH parameters of pulsed-dose-rate brachytherapy in locally advanced cervical cancer. Int J Radiat Oncol Biol Phys 2008;71:756-64.
[131] Lindegaard JC, Tanderup K, Nielsen SK, Haack S, Gelineck J. Η καθοδηγούμενη με μαγνητική τομογραφία τρισδιάστατη βελτιστοποίηση βελτιώνει σημαντικά τις παραμέτρους DVH της βραχυθεραπείας με παλμική δόση σε τοπικά προχωρημένο καρκίνο του τραχήλου της μήτρας. Int J Radiat Oncol Biol Phys 2008;71:756-64.
[132] Jürgenliemk-Schulz IM, Lang S, Tanderup K, et al. Variation of treatment planning parameters (D90 HR-CTV, D2cc for OAR) for cervical cancer tandem
[132] Jürgenliemk-Schulz IM, Lang S, Tanderup K, et al. Διαφοροποίηση των παραμέτρων σχεδιασμού θεραπείας (D90 HR-CTV, D2cc για OAR) για τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας σε tandem
ring brachytherapy in a multicentre setting: comparison of standard planning and 3D image guided optimisation based on a joint protocol for dose-volume constraints. Radiother Oncol 2009;94:339-45.
δακτυλιοειδής βραχυθεραπεία σε πολυκεντρικό περιβάλλον: σύγκριση του τυπικού σχεδιασμού και της βελτιστοποίησης με τρισδιάστατη καθοδηγούμενη εικόνα με βάση ένα κοινό πρωτόκολλο για περιορισμούς δόσης-όγκου. Radiother Oncol 2009;94:339-45.
[133] Tanderup K, Nielsen SK, Nyvang GB, et al. From point A to the sculpted pear: MR image guidance significantly improves tumour dose and sparing of organs at risk in brachytherapy of cervical cancer. Radiother Oncol 2010;94:173-80.
[133] Tanderup K, Nielsen SK, Nyvang GB, et al: Η καθοδήγηση μέσω MR εικόνας βελτιώνει σημαντικά τη δόση του όγκου και τη διατήρηση των οργάνων σε κίνδυνο στη βραχυθεραπεία του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας. Radiother Oncol 2010;94:173-80.
[134] Chajon E, Dumas I, Touleimat M, et al. Inverse planning approach for 3-D MRI-based pulse-dose rate intracavitary brachytherapy in cervix cancer. Int J Radiat Oncol Biol Phys 2007;69:955-61.
[135] Kubicky CD, Yeh BM, Lessard E, et al. Inverse planning simulated annealing for magnetic resonance imaging-based intracavitary high-dose-rate brachytherapy for cervical cancer. Brachytherapy 2008;7:242-7.
[136] Kim DH, Wang-Chesebro A, Weinberg V, et al. High-dose rate brachytherapy using inverse planning simulated annealing for locoregionally advanced cervical cancer: a clinical report with 2-year follow-up. Int J Radiat Oncol Biol Phys 2009;75:1329-34.
[136] Kim DH, Wang-Chesebro A, Weinberg V, et al. Brachytherapy high-dose rate using inverse planning simulated annealing for locoregionally advanced cervical cancer: a clinical report with 2-year follow-up. Int J Radiat Oncol Biol Phys 2009;75:1329-34.
[137] Trnkova P, Pötter R, Baltas D, et al. New inverse planning technology for image-guided cervical cancer brachytherapy: description and evaluation within a clinical frame. Radiother Oncol 2009;93:331-40.
[138] Jamema SV, Kirisits C, Mahantshetty U, et al. Comparison of DVH parameters and loading patterns of standard loading, manual and inverse optimization for intracavitary brachytherapy on a subset of tandem/ovoid cases. Radiother Oncol 2010;97:501-6.
[138] Jamema SV, Kirisits C, Mahantshetty U, et al. Σύγκριση των παραμέτρων DVH και των μοτίβων φόρτισης της τυπικής φόρτισης, της χειροκίνητης και της αντίστροφης βελτιστοποίησης για ενδοκοιλιακή βραχυθεραπεία σε ένα υποσύνολο περιπτώσεων tandem/ovoid. Radiother Oncol 2010;97:501-6.
[139] Jürgenliemk-Schulz IM, Lang S, Tanderup K, et al. Variation of treatment planning parameters (D90 HR-CTV, D2cc for OAR) for cervical cancer tandem ring brachytherapy in a multicentre setting: comparison of standard planning and 3D image guided optimisation based on a joint protocol for dose-volume constraints. Radiother Oncol 2010;94:339-45.
[140] Trnkova P, Potter R, Baltas D, et al. New inverse planning technology for image-guided cervical cancer brachytherapy: description and evaluation within a clinical frame. Radiother Oncol 2009;93:331-40.
[141] Lang S, Kirisits C, Dimopoulos J, Georg D, Pötter R. Treatment planning for MRI assisted brachytherapy of gynecologic malignancies based on total dose constraints. Int J Radiat Oncol Biol Phys 2007;69:619-27.
[141] Lang S, Kirisits C, Dimopoulos J, Georg D, Pötter R. Σχεδιασμός θεραπείας για βραχυθεραπεία γυναικολογικών κακοηθειών με μαγνητική τομογραφία βάσει περιορισμών ολικής δόσης. Int J Radiat Oncol Biol Phys 2007;69:619-27.
[142] Van de Kamer JB, De Leeuw AA, Moerland MA, Jurgenliemk-Schulz IM. Determining DVH parameters for combined external beam and brachytherapy treatment: 3D biological dose adding for patients with cervical cancer. Radiother Oncol 2010;94:248-53.
[142] Van de Kamer JB, De Leeuw AA, Moerland MA, Jurgenliemk-Schulz IM. Προσδιορισμός παραμέτρων DVH για συνδυασμένη θεραπεία με εξωτερική δέσμη και βραχυθεραπεία: 3D προσθήκη βιολογικής δόσης για ασθενείς με καρκίνο του τραχήλου της μήτρας. Radiother Oncol 2010;94:248-53.
[143] De Leeuw AA, Van de Kamer JB, Moerland MA, Philippens ME, JurgenliemkSchulz IM. The effect of alternative biological modelling parameters (alpha/ beta and half time of repair $T(1/2)$$T(1/2)$T(1//2)T(1 / 2) ) on reported EQD2 values in the treatment of advanced cervical cancer. Radiother Oncol 2011;8:8.
[143] De Leeuw AA, Van de Kamer JB, Moerland MA, Philippens ME, JurgenliemkSchulz IM. Η επίδραση των εναλλακτικών παραμέτρων βιολογικής μοντελοποίησης (άλφα/β και χρόνος ημίσειας επιδιόρθωσης $T(1/2)$$T(1/2)$T(1//2)T(1 / 2) ) στις αναφερόμενες τιμές EQD2 στη θεραπεία του προχωρημένου καρκίνου του τραχήλου της μήτρας. Radiother Oncol 2011;8:8.
[144] Kirisits C, Lang S, Dimopoulos J, Oechs K, Georg D, Potter R. Uncertainties when using only one MRI-based treatment plan for subsequent high-doserate tandem and ring applications in brachytherapy of cervix cancer. Radiother Oncol 2006;81:269-75.
[144] Kirisits C, Lang S, Dimopoulos J, Oechs K, Georg D, Potter R. Αβεβαιότητες κατά τη χρήση ενός μόνο σχεδίου θεραπείας με βάση τη μαγνητική τομογραφία για επακόλουθες εφαρμογές tandem και δακτυλίου υψηλής δοσολογίας στη βραχυθεραπεία του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας. Radiother Oncol 2006;81:269-75.
[145] Mahantshetty U, Banerjee S, Chopra S, Engineer R, Shrivastava SK. Clinical outcome of patients treated with template based high dose rate (HDR) interstitial brachytherapy boost in gynecological malignancies. Radiother Oncol 2011;99.
[145] Mahantshetty U, Banerjee S, Chopra S, Engineer R, Shrivastava SK. Κλινική έκβαση των ασθενών που υποβλήθηκαν σε θεραπεία με πρότυπη διαδερμική βραχυθεραπευτική ενίσχυση υψηλού ρυθμού δόσης (HDR) σε γυναικολογικές κακοήθειες. Radiother Oncol 2011;99.
[146] Kirisits C, Lang S, Dimopoulos J, Berger D, Georg D, Potter R. The Vienna applicator for combined intracavitary and interstitial brachytherapy of cervical cancer: design, application, treatment planning, and dosimetric results. Int J Radiat Oncol Biol Phys 2006;65:624-30.
[147] Dimopoulos J, Kirisits C, Petric P, et al. The Vienna applicator for combined intracavitary and interstitial brachytherapy of cervical cancer: clinical feasibility and preliminary results. Int J Radiat Oncol Biol Phys 2006;66:83-90.
[148] Jürgenliemk-Schulz IM, Tersteeg RJ, Roesink JM, et al. MRI-guided treatmentplanning optimisation in intracavitary or combined intracavitary/interstitial PDR brachytherapy using tandem ovoid applicators in locally advanced cervical cancer. Radiother Oncol 2009;93:322-30.
[149] Fenkell L, Assenholt M, Nielsen SK, et al. Parametrial boost using midline shielding results in an unpredictable dose to tumor and organs at risk in combined external beam radiotherapy and brachytherapy for locally advanced cervical cancer. Int J Radiat Oncol Biol Phys 2011;79:1572-9.
[149] Fenkell L, Assenholt M, Nielsen SK, et al. Η παραμετρική ενίσχυση με χρήση θωράκισης στη μέση γραμμή οδηγεί σε απρόβλεπτη δόση στον όγκο και στα όργανα κινδύνου σε συνδυασμένη εξωτερική ακτινοθεραπεία και βραχυθεραπεία για τοπικά προχωρημένο καρκίνο του τραχήλου της μήτρας. Int J Radiat Oncol Biol Phys 2011;79:1572-9.
[150] Schmid MP, Kirisits C, Nesvacil N, et al. Local recurrences in cervical cancer patients in the setting of image-guided brachytherapy: a comparison of spatial dose distribution within a matched pair analysis. Radiother Oncol 2011;100:468-72.
[151] Kirisits C, Potter R, Lang S, Dimopoulos J, Wachter-Gerstner N, Georg D. Dose and volume parameters for MRI-based treatment planning in intracavitary brachytherapy for cervical cancer. Int J Radiat Oncol Biol Phys 2005;62:901-11.
[151] Kirisits C, Potter R, Lang S, Dimopoulos J, Wachter-Gerstner N, Georg D. Παράμετροι δόσης και όγκου για τον σχεδιασμό θεραπείας με βάση τη μαγνητική τομογραφία στην ενδοκαυτηριακή βραχυθεραπεία για τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας. Int J Radiat Oncol Biol Phys 2005;62:901-11.
[152] Koom WS, Sohn DK, Kim JY, et al. Computed tomography-based high-doserate intracavitary brachytherapy for uterine cervical cancer: preliminary demonstration of correlation between dose-volume parameters and rectal mucosal changes observed by flexible sigmoidoscopy. Int J Radiat Oncol Biol Phys 2007;68:1446-54.
[153] Georg P, Potter R, Georg D, et al. Dose effect relationship for late side effects of the rectum and urinary bladder in magnetic resonance image-guided adaptive cervix cancer brachytherapy. Int J Radiat Oncol Biol Phys 2011;22:22.
[154] Georg P, Kirisits C, Goldner G, et al. Correlation of dose-volume parameters, endoscopic and clinical rectal side effects in cervix cancer patients treated
[154] Georg P, Kirisits C, Goldner G, et al. Συσχέτιση των παραμέτρων δόσης-όγκου, ενδοσκοπικών και κλινικών ορθικών παρενεργειών σε ασθενείς με καρκίνο του τραχήλου της μήτρας που υποβλήθηκαν σε θεραπεία με
with definitive radiotherapy including MRI-based brachytherapy. Radiother Oncol 2009;91:173-80.
με οριστική ακτινοθεραπεία, συμπεριλαμβανομένης της βραχυθεραπείας με μαγνητική τομογραφία. Radiother Oncol 2009;91:173-80.
[155] Georg P, Lang S, Dimopoulos J, et al. Dose-volume histogram parameters and late side effects in magnetic resonance image-guided adaptive cervical cancer brachytherapy. Int J Radiat Oncol Biol Phys 2011;79:356-62.
[156] Holloway CL, Racine ML, Cormack RA, O’Farrell DA, Viswanathan AN. Sigmoid dose using 3D imaging in cervical-cancer brachytherapy. Radiother Oncol 2009;93:307-10.
[156] Holloway CL, Racine ML, Cormack RA, O'Farrell DA, Viswanathan AN. Σιγμοειδής δόση με χρήση τρισδιάστατης απεικόνισης στη βραχυθεραπεία καρκίνου του τραχήλου της μήτρας. Radiother Oncol 2009;93:307-10.
[157] Au SP, Grigsby PW. The irradiation tolerance dose of the proximal vagina. Radiother Oncol 2003;67:77-85.
[157] Au SP, Grigsby PW. Η δόση ανοχής ακτινοβολίας του εγγύς κόλπου. Radiother Oncol 2003;67:77-85.
[158] Berger D, Dimopoulos J, Georg P, Georg D, Potter R, Kirisits C. Uncertainties in assessment of the vaginal dose for intracavitary brachytherapy of cervical cancer using a tandem-ring applicator. Int J Radiat Oncol Biol Phys 2007;67:1451-9.
[158] Berger D, Dimopoulos J, Georg P, Georg D, Potter R, Kirisits C. Αβεβαιότητες στην εκτίμηση της κολπικής δόσης για την ενδοκολπική βραχυθεραπεία του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας με τη χρήση εφαρμοστή δακτυλίου tandem. Int J Radiat Oncol Biol Phys 2007;67:1451-9.
[159] Fidarova EF, Berger D, Schussler S, et al. Dose-volume parameter D2cc does not correlate with vaginal side effects in individual patients with cervical cancer treated within a defined treatment protocol with very high brachytherapy doses. Radiother Oncol 2010;97:76-9.
[159] Fidarova EF, Berger D, Schussler S, et al. Η παράμετρος δόσης-όγκου D2cc δεν συσχετίζεται με τις κολπικές παρενέργειες σε μεμονωμένες ασθενείς με καρκίνο του τραχήλου της μήτρας που υποβλήθηκαν σε θεραπεία στο πλαίσιο ενός καθορισμένου πρωτοκόλλου θεραπείας με πολύ υψηλές δόσεις βραχυθεραπείας. Radiother Oncol 2010;97:76-9.
[160] Nout RA, Smit VT, Putter H, et al. Vaginal brachytherapy versus pelvic external beam radiotherapy for patients with endometrial cancer of highintermediate risk (PORTEC-2): an open-label, non-inferiority, randomised trial. Lancet 2010;375:816-23.
[161] Fokdal L, Tanderup K, Nielsen SK, et al. Image and laparoscopic guided interstitial brachytherapy for locally advanced primary or recurrent gynaecological cancer using the adaptive GEC ESTRO target concept. Radiother Oncol 2011;100:473-9.
[162] Dimopoulos J, Schmid MP, Fidarova E, Berger D, Kirisits C, Potter R. Treatment of locally advanced vaginal cancer with radiochemotherapy and magnetic resonance image-guided adaptive brachytherapy: dose-volume parameters and first clinical results. Int J Radiat Oncol Biol Phys 2011;23:23.
[162] Dimopoulos J, Schmid MP, Fidarova E, Berger D, Kirisits C, Potter R. Θεραπεία του τοπικά προχωρημένου καρκίνου του κόλπου με ραδιοχημειοθεραπεία και προσαρμοστική βραχυθεραπεία καθοδηγούμενη με εικόνα μαγνητικού συντονισμού: παράμετροι δόσης-όγκου και πρώτα κλινικά αποτελέσματα. Int J Radiat Oncol Biol Phys 2011;23:23.
[163] Sorbe B, Nordstrom B, Maenpaa J, et al. Intravaginal brachytherapy in FIGO stage I low-risk endometrial cancer: a controlled randomized study. Int J Gynecol Cancer 2009;19:873-8.
[164] Creutzberg CL, van Putten WL, Koper PC, et al. Surgery and postoperative radiotherapy versus surgery alone for patients with stage-1 endometrial carcinoma: multicentre randomised trial. PORTEC Study Group. Post Operative Radiation Therapy in Endometrial Carcinoma. Lancet 2000;355:1404-11.
[164] Creutzberg CL, van Putten WL, Koper PC, et al. Χειρουργική επέμβαση και μετεγχειρητική ακτινοθεραπεία έναντι μόνο χειρουργικής επέμβασης για ασθενείς με καρκίνωμα του ενδομητρίου σταδίου 1: πολυκεντρική τυχαιοποιημένη δοκιμή. Ομάδα μελέτης PORTEC. Μετεγχειρητική ακτινοθεραπεία στο καρκίνωμα του ενδομητρίου. Lancet 2000;355:1404-11.
[165] Keys HM, Roberts JA, Brunetto VL, et al. A phase III trial of surgery with or without adjunctive external pelvic radiation therapy in intermediate risk endometrial adenocarcinoma: a Gynecologic Oncology Group study. Gynecol Oncol 2004;92:744-51.
[166] Creutzberg CL, Nout RA. The role of radiotherapy in endometrial cancer: current evidence and trends. Curr Oncol Rep 2011;16:16.
[166] Creutzberg CL, Nout RA. Ο ρόλος της ακτινοθεραπείας στον καρκίνο του ενδομητρίου: τρέχοντα στοιχεία και τάσεις. Curr Oncol Rep 2011;16:16.
[167] Nout RA, van de Poll-Franse LV, Lybeert ML, et al. Long-term outcome and quality of life of patients with endometrial carcinoma treated with or without pelvic radiotherapy in the post operative radiation therapy in endometrial carcinoma 1 (PORTEC-1) trial. J Clin Oncol 2011;29:1692-700.
[167] Nout RA, van de Poll-Franse LV, Lybeert ML, et al. Μακροπρόθεσμη έκβαση και ποιότητα ζωής ασθενών με καρκίνωμα του ενδομητρίου που έλαβαν θεραπεία με ή χωρίς ακτινοθεραπεία της πυέλου στο πλαίσιο της μελέτης post operative radiation therapy in endometrial carcinoma 1 (PORTEC-1). J Clin Oncol 2011;29:1692-700.
[168] Sorbe B, Horvath G, Andersson H, Boman K, Lundgren C, Pettersson B. External pelvic and vaginal irradiation versus vaginal irradiation alone as postoperative therapy in medium-risk endometrial carcinoma-a prospective randomized study. Int J Radiat Oncol Biol Phys 2011;13:13.
[168] Sorbe B, Horvath G, Andersson H, Boman K, Lundgren C, Pettersson B. Εξωτερική πυελική και κολπική ακτινοβολία έναντι μόνο κολπικής ακτινοβολίας ως μετεγχειρητική θεραπεία σε καρκίνωμα του ενδομητρίου μεσαίου κινδύνου - μια προοπτική τυχαιοποιημένη μελέτη. Int J Radiat Oncol Biol Phys 2011;13:13.
[169] Richardson S, Palaniswaamy G, Grigsby PW. Dosimetric effects of air pockets around high-dose rate brachytherapy vaginal cylinders. Int J Radiat Oncol Biol Phys 2010;78:276-9.
[169] Richardson S, Palaniswaamy G, Grigsby PW. Δοσιμετρικές επιδράσεις των θυλάκων αέρα γύρω από τους κολπικούς κυλίνδρους βραχυθεραπείας υψηλού ρυθμού δόσης. Int J Radiat Oncol Biol Phys 2010;78:276-9.
[170] Offersen BV, Overgaard M, Kroman N, Overgaard J. Accelerated partial breast irradiation as part of breast conserving therapy of early breast carcinoma: a systematic review. Radiother Oncol 2009;90:1-13.
[170] Offersen BV, Overgaard M, Kroman N, Overgaard J. Επιταχυνόμενη μερική ακτινοβόληση του μαστού ως μέρος της συντηρητικής θεραπείας του μαστού σε πρώιμο καρκίνωμα του μαστού: συστηματική ανασκόπηση. Radiother Oncol 2009;90:1-13.
[171] Bernard S, Reniers B, Scalliet P, Vynckier S. Optimization of a breast implant in Brachytherapy PDR: validation with Monte Carlo simulation and measurements with TLDs and GafChromic films. Radiother Oncol 2005;76:326-33.
[171] Bernard S, Reniers B, Scalliet P, Vynckier S. Βελτιστοποίηση ενός εμφυτεύματος στήθους σε Brachytherapy PDR: επικύρωση με προσομοίωση Monte Carlo και μετρήσεις με TLDs και φιλμ GafChromic. Radiother Oncol 2005;76:326-33.
[172] Poortmans P, Bartelink H, Horiot JC, et al. The influence of the boost technique on local control in breast conserving treatment in the EORTC ‘boost versus no boost’ randomised trial. Radiother Oncol 2004;72:25-33.
[172] Poortmans P, Bartelink H, Horiot JC, et al. The influence of the boost technique on local control in breast conserving treatment in the EORTC 'boost versus no boost' randomised trial. Radiother Oncol 2004;72:25-33.
[173] Poortmans PM, Collette L, Horiot JC, et al. Impact of the boost dose of 10 Gy versus 26 Gy in patients with early stage breast cancer after a microscopically incomplete lumpectomy: 10-year results of the randomised EORTC boost trial. Radiother Oncol 2009;90:80-5.
[174] Resch A, Potter R, Van Limbergen E, et al. Long-term results (10 years) of intensive breast conserving therapy including a high-dose and large-volume interstitial brachytherapy boost (LDR/HDR) for T1/T2 breast cancer. Radiother Oncol 2002;63:47-58.
[174] Resch A, Potter R, Van Limbergen E, et al. Μακροπρόθεσμα αποτελέσματα (10 έτη) της εντατικής συντηρητικής θεραπείας του μαστού, συμπεριλαμβανομένης μιας υψηλής δόσης και μεγάλης έντασης ενδοκυττάριας βραχυθεραπείας (LDR/HDR) για τον καρκίνο του μαστού T1/T2. Radiother Oncol 2002;63:47-58.
[175] Polgar C, Fodor J, Major T, et al. Radiotherapy confined to the tumor bed following breast conserving surgery current status, controversies, and future projects. Strahlenther Onkol 2002;178:597-606.
[176] Polgar C, Fodor J, Orosz Z, et al. Electron and high-dose-rate brachytherapy boost in the conservative treatment of stage I-II breast cancer first results of the randomized Budapest boost trial. Strahlenther Onkol 2002;178:615-23.
[177] Pieters BR, Saarnak AE, Steggerda MJ, Borger JH. A method to improve the dose distribution of interstitial breast implants using geometrically optimized stepping source techniques and dose normalization. Radiother Oncol 2001;58:63-70.
[177] Pieters BR, Saarnak AE, Steggerda MJ, Borger JH. Μέθοδος για τη βελτίωση της κατανομής της δόσης των διαθερμικών εμφυτευμάτων μαστού με τη χρήση γεωμετρικά βελτιστοποιημένων τεχνικών βηματικής πηγής και κανονικοποίησης της δόσης. Radiother Oncol 2001;58:63-70.
[178] Pieters BR, Hart AA, Russell NS, et al. A comparison in cosmetic outcome between per-operative interstitial breast implants and delayed interstitial
breast implants after external beam radiotherapy. Radiother Oncol 2003;67:159-64.
εμφυτεύματα στήθους μετά από εξωτερική ακτινοθεραπεία. Radiother Oncol 2003;67:159-64.
[179] Sminia P, Schneider CJ, van Tienhoven G, Koedooder K, Blank LE, Gonzalez Gonzalez D. Office hours pulsed brachytherapy boost in breast cancer. Radiother Oncol 2001;59:273-80.
[179] Sminia P, Schneider CJ, van Tienhoven G, Koedooder K, Blank LE, Gonzalez Gonzalez D. Ενίσχυση παλμικής βραχυθεραπείας σε ώρες γραφείου στον καρκίνο του μαστού. Radiother Oncol 2001;59:273-80.
[180] Mangold CA, Rijnders A, Georg D, Van Limbergen E, Potter R, Huyskens D. Quality control in interstitial brachytherapy of the breast using pulsed dose rate: treatment planning and dose delivery with an Ir-192 afterloading system. Radiother Oncol 2001;58:43-51.
[180] Mangold CA, Rijnders A, Georg D, Van Limbergen E, Potter R, Huyskens D. Ποιοτικός έλεγχος στη διάμεση βραχυθεραπεία του μαστού με χρήση παλμικού ρυθμού δόσης: σχεδιασμός θεραπείας και χορήγηση δόσης με σύστημα μεταφόρτωσης Ir-192. Radiother Oncol 2001;58:43-51.
[181] Hammer J, Seewald DH, Track C, Zoidl JP, Labeck W. Breast cancer: primary treatment with external-beam radiation therapy and high-dose-rate iridium implantation. Radiology 1994;193:573-7.
[181] Hammer J, Seewald DH, Track C, Zoidl JP, Labeck W. Καρκίνος του μαστού: πρωτογενής θεραπεία με εξωτερική ακτινοθεραπεία και εμφύτευση ιριδίου υψηλής δόσης. Radiology 1994;193:573-7.
[182] Hammer J, Mazeron JJ, Van Limbergen E. Breast boost-why, how, when? Strahlenther Onkol 1999;175:478-83.
[182] Hammer J, Mazeron JJ, Van Limbergen E. Breast boost- why, how, when? Strahlenther Onkol 1999;175:478-83.
[183] Touboul E, Belkacemi Y, Lefranc JP, et al. Early breast cancer: influence of type of boost (electrons vs iridium-192 implant) on local control and cosmesis after conservative surgery and radiation therapy. Radiother Oncol 1995;34:105-13.
[183] Touboul E, Belkacemi Y, Lefranc JP, et al. Πρώιμος καρκίνος του μαστού: επίδραση του τύπου της ενίσχυσης (ηλεκτρόνια έναντι εμφυτεύματος ιριδίου-192) στον τοπικό έλεγχο και την αισθητική μετά από συντηρητική χειρουργική επέμβαση και ακτινοθεραπεία. Radiother Oncol 1995;34:105-13.
[184] Fourquet A, Campana F, Mosseri V, et al. Iridium-192 versus cobalt-60 boost in $3-7\mathrm{cm}$$3-7\mathrm{cm}$3-7cm3-7 \mathrm{~cm} breast cancer treated by irradiation alone: final results of a randomized trial. Radiother Oncol 1995;34:114-20.
[185] Van Limbergen E, van den Bogaert W, van der Schueren E, Rijnders A. Tumor excision and radiotherapy as primary treatment of breast cancer. Analysis of patient and treatment parameters and local control. Radiother Oncol 1987;8:1-9.
[185] Van Limbergen E, van den Bogaert W, van der Schueren E, Rijnders A. Εξαγωγή όγκου και ακτινοθεραπεία ως πρωτογενής θεραπεία του καρκίνου του μαστού. Ανάλυση των παραμέτρων του ασθενούς και της θεραπείας και του τοπικού ελέγχου. Radiother Oncol 1987;8:1-9.
[186] Van Limbergen E, Rijnders A, van der Schueren E, Lerut T, Christiaens R. Cosmetic evaluation of breast conserving treatment for mammary cancer. 2. A quantitative analysis of the influence of radiation dose, fractionation schedules and surgical treatment techniques on cosmetic results. Radiother Oncol 1989;16:253-67.
[186] Van Limbergen E, Rijnders A, van der Schueren E, Lerut T, Christiaens R. Αισθητική αξιολόγηση της συντηρητικής θεραπείας του μαστού για τον καρκίνο του μαστού. 2. Ποσοτική ανάλυση της επίδρασης της δόσης ακτινοβολίας, των προγραμμάτων κλασματοποίησης και των τεχνικών χειρουργικής θεραπείας στα αισθητικά αποτελέσματα. Radiother Oncol 1989;16:253-67.
[187] Van Limbergen E, van der Schueren E, van Tongelen K. Cosmetic evaluation of breast conserving treatment for mammary cancer. 1. Proposal of a quantitative scoring system. Radiother Oncol 1989;16:159-67.
[187] Van Limbergen E, van der Schueren E, van Tongelen K. Αισθητική αξιολόγηση της συντηρητικής θεραπείας του μαστού για τον καρκίνο του μαστού. 1. Πρόταση ενός ποσοτικού συστήματος βαθμολόγησης. Radiother Oncol 1989;16:159-67.
[188] Leung S, Otmezguine Y, Calitchi E, Mazeron JJ, Le Bourgeois JP, Pierquin B. Locoregional recurrences following radical external beam irradiation and interstitial implantation for operable breast cancer-a twenty three year experience. Radiother Oncol 1986;5:1-10.
[188] Leung S, Otmezguine Y, Calitchi E, Mazeron JJ, Le Bourgeois JP, Pierquin B. Τοπικές υποτροπές μετά από ριζική εξωτερική ακτινοβόληση και διατοιχωματική εμφύτευση για χειρουργήσιμο καρκίνο του μαστού - εμπειρία είκοσι τριών ετών. Radiother Oncol 1986;5:1-10.
[189] Polgar C, Van Limbergen E, Potter R, et al. Patient selection for accelerated partial-breast irradiation (APBI) after breast-conserving surgery: recommendations of the Groupe Europeen de Curietherapie-European Society for Therapeutic Radiology and Oncology (GEC-ESTRO) breast cancer working group based on clinical evidence (2009). Radiother Oncol 2010;94:264-73.
[190] Mannino M, Yarnold J. Accelerated partial breast irradiation trials: diversity in rationale and design. Radiother Oncol 2009;91:16-22.
[190] Mannino M, Yarnold J. Μελέτες επιταχυνόμενης μερικής ακτινοβόλησης του μαστού: ποικιλομορφία στη λογική και το σχεδιασμό. Radiother Oncol 2009;91:16-22.
[191] Polgar C, Major T, Fodor J, et al. Accelerated partial-breast irradiation using high-dose-rate interstitial brachytherapy: 12-year update of a prospective clinical study. Radiother Oncol 2010;94:274-9.
[192] Strnad V, Hildebrandt G, Potter R, et al. Accelerated partial breast irradiation: 5 -year results of the German-Austrian multicenter phase II trial using interstitial multicatheter brachytherapy alone after breast-conserving surgery. Int J Radiat Oncol Biol Phys 2011;80:17-24.
[192] Strnad V, Hildebrandt G, Potter R, et al: μετά από χειρουργική επέμβαση διατήρησης του μαστού. Int J Radiat Oncol Biol Phys 2011;80:17-24.
[193] Ott OJ, Hildebrandt G, Pötter R, et al. Accelerated partial breast irradiation with multi-catheter brachytherapy: local control, side effects and cosmetic outcome for 274 patients. Results of the German-Austrian multi-centre trial. Radiother Oncol 2007;82:281-6.
[193] Ott OJ, Hildebrandt G, Pötter R, et al. Accelerated partial breast irradiation with multi-catheter brachytherapy: local control, side effects and cosmetic outcome for 274 patients. Αποτελέσματα της γερμανοαυστριακής πολυκεντρικής δοκιμής. Radiother Oncol 2007;82:281-6.
[194] Berger D, Kauer-Dorner D, Seitz W, Potter R, Kirisits C. Concepts for critical organ dosimetry in three-dimensional image-based breast brachytherapy. Brachytherapy 2008;7:320-6.
[195] Strauss JB, Dickler A. Accelerated partial breast irradiation utilizing balloon brachytherapy techniques. Radiother Oncol 2009;91:157-65.
[195] Strauss JB, Dickler A. Επιταχυνόμενη μερική ακτινοβόληση του μαστού με τεχνικές βραχυθεραπείας με μπαλόνι. Radiother Oncol 2009;91:157-65.
[196] Van Limbergen E. Accelerated partial breast irradiation with intracavitary balloon brachytherapy may be not as simple as it was supposed to be. Radiother Oncol 2009;91:147-9.
[196] Van Limbergen E. Η επιταχυνόμενη μερική ακτινοβόληση του μαστού με ενδοκοιλιακή βραχυθεραπεία με μπαλόνι μπορεί να μην είναι τόσο απλή όσο υποτίθεται ότι είναι. Radiother Oncol 2009;91:147-9.
[197] Belkacemi Y, Chauvet MP, Giard S, et al. Partial breast irradiation as sole therapy for low risk breast carcinoma: early toxicity, cosmesis and quality of life results of a MammoSite brachytherapy phase II study. Radiother Oncol 2009;90:23-9.
[198] Scanderbeg DJ, Yashar C, Rice R, Pawlicki T. Clinical implementation of a new HDR brachytherapy device for partial breast irradiation. Radiother Oncol 2009;90:36-42.
[198] Scanderbeg DJ, Yashar C, Rice R, Pawlicki T. Κλινική εφαρμογή μιας νέας συσκευής βραχυθεραπείας HDR για μερική ακτινοβόληση του μαστού. Radiother Oncol 2009;90:36-42.
[199] Niehoff P, Polgar C, Ostertag H, et al. Clinical experience with the MammoSite radiation therapy system for brachytherapy of breast cancer: results from an international phase II trial. Radiother Oncol 2006;79:316-20.
[200] Major T, Niehoff P, Kovacs G, Fodor J, Polgar C. Dosimetric comparisons between high dose rate interstitial and MammoSite balloon brachytherapy for breast cancer. Radiother Oncol 2006;79:321-8.
[200] Major T, Niehoff P, Kovacs G, Fodor J, Polgar C. Δοσιμετρικές συγκρίσεις μεταξύ της διαθερμικής βραχυθεραπείας με μπαλόνι MammoSite και της ενδοσκοπικής βραχυθεραπείας με υψηλή δόση για τον καρκίνο του μαστού. Radiother Oncol 2006;79:321-8.
[201] Aristei C, Tarducci R, Palumbo I, et al. Computed tomography for excision cavity localization and 3D-treatment planning in partial breast irradiation with high-dose-rate interstitial brachytherapy. Radiother Oncol 2009;90:43-7.
[202] Kirby AM, Coles CE, Yarnold JR. Target volume definition for external beam partial breast radiotherapy: clinical, pathological and technical studies informing current approaches. Radiother Oncol 2010;94:255-63.
[202] Kirby AM, Coles CE, Yarnold JR. Καθορισμός του όγκου στόχου για τη μερική ακτινοθεραπεία του μαστού με εξωτερική δέσμη: κλινικές, παθολογικές και τεχνικές μελέτες με βάση τις τρέχουσες προσεγγίσεις. Radiother Oncol 2010;94:255-63.
[203] DeBiose DA, Horwitz EM, Martinez AA, et al. The use of ultrasonography in the localization of the lumpectomy cavity for interstitial brachytherapy of the breast. Int J Radiat Oncol Biol Phys 1997;38:755-9.
[204] Tatli S, Morrison PR, Tuncali K, Silverman SG. Interventional MRI for oncologic applications. Tech Vasc Interv Radiol 2007;10:159-70.
[204] Tatli S, Morrison PR, Tuncali K, Silverman SG. Επεμβατική μαγνητική τομογραφία για ογκολογικές εφαρμογές. Tech Vasc Interv Radiol 2007;10:159-70.
[205] Whipp EC, Halliwell M. Magnetic resonance imaging appearances in the postoperative breast: the clinical target volume-tumor and its relationship to the chest wall. Int J Radiat Oncol Biol Phys 2008;72:49-57.
[205] Whipp EC, Halliwell M. Μαγνητική τομογραφία του μετεγχειρητικού μαστού: ο κλινικός όγκος-στόχος-όγκος και η σχέση του με το θωρακικό τοίχωμα. Int J Radiat Oncol Biol Phys 2008;72:49-57.
[206] Jolicoeur M, Racine ML, Trop I, et al. Localization of the surgical bed using supine magnetic resonance and computed tomography scan fusion for planification of breast interstitial brachytherapy. Radiother Oncol 2011;100:480-4.
[207] Major T, Polgar C, Fodor J, Somogyi A, Nemeth G. Conformality and homogeneity of dose distributions in interstitial implants at idealized target volumes: a comparison between the Paris and dose-point optimized systems. Radiother Oncol 2002;62:103-11.
[208] Major T, Frohlich G, Lovey K, Fodor J, Polgar C. Dosimetric experience with accelerated partial breast irradiation using image-guided interstitial brachytherapy. Radiother Oncol 2009;90:48-55.
[208] Major T, Frohlich G, Lovey K, Fodor J, Polgar C. Δοσιμετρική εμπειρία με την επιταχυνόμενη μερική ακτινοβόληση του μαστού με τη χρήση διατομικής βραχυθεραπείας καθοδηγούμενης με εικόνα. Radiother Oncol 2009;90:48-55.
[209] Georg P, Georg D, Van Limbergen E. The use of the source-skin distance measuring bridge indeed reduces skin teleangiectasia after interstitial boost in breast conserving therapy. Radiother Oncol 2005;74:323-30.
[209] Georg P, Georg D, Van Limbergen E. Η χρήση της γέφυρας μέτρησης της απόστασης πηγής-δέρματος μειώνει πράγματι την τηλεαγγειεκτασία του δέρματος μετά από διαθερμική ενίσχυση στη θεραπεία διατήρησης του μαστού. Radiother Oncol 2005;74:323-30.
[210] Van Limbergen E, Briot E, Drijkoningen M. The source-skin distance measuring bridge: a method to avoid radiation teleangiectasia in the skin after interstitial therapy for breast cancer. Int J Radiat Oncol Biol Phys 1990;18:1239-44.
[210] Van Limbergen E, Briot E, Drijkoningen M. Η γέφυρα μέτρησης της απόστασης πηγής-δέρματος: μια μέθοδος για την αποφυγή της τηλεαγγειεκτασίας της ακτινοβολίας στο δέρμα μετά από διάμεση θεραπεία για τον καρκίνο του μαστού. Int J Radiat Oncol Biol Phys 1990;18:1239-44.
[211] Major T, Polgar C, Lovey K, Frohlich G. Dosimetric characteristics of accelerated partial breast irradiation with CT image-based multicatheter interstitial brachytherapy: a single institution’s experience. Brachytherapy 2011;24:24.
[211] Major T, Polgar C, Lovey K, Frohlich G. Δοσιμετρικά χαρακτηριστικά της επιταχυνόμενης μερικής ακτινοβόλησης του μαστού με πολυκαθετηριακή διαθερμική βραχυθεραπεία με βάση την εικόνα CT: εμπειρία ενός ιδρύματος. Brachytherapy 2011;24:24.
[212] Lettmaier S, Kreppner S, Lotter M, et al. Radiation exposure of the heart, lung, skin by radiation therapy for breast cancer: a dosimetric comparison between partial breast irradiation using multicatheter brachytherapy, whole breast teletherapy. Radiother Oncol 2010;28:28.
[213] Stewart AJ, O’Farrell DA, Cormack RA, et al. Dose-volume histogram analysis of normal structures associated with accelerated partial breast irradiation delivered by high dose rate brachytherapy, comparison with whole breast external beam radiotherapy fields. Radiat Oncol 2008;3:39.
[213] Stewart AJ, O'Farrell DA, Cormack RA, et al. Dose-volume histogram analysis of normal structures associated with accelerated partial breast irradiation delivered by high dose rate brachytherapy, comparison with whole breast external beam radiotherapy fields. Radiat Oncol 2008;3:39.
[214] Johansson B, Persson E, Westman G, Persliden J. Phantom study of radiation doses outside the target volume brachytherapy versus external radiotherapy of early breast cancer. Radiother Oncol 2003;69:107-12.
[214] Johansson B, Persson E, Westman G, Persliden J. Φανταστική μελέτη των δόσεων ακτινοβολίας εκτός του όγκου-στόχου βραχυθεραπεία έναντι εξωτερικής ακτινοθεραπείας του πρώιμου καρκίνου του μαστού. Radiother Oncol 2003;69:107-12.
[215] Guix B, Lejarcegui JA, Tello JI, et al. Exeresis and brachytherapy as salvage treatment for local recurrence after conservative treatment for breast cancer: results of a ten-year pilot study. Int J Radiat Oncol Biol Phys 2010;78:804-10.
[215] Guix B, Lejarcegui JA, Tello JI, et al. Exeresis και βραχυθεραπεία ως θεραπεία διάσωσης για την τοπική υποτροπή μετά από συντηρητική θεραπεία για τον καρκίνο του μαστού: αποτελέσματα δεκαετούς πιλοτικής μελέτης. Int J Radiat Oncol Biol Phys 2010;78:804-10.
[216] Hannoun-Levi JM, Castelli J, Plesu A, et al. Second conservative treatment for ipsilateral breast cancer recurrence using high-dose rate interstitial brachytherapy: preliminary clinical results and evaluation of patient satisfaction. Brachytherapy 2011;10:171-7.
[217] Resch A, Fellner C, Mock U, et al. Locally recurrent breast cancer: pulse dose rate brachytherapy for repeat irradiation following lumpectomy-a second chance to preserve the breast. Radiology 2002;225:713-8.
[217] Resch A, Fellner C, Mock U, et al. Local recurrent breast cancer: pulse dose rate brachytherapy for repeat irradiation after lumpectomy-a second chance to preserve the breast. Radiology 2002;225:713-8.
[218] Kauer-Dorner D, Pötter R, Resch A, et al. Partial breast irradiation for locally recurrent breast cancer within a second breast conserving treatment: alternative to mastectomy? Results from a prospective trial. Radiother Oncol; doi:10.1016/j.radonc.2011.07.020.
[218] Kauer-Dorner D, Pötter R, Resch A, et al. Partial breast irradiation for locally recurrent breast cancer within a second breast conserving treatment: alternative to mastectomy? Αποτελέσματα από μια προοπτική δοκιμή. Radiother Oncol; doi:10.1016/j.radonc.2011.07.020.
[219] Aumont-le Guilcher M, Prevost B, Sunyach MP, et al. High-dose-rate brachytherapy for non-small-cell lung carcinoma: a retrospective study of 226 patients. Int J Radiat Oncol Biol Phys 2011;79:1112-6.
[219] Aumont-le Guilcher M, Prevost B, Sunyach MP, et al. Βραχυθεραπεία υψηλής δόσης για μη μικροκυτταρικό καρκίνωμα του πνεύμονα: αναδρομική μελέτη 226 ασθενών. Int J Radiat Oncol Biol Phys 2011;79:1112-6.
[220] Colonias A, Betler J, Trombetta M, et al. Mature follow-up for high-risk stage I non-small-cell lung carcinoma treated with sublobar resection and intraoperative iodine-125 brachytherapy. Int J Radiat Oncol Biol Phys 2011;79:105-9.
[220] Colonias A, Betler J, Trombetta M, et al. Ώριμη παρακολούθηση για μη μικροκυτταρικό καρκίνωμα του πνεύμονα υψηλού κινδύνου σταδίου Ι που αντιμετωπίστηκε με υπολοβιακή εκτομή και ενδοεγχειρητική βραχυθεραπεία με ιώδιο-125. Int J Radiat Oncol Biol Phys 2011;79:105-9.
[221] Skowronek J, Kubaszewska M, Kanikowski M, Chichel A, Mlynarczyk W. HDR endobronchial brachytherapy (HDRBT) in the management of advanced lung
[221] Skowronek J, Kubaszewska M, Kanikowski M, Chichel A, Mlynarczyk W. HDR ενδοβρογχική βραχυθεραπεία (HDRBT) στην αντιμετώπιση της προχωρημένης πνευμονικής νόσου.
cancer-comparison of two different dose schedules. Radiother Oncol 2009;93:436-40.
καρκίνος-σύγκριση δύο διαφορετικών δοσολογικών προγραμμάτων. Radiother Oncol 2009;93:436-40.
[222] Kumar S, Dimri K, Khurana R, Rastogi N, Das KJ, Lal P. A randomised trial of radiotherapy compared with cisplatin chemo-radiotherapy in patients with unresectable squamous cell cancer of the esophagus. Radiother Oncol 2007;83:139-47.
[222] Kumar S, Dimri K, Khurana R, Rastogi N, Das KJ, Lal P. Τυχαιοποιημένη δοκιμή ακτινοθεραπείας σε σύγκριση με χημειοακτινοθεραπεία με σισπλατίνη σε ασθενείς με ανεγχείρητο πλακώδες καρκίνο του οισοφάγου. Radiother Oncol 2007;83:139-47.
[223] Murakami Y, Nagata Y, Nishibuchi I, et al. Long-term outcomes of intraluminal brachytherapy in combination with external beam radiotherapy for superficial esophageal cancer. Int J Clin Oncol 2011;12:12.
[224] Rosenblatt E, Jones G, Sur RK, et al. Adding external beam to intra-luminal brachytherapy improves palliation in obstructive squamous cell oesophageal cancer: a prospective multi-centre randomized trial of the International Atomic Energy Agency. Radiother Oncol 2010;97:488-94.
[225] Muijs CT, Beukema JC, Mul VE, Plukker JT, Sijtsema NM, Langendijk JA. External beam radiotherapy combined with intraluminal brachytherapy in esophageal carcinoma. Radiother Oncol 2011. doi:10.1016/j.radonc. 2011.07.021.
[225] Muijs CT, Beukema JC, Mul VE, Plukker JT, Sijtsema NM, Langendijk JA. Εξωτερική ακτινοθεραπεία σε συνδυασμό με ενδοσωληναριακή βραχυθεραπεία σε καρκίνωμα του οισοφάγου. Radiother Oncol 2011. doi:10.1016/j.radonc. 2011.07.021.
[226] Verschueren KM, Creutzberg CL, Schalij-Delfos NE, et al. Long-term outcomes of eye-conserving treatment with Ruthenium(106) brachytherapy for choroidal melanoma. Radiother Oncol 2010;95:332-8.
[227] Marijnen CA. External beam radiotherapy and high dose rate brachytherapy for medically unfit and elderly patients. Clin Oncol (R Coll Radiol) 2007;19:706-10.
[227] Marijnen CA. Εξωτερική ακτινοθεραπεία και βραχυθεραπεία υψηλού ρυθμού δόσης για ιατρικά ακατάλληλους και ηλικιωμένους ασθενείς. Clin Oncol (R Coll Radiol) 2007;19:706-10.
[228] Van Limbergen E, Trepuraneni P. Is this the swan song of endovascular brachytherapy? Radiother Oncol 2007;82:1-4.
[228] Van Limbergen E, Trepuraneni P. Είναι αυτό το κύκνειο άσμα της ενδοαγγειακής βραχυθεραπείας; Radiother Oncol 2007;82:1-4.
[229] Guibert M, David I, Vergez S, et al. Brachytherapy in lip carcinoma: long-term results. Int J Radiat Oncol Biol Phys 2010;14:14.
[230] Martinez-Monge R, Pagola Divasson M, Cambeiro M, et al. Determinants of complications, outcome in high-risk squamous cell head-and-neck cancer treated with Perioperative High-Dose Rate Brachytherapy (PHDRB). Int J Radiat Oncol Biol Phys 2011;26:26.
[231] Tselis N, Ratka M, Vogt HG, et al. Hypofractionated accelerated CT-guided interstitial (1)(2)Ir-HDR-Brachytherapy as re-irradiation in inoperable recurrent cervical lymphadenopathy from head and neck cancer. Radiother Oncol 2011;98:57-62.
[232] Vasquez Osorio EM, Hoogeman MS, Teguh DN, et al. Three-dimensional dose addition of external beam radiotherapy and brachytherapy for oropharyngeal patients using nonrigid registration. Int J Radiat Oncol Biol Phys 2011;80:1268-77.
[232] Vasquez Osorio EM, Hoogeman MS, Teguh DN, et al. Προσθήκη τρισδιάστατης δόσης εξωτερικής ακτινοθεραπείας και βραχυθεραπείας για στοματοφαρυγγικούς ασθενείς με χρήση μη άκαμπτης καταγραφής. Int J Radiat Oncol Biol Phys 2011;80:1268-77.
[233] Teguh DN, Levendag PC, Kolkman-Deurloo IK, van Rooij P, Schmitz PI. Quality of life of oropharyngeal cancer patients treated with brachytherapy. Curr Oncol Rep 2009;11:143-50.
[233] Teguh DN, Levendag PC, Kolkman-Deurloo IK, van Rooij P, Schmitz PI. Ποιότητα ζωής των ασθενών με καρκίνο του στοματοφάρυγγα που υποβάλλονται σε θεραπεία με βραχυθεραπεία. Curr Oncol Rep 2009;11:143-50.
[234] DeWerd LA, Ibbott GS, Meigooni AS, et al. A dosimetric uncertainty analysis for photon-emitting brachytherapy sources: report of AAPM Task Group No. 138 and GEC-ESTRO. Med Phys 2011;38:782-801.
[235] Schneider T, Selbach HJ. Realization of the absorbed dose to water for I-125 interstitial brachytherapy sources. Radiother Oncol 2011;100:442-5.
[235] Schneider T, Selbach HJ. Πραγματοποίηση της απορροφούμενης δόσης στο νερό για τις πηγές ενδοστρωματικής βραχυθεραπείας I-125. Radiother Oncol 2011;100:442-5.
[236] Rivard MJ, Coursey BM, DeWerd LA, et al. Update of AAPM Task Group No. 43 Report: a revised AAPM protocol for brachytherapy dose calculations. Med Phys 2004;31:633-74.
[236] Rivard MJ, Coursey BM, DeWerd LA, et al. Επικαιροποίηση της έκθεσης της ομάδας εργασίας αριθ. 43 της AAPM: αναθεωρημένο πρωτόκολλο της AAPM για τον υπολογισμό της δόσης βραχυθεραπείας. Med Phys 2004;31:633-74.
[237] Landry G, Reniers B, Granton P, et al. Extracting atomic numbers and electron densities from a dual source energy CT scanner: Experiments and a simulation model. Radiother Oncol 2011;100:375-9.
[237] Landry G, Reniers B, Granton P, et al. Extracting atomic numbers and electron densities from a dual source energy CT scanner: Πειράματα και μοντέλο προσομοίωσης. Radiother Oncol 2011;100:375-9.
[238] Kertzscher G, Andersen CE, Lindegaard JC, Nielsen SK, Tanderup K. Online detection of imposed brachytherapy errors in a phantom using fiber-coupled luminescence dosimetry. Radiother Oncol 2011;100:456-62.
[238] Kertzscher G, Andersen CE, Lindegaard JC, Nielsen SK, Tanderup K. Online ανίχνευση των επιβαλλόμενων σφαλμάτων βραχυθεραπείας σε ένα φάντασμα με τη χρήση δοσιμετρίας φωταύγειας συνδεδεμένης με ίνες. Radiother Oncol 2011;100:456-62.
[239] Overgaard J. Advancing radiation oncology through scientific publication 100 volumes of Radiother Oncol. Radiother Oncol 2011;100:1-6.
[239] Overgaard J. Advancing radiation oncology through scientific publication 100 τόμοι του Radiother Oncol. Radiother Oncol 2011;100:1-6.
[240] Howick J, Chalmers I, Glasziou P, et al. The 2011 Oxford CEBM levels of evidence: Oxford centre for evidence-based medicine; 2011. <http:// www.cebm.net/index.aspx?o=5653>.
[240] Howick J, Chalmers I, Glasziou P, et al. The 2011 Oxford CEBM levels of evidence: Κέντρο της Οξφόρδης για ιατρική βασισμένη σε αποδείξεις, 2011. .